Witamina B12 - wszystko, co musisz o niej wiedzieć
Witamina B12, zwala też kobalaminą lub “czerwoną witaminą”, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Z niniejszego artykułu dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć na temat tej substancji odżywczej, a także poznasz produkty, które ją zawierają.
Liczne badania naukowe dowiodły, że witamina b12 odpowiada za prawidłowy przebieg wielu różnych procesów życiowych. Jest ściśle związana między innymi z poziomem glukozy we krwi, uczestniczy w tworzeniu krwi w szpiku kostnym, odgrywa kluczową rolę w syntezie tłuszczów, białek i węglowodanów.
Witamina B12 – informacje w pigułce
Witamina B12 jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Wpływa na pracę układu nerwowego, produkcję DNA, podnosi odporność na stres, zapewnia dobry nastrój i równowagę psychiczną, a także pomaga kontrolować łaknienie i zapobiega anemii.
Czytaj dalej i dowiedz się więcej na temat tego istotnego elementu każdej zdrowej diety.
Przeczytaj również: Jakość krwi – 5 produktów, które pomogą ci ją polepszyć
1. Witamina B12 – jaka jest zalecana dzienna dawka?
Dzienna zalecana dawka witaminy B12 jest uzależniona przede wszystkim od naszego wieku.
- Niemowlęta (do ukończenia pierwszego roku życia) powinny przyjmować 0,4-0,5 mcg witaminy B12
- Małe dzieci do lat trzech: 0,9 mcg
- Dzieci do lat ośmiu: 1,2 mcg
- Dzieci do lat 13: 1,8 mcg
- Młodzież do lat 18 i dorośli: 2,4 mcg
- Kobiety w ciąży: 2,6 mcg
- Matki karmiące: 2,8 mcg
2. Absorpcja witaminy B12
Po spożyciu produktów zawierających witaminę B12, kwas żołądkowy odseparowuje ją od białek, do których jest przyłączona. Następnie kobalamina łączy się z czynnikiem wewnętrznym, czyli białkami obecnymi w żołądku, aby możliwe stało się jej wchłanianie.
U osób, u których czynnik wewnętrzny nie jest wytwarzany z jakiegoś powodu (na przykład w wyniku niedokrwistości złośliwej), zwykle wykazują poważne problemy z wchłanianiem witaminy B12. Jest to jednocześnie jedna z głównych przyczyn występowania niedoboru tej witaminy w ludzkim organizmie.
Jeśli jednak nie ma żadnych problemów z wytwarzaniem czynnika wewnętrznego, generalnie nie występuje niedobór witaminy B12, gdyż organizm ma zdolność do jej przechowywania w dużych dawkach. Może ją nawet gromadzić przez kilka lat od jej spożycia.
Chociaż, jak już wspomnieliśmy, trudno jest doprowadzić do niedoboru witaminy B12 stosując zbilansowaną dietę, u niektórych osób może się to zdarzyć. Szczególnie narażeni na tę przypadłość są weganie, którzy muszą suplementować tę witaminę, gdyż nie występuje ona w produktach pochodzenia roślinnego.
Objawy niedoboru witaminy B12 to:
- Odczuwanie mrowienia w rękach i nogach
- Problemy ruchowe wynikające z uszkodzenia nerwu obwodowego
- Blada bądź pożółkła cera
- Zmęczenie wywołane anemią złośliwą
- Przyspieszona akcja serca i zadyszka
3. Witamina B12 – jak wpływa na funkcje organizmu?
Na początku tego artykuły wspomnieliśmy, że witamina B12 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak wpływa ona na poszczególne funkcje życiowe:
- Może przyczyniać się do obniżenia ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego.
- Pomaga wyeliminować ryzyko wystąpienia wad wrodzonych płodu.
- Zapobiega niedokrwistości megaloblastycznej, gdyż stymuluje produkcję komórek krwi.
- Pomaga utrzymać zdrowe kości, a także zapobiega osteoporozie. Badania naukowe dowiodły powiązania niedoboru witaminy B12 z obniżeniem gęstości kości.
- Zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, ponieważ obniża poziom homocysteiny – substancji, która odpowiada za rozwój tej choroby.
- Zapewnia dobre samopoczucie, poprawia humor, a także łagodzi objawy u pacjentów zmagających się z depresją.
- Naturalnie poprawia pamięć i wspomaga koncentrację.
- Znakomicie wpływa na zdrowie i wygląd włosów, skóry i paznokci. Jest to wynikiem jej oddziaływania na procesy regeneracji na poziomie komórkowym.
Przeczytaj również: Walka z depresją – 10 produktów, które ci pomogą
4. Produkty bogate w witaminę B12
Witamina B12 jest obecna w różnych produktach pochodzenia zwierzęcego. Z tego też powodu osoby będące na diecie wegetariańskiej bądź wegańskiej powinny zadbać o to, by nie doszło do niedoboru tej substancji odżywczej w ich organizmie.
Główne źródła kobalaminy to:
- Wątróbka i nerki, zwłaszcza jagnięce. Są to produkty żywnościowe o bardzo wysokiej zawartości witaminy B12, które od czasu do czasu powinny znaleźć się w diecie osób jadających mięso. Każde 100 gramów wątróbki stanowi aż 990% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę.
- Sercówka, czyli małż, który dodatkowo obfituje w antyoksydanty i wysokiej jakości białka.
- Sardynki. 150 gramów sardynek pokrywa dwukrotność zalecanej dziennej dawki witaminy B12.
- Produkty zbożowe wzbogacone w witaminę B12. Przed zakupem upewnij się na etykiecie, że produkt rzeczywiście zawiera większą dawkę tej witaminy.
- Tuńczyk. 100 gramów tej ryby dostarcza 160% dziennego zapotrzebowania na witaminę B12.
- Łosoś. 180 gramów łososia pokrywa 80% dziennego zapotrzebowania na tę substancję odżywczą.
Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek ze wspomnianych powyżej objawów niedoboru witaminy B12, umów się na wizytę u lekarza, aby ustalić przyczynę problemu. Być może cierpisz na anemię. Pamiętaj, że specjalista wskaże ci, jakie produkty należy spożywać, aby dieta była zdrowa i prawidłowo zbilansowana.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- de Souza de Araujo Barbosa, O., & Cardoso Deuner, M. (2024). Suplementação de Vitamina B12 em Pacientes Bariátricos. Revista JRG de Estudos Acadêmicos, 7(14), e141191-e141191. http://revistajrg.com/index.php/jrg/article/view/1191
- Green, R., Allen, L. H., Bjørke-Monsen, A. L., Brito, A., Guéant, J. L., Miller, J. W., Molloy, M. A., Nexo, E., Stabler, S., Toh, B. H., Ueland, P. M., & Yajnik, C. (2017). Vitamin B12 deficiency. Nature reviews Disease primers, 3(1), 1-20. https://www.nature.com/articles/nrdp201740
- Kennedy, K. P., Alexander, J. L., Garakani, A., Gross, L. S., Mintz, D. L., Parikh, T., Pine, J. H., Sumner, C. R., & Baron, D. A. (2024). Vitamin B12 Supplementation in Psychiatric Practice. Current psychiatry reports, 26, 1-8. https://link.springer.com/article/10.1007/s11920-024-01505-4
- Leal Gomes de Macêdo, L., Resende Gonçalves de Carvalho, C. M., Costa Cavalcanti, J., & Silva de Almendra Freitas, B. D. J. (2017). Vitamin B12, bone mineral density and fracture risk in adults: A systematic review. Revista da Associação Médica Brasileira, 63(9), 801-809. https://www.scielo.br/j/ramb/a/3fbspChfQpnn4tKmJ7wynvf/?lang=en
- Pardo-Cabello, A. J., Manzano-Gamero, V., & Puche-Cañas, E. (2023). Vitamina B12:¿ para algo más que el tratamiento de la anemia megaloblástica?. Revista Clínica Española, 223(2), 114-119. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014256522001667
- Rekik, A., Santoro, C., Poplawska-Domaszewicz, K., Ahmad Qamar, M., Batzu, L., Landolfo, S., Rota, S., Falup-Pecurariu, C., Murasan, I., & Chaudhuri, K. R. (2024). Parkinson’s disease and vitamins: a focus on vitamin B12. Journal of Neural Transmission, 1-15. https://link.springer.com/article/10.1007/s00702-024-02769-z
- Smith, A. D., Warren, M. J., & Refsum, H. (2018). Vitamin B12. En F. Toldra (Ed.), Advances in food and nutrition research, (pp. 215-279). Academic Press. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1043452617300414
- Stein, J., Geisel, J., & Obeid, R. (2021). Association between neuropathy and B‐vitamins: A systematic review and meta‐analysis. European Journal of Neurology, 28(6), 2054-2064. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/ene.14786
- Ulloque-Badaracco, J. R., Hernandez-Bustamante, E. A., Alarcon-Braga, E. A., Al-kassab-Córdova, A., Cabrera-Guzmán, J. C., Herrera-Añazco, P., & Benites-Zapata, V. A. (2023). Vitamin B12, folate, and homocysteine in metabolic syndrome: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in Endocrinology, 14, 1221259. https://www.frontiersin.org/journals/endocrinology/articles/10.3389/fendo.2023.1221259/full
- Wang, H., Li, L., Qin, L. L., Song, Y., Vidal‐Alaball, J., & Liu, T. H. (2018). Oral vitamin B 12 versus intramuscular vitamin B 12 for vitamin B 12 deficiency. Cochrane Database of Systematic Reviews, 3(CD004655), 1-56. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004655.pub3/full
- Zhou, L., Bai, X., Huang, J., Tan, Y., & Yang, Q. (2023). Vitamin B12 supplementation improves cognitive function in middle aged and elderly patients with cognitive impairment. La administración de suplementos de vitamina B12 mejora la capacidad cognitiva en pacientes de mediana edad y ancianos con deterioro cognitivo. Nutricion Hospitalaria, 40(4), 724-731. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37334792/