Wrażliwość na ból - dlaczego y niektórych ludzi jest większa?

Wiemy, że niektórzy ludzie są bardziej wrażliwi na ból niż inni, ale nie zawsze rozumiemy dlaczego. Na tę różnicę wpływają różne czynniki, zwłaszcza aspekt genetyczny. Powiemy Ci, co dzisiejsza nauka wie o wrażliwości na ból.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Powszechnie wiadomo, że istnieją ludzie bardziej wrażliwi na ból niż inni. Wszyscy kiedyś doświadczyliśmy tej różnicy na własnej skórze. U różnych osób, nawet w tym samym wieku lub z tej samej rodziny, wrażliwość na ból może być bardzo zmienna.

Podobnie jak bardzo zmienna jest reakcja każdego organizmu na leki przeciwbólowe stosowane w leczeniu. Ale co to jest ból? Nie jest to do końca łatwe do zdefiniowania. W społeczności naukowej panuje zgoda co do tego, że ból jest nieprzyjemnym doświadczeniem związanym z rzeczywistymi lub potencjalnymi uszkodzeniami.

Ponieważ jest trudny do zdefiniowania, trudno też go leczyć czy interpretować. Na ogól dla lekarzy radzenie sobie z sytuacją bólową jest trudnym zadaniem. Jeśli dodamy do tego fakt, że niektórzy ludzie mają większą wrażliwość na ból niż inni, znalezienie odpowiedniego podejścia do bólu u każdej osoby staje się dosłownie i w przenośni drogą przez mękę.

Szacuje się, że ponad połowę zmian wrażliwości na ból u ludzi można przypisać przyczynom genetycznym. Zasadniczo można by więc powiedzieć, że próg bólu, który znosimy, jest określony w naszym DNA.

Próg bólu to minimalna ilość bodźca, który można znieść, dopóki nie poczujemy doznania, które identyfikujemy jako bolesne. Ten próg jest specyficzny dla każdej osoby i ulega zmianom przez inne czynniki, oprócz wspomnianej już genetyki, o których opowiemy poniżej.

Czynniki wpływające na wrażliwość na ból

Jak już wspomnieliśmy, większa wrażliwość na ból u niektórych osób ma podłoże genetyczne. Ale te przyczyny genetyczne w dalszym ciągu podlegają ciągłym zmianom wraz z upływem czasu. Czynniki, które na nie wpływają to:

• Epigenetyka: Niektóre badania naukowe analizowały wrażliwość na ból bliźniąt jednojajowych w celu odkrycia zmienności genetycznej. Bliźnięta mają taką samą zawartość DNA, ale nie reagują tak samo na ból. Z badań wynika, że ​​kontekst społeczny i styl życia modyfikują próg bólu.
• Odczulanie: ból to odczucie odbierane przez receptory w ciele zwane nocyceptorami. Kiedy bodziec bólowy jest przewlekły i długotrwały, nocyceptory wyłączają się. Proces ten nosi nazwę odczulania.
• Uwaga: Wiadomo również, że uwaga poświęcona bólowi może go zwiększyć lub zmniejszyć. Podczas ćwiczeń, w których pacjentowi z bólem proponuje się zwracanie uwagę na inne rzeczy, ból jest zwykle postrzegany jako łagodniejszy.
• Sen: Niektórzy ludzie mają większą wrażliwość na ból niż inni z powodu złego wypoczynku. W badaniach naukowych przeanalizowano również tę zmienną i uzyskano wyniki, które wskazują, że zły sen zwiększa aktywność mózgu w obszarach, które interpretują ból. Im gorszy poziom wypoczynku, tym niższy próg bólu.

Kto ma najmniejszą wrażliwość na ból

Istnieją niezwykłe zmiany genetyczne, których wynikiem jest niewrażliwość na ból. Zaraz po odkryciu tego zjawiska stan ten nazywano czystą analgezją. Z czasem jednak lepiej zrozumiano zależności genetyczne i wystawiono dokładniejszą diagnozę.

Dziś możemy już zidentyfikować odrębne zaburzenia, takie jak kanałopatia niewrażliwości na ból lub mutacja genu SCN11A.

Mutacje genetyczne, które zmieniają wrażliwość na ból, prowadząc do znieczulenia, zwykle obejmują zmiany w nocyceptorach. Niektóre inne mutacje wpływają z kolei na nerwy przenoszące informacje o bólu do mózgu.

Chociaż wydaje się, że osoby te mają przewagę nad osobami bardziej wrażliwymi na ból, w rzeczywistości tak nie jest. Brak bólu zagraża życiu tych, którzy wyróżniają się tą cechą.

Nie odczuwając bólu, organizm traci bowiem możliwość reagowania na potencjalne lub rzeczywiste niebezpieczeństwa. Wyobraźmy sobie, że wbicie gwoździa w stopę nie wywołało reakcji obronnej, a tymczasem gwóźdź wywołał infekcję.

W ten sam sposób, jeśli jakiś narząd wewnętrzny nie wysyła odpowiedniego ostrzeżenia w postaci bólu, choroba może nawet doprowadzić do śmierci.

Osoby najbardziej wrażliwe na ból

Na drugim biegunie, w przeciwieństwie do osób niewrażliwych na ból, są ludzie, którzy mają największą wrażliwość na ból. To ich ciało interpretuje sygnały bólu w przesadny sposób, tak, że nawet najmniejszy dyskomfort jest dla nich nie do zniesienia.

Również w tym zaburzeniu występują zmiany genetyczne, które zyskały odrębna nazwę i klasyfikację, jak chociażby pierwotny bolesny rumień kończyn. Genem dotkniętym chorobą jest SCN9A, który zwiększa przenoszenie bólu przez nerwy.

Zresztą poza genetyką niektórzy ludzie mają większą wrażliwość na ból niż inni z powodu uzależnienia od morfiny i innych środków. Osoby, które przewlekle stosują pochodne morfiny jako leki przeciwbólowe lub są uzależnione od heroiny, mogą z czasem stać się bardziej wrażliwe na ból.

Ten stan przeczulicy bólowej jest zwykle powiązany z innym stanem znanym jako allodynia. Allodynia to ból, który jest generowany przez sytuacje, które nie powinny być bolesne, jak na przykład pocieranie odzieży. Osoby bardziej wrażliwe na ból zwykle odczuwają jako bolesne nawet kontakt ze słabymi bodźcami.