Wrzody układu pokarmowego i Helicobacter pylori

Bakteria Helicobacter pylori występuje w ponad 90% przypadków wrzodów trawiennych. Może być przenoszona przez skażoną żywność lub wodę. Dowiedz się więcej!

Wrzody układu pokarmowego to rodzaj zmiany, która atakuje błonę śluzową żołądka i dwunastnicy. Chociaż częstość występowania tych owrzodzeń maleje, nadal dotykają one znaczną część populacji.

Ponad 90% przypadków wrzodów układu pokarmowego wiąże się z obecnością Helicobacter pylori. To rodzaj bakterii wywołujących infekcje żołądka.

Przyczyny wrzodów układu pokarmowego

Brak równowagi między środkami agresywnymi i obronnymi błony śluzowej żołądka i dwunastnicy powoduje większość wrzodów. Ten brak równowagi jest wtórny wobec zakażenia Helicobacter pylori lub przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

W przypadku wrzodów układu pokarmowego, które obejmują Helicobacter, eradykacja bakterii zmniejszy nawroty. Jednak tylko u 10 do 20% osób zakażonych Helicobacter pylori kiedykolwiek rozwinie się wrzód układu pokarmowego.

W przypadku przewlekłego przyjmowania NLPZ, 50% osób będzie miało powierzchowne uszkodzenia żołądka. Ponadto w tych przypadkach wrzody są zwykle bezobjawowe.

Czynniki ryzyka wrzodów układu pokarmowego u osób spożywających NLPZ to:

• Historia występowania wrzodów układu pokarmowego w rodzinie.
• Wiek (powyżej 60 lat).
• Stosowanie antykoagulantów lub kortykosteroidów.
• Wysokie dawki NLPZ.
• Zakażenie Helicobacter pylori.

Nie ma badań, które wykazałyby, że palenie, stres lub dieta są czynnikami wywołującymi wrzody układu pokarmowego. Wydaje się jednak, że palenie papierosów ma negatywny wpływ na gojenie się wrzodów.

Wrzody układu pokarmowego: objawy i rozpoznanie

U większości osób dotkniętych chorobą wrzodową występuje symptomatologia niestrawności. Dlatego też, gdy u pacjenta wystąpią objawy niestrawności, lekarze podejrzewają wrzód. Objawy obejmują ból w nadbrzuszu (na czczo), który ustępuje po spożyciu posiłków lub leków zobojętniających.

Informacje na temat stylu życia, leczenia farmakologicznego i historii choroby wrzodowej lub zakażenia Helicobacter pylori są ważne dla diagnozy.

U niektórych osób może współistnieć wrzód i choroba refluksowa przełyku, co utrudnia rozpoznanie. Jednak najbardziej czułym i swoistym testem potwierdzającym istnienie wrzodu jest endoskopia górnego odcinka przełykowego (gastroskopia).

Leczenie wrzodów układu pokarmowego

Celem leczenia jest złagodzenie objawów, wyleczenie wrzodów i zapobieganie powikłaniom. Warto też przestrzegać pewnych środków higieniczno-dietetycznych, takich jak:

• Unikaj spożywania NLPZ.
• Nie jedz ani nie pij niczego, co powoduje objawy.
• Nie pal, ponieważ tytoń opóźnia gojenie się wrzodu i zwiększa nawroty.

Leki przeciwwydzielnicze

Inhibitory pompy protonowej (PPI) są obecnie lekami, które osiągają najwyższe wskaźniki gojenia błony śluzowej. Jednak należy je przyjmować tylko wtedy, gdy zaleci to lekarz.

Należy je przyjmować przed posiłkami. Ponadto niektóre badania wykazują większą skuteczność w przypadku przyjmowania ich rano niż późno w ciągu dnia. Leki z grupy inhibitorów pompy protonowej potrzebują od 3 do 5 dni, aby osiągnąć maksymalny efekt. Istnieje jednak zmienność w odpowiedzi klinicznej metabolizmu wątroby na lek.

Czas trwania leczenia choroby wrzodowej zależy od jej lokalizacji. W przypadku wrzodów dwunastnicy trwa 4 tygodnie, w przypadku wrzodów żołądka od 6 do 8 tygodni.

Zwalczanie Helicobacter pylori

Eliminacja bakterii powoduje gojenie się wrzodu. Zmniejsza również długotrwałe powikłania wrzodowe.

Pierwszy wybór leczenia eradykacyjnego polega na podawaniu PPI i antybiotyków (w szczególności klarytromycyny, amoksycyliny i metronidazolu) przez co najmniej 10 dni.

U pacjentów uczulonych na penicylinę, IPP, klarytromycyna i metronidazol są stosowane jako leki pierwszego wyboru przez co najmniej 10 dni.

Zalecenia dotyczące stosowania NLPZ w chorobie wrzodowej

Jeśli istnieją czynniki ryzyka wrzodów układu pokarmowego, przed zastosowaniem NLPZ należy wziąć pod uwagę następujące zalecenia:

• Jeśli efektem, którego szukasz, jest znieczulenie lub obniżenie gorączki, najlepiej zamiast tego zastosować paracetamol.
• Zawsze przyjmuj minimalną skuteczną dawkę NLPZ, a także tę mniej toksyczną.
• Unikaj jednoczesnego przyjmowania NLPZ, kortykosteroidów i antykoagulantów.