Zapalenie zatok - skąd się bierze i jak się objawia?
Zapalenie zatok to – jak sama nazwa wskazuje – stan zapalny przynosowych jam powietrznych. Zatoki to właśnie dwie niewielkie, wąskie przestrzenie, przez które przepływa powietrze.
Gdy rozwija się w nich stan zapalny, wywołuje to bardzo nieprzyjemne objawy, takie jak ból nasilający się zwłaszcza przy pochylaniu. Koniecznie czytaj dalej i dowiedz się, co może być przyczyną wywołującą zapalenie zatok i jak je rozpoznać.W ludzkim ciele możemy wyróżnić zatoki czołowe, komórki sitowe, zatoki klinowe i zatoki szczękowe. Gdy wszystko jest w porządku, powietrze swobodnie przepływa przez te jamy, gdy jednak dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, przepływ powietrza jest utrudniony, oddychanie coraz trudniejsze, a ból staje się intensywny.
W zdrowych zatokach nie ma śladu bakterii czy innych chorobotwórczych mikroorganizmów. W takim wypadku wydzielina swobodnie wypływa z nosa, podczas jego wydmuchiwania.
Kiedy jednak wydzielina ta zaczyna się akumulować, wywołuje zatkanie się dróg oddechowych i tworzy środowisko doskonałe dla rozwoju mikroorganizmów. Wtedy właśnie bardzo łatwo o infekcję i stan zapalny zatok.
Skąd bierze się zapalenie zatok?
Nadmiar wydzieliny i niedrożność dróg oddechowych może być spowodowana wieloma czynnikami. Te same czynniki odpowiadają także za rozwój takich dolegliwości jak zapalenie zatok. Oto niektóre z najpowszechniejszych przyczyn:
- alergie i przeziębienia, którym towarzyszy nadmierna produkcja wydzieliny
- uszkodzenia i deformacja kości nosa
- deformacja nozdrzy lub krzywa przegroda nosowa
- polipy w nosie
- stan rzęsek (włosków w jamie nosowej), które nie są w stanie wspomóc usuwanie nadmiaru wydzieliny z nosa
Oczywiście nie są to wszystkie czynniki zwiększające ryzyko rozwoju zapalenia zatok. Do mniej spotykany możemy zaliczyć: katar sienny, alergiczny nieżyt nosa, osłabienie układu odpornościowego, fizyczne uszkodzenie lub nacisk na zatoki, palenie papierosów, mukowiscydoza.
Objawy i rodzaje zapalenia zatok
Istnieje kilka typów zapalenia zatok, które różnią się nasileniem, długotrwałością i zestawem objawów. Możemy wyróżnić przede wszystkim:
- Ostre zapalenie zatok: trwające nawet 4 tygodnie
- Podostre zapalenie zatok: trwające od 4 do 12 tygodni
- Przewlekłe zapalenie zatok: trwające ponad 12 tygodni
- Nawracające zapalenie zatok: wiele nawrotów w ciągu roku
Niektóre z objawów są wspólne dla wszystkich typów zapalenia zatok. Oto najpowszechniejsze z nich:
- utrata węchu
- nieprzyjemny zapach z ust
- kaszel nasilający się zwłaszcza w nocy
- przemęczenie
- bóle głowy
- ucisk w okolicy nosa
- ból pomiędzy oczami
- bóle zębów
- tkliwość twarzy
- niedrożność nosa
- katar
- ból gardła
W przypadku ostrego zapalenia zatok objawy pojawiają się na ogół po około tygodniu od przeziębienia czy grypy.
Jeśli chodzi o przewlekłe zapalenie zatok, najczęściej ma ono delikatniejszy przebieg, a objawy są mniej nasilone, jednak stałe nawroty to ogromna uciążliwość.
Diagnozowanie zapalenia zatok
Najczęściej diagnozowanie zapalenia zatok opiera się na badaniu jamy nosowej. Lekarz z pomocą specjalnej latarki zajrzy do środka nosa, sprawdzając, czy nie ma w nim żadnych niepokojących objawów, oznak stanu zapalnego czy polipów.
Aby sprawdzić tkliwość i wrażliwość na ból, może delikatnie uciskać skrzydełka nosa. To ból lub jego brak będzie czynnikiem determinującym.
Dla pewności w przypadku podejrzenia zapalenia zatok lekarze zlecają także między innymi: rinoskopia, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Prześwietlenie rentgenowskie nie zawsze daje wystarczająco rzetelne wyniki.
Dodatkowe badania to z kolei badanie flory bakteryjnej jamy nosowej, wymazy, a także testy z krwi, które pozwalają na zdiagnozowanie osłabienia odporności organizmu, alergii lub innych schorzeń.
Rokowania i ewentualne powikłania
Wczesne zdiagnozowanie i rozpoczęcie leczenia bardzo poprawia rokowania w przypadku zapalenia zatok. Następnie dobrana odpowiednia terapia pod nadzorem lekarza pozwala całkiem pozbyć się uciążliwych objawów i uniknąć nawrotów tej przykrej dolegliwości.
Jeśli choroba nawraca, najczęściej świadczy to właśnie o niedoprowadzonym do końca lub niepełnym leczeniu.
Przeczytaj również: Zatoki przynosowe: 5 rzeczy, które powinieneś wiedzieć
Komplikacje i powikłania są raczej rzadkością w przypadku zapalenia zatok. Warto jednak zawsze mieć na uwadze ewentualność ich wystąpienia. Są to miedzy innymi:
- astma (efekt przewlekłego zapalenia zatok)
- problemy ze wzrokiem – w skrajnych przypadkach jego utrata
- zatory i tętniaki – zapalenie zatok wpływa na naczynia krwionośne i zaburza prawidłowe krążenie krwi zwiększając także ryzyko udarów mózgu
Co więcej, odnotowano także przypadki infekcji kości czy infekcji oczu. Zawsze jednak komplikacje, powikłania czy nawroty zapalenia zatok świadczą o nieprawidłowym leczeniu. Pamiętaj o tym i nie ignoruj nawet początkowych objawów tego schorzenia. Dzięki temu unikniesz wielu problemów zdrowotnych.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Brook, I. (2011). Microbiology of Sinusitis. Proceedings of the American Thoracic Society. https://doi.org/10.1513/pats.201006-038RN
- Kaur R, Adlowitz DG, Casey JR, Zeng M, Pichichero ME. Simultaneous assay for four
bacterial species including Alloiococcus otitidis using multiplex-PCR in children with
culture negative acute otitis media. Pediatr Infect Dis J 2010; 29:741–5 - Meltzer EO, Hamilos DL, Hadley JA, Lanza DC, Marple BF, Nicklas RA, et al. Rhinosinusitis: developing guidance for clinical trials. J Allergy Clin Immunol. 2006; 118 (5 Suppl): S17-61.
- Jacobs MR, Felmingham D, Appelbaum PC, et al. The Alexander Project 1998- 2010: susceptibility of pathogens isolated from communityacquired respiratory tract infection to commonly used antimicrobial
agents. J Antimicrob Chemother. 2013; 52: 229-46.
