Warunkowanie pobudzające i hamujące: co musisz wiedzieć

Warunkowanie hamujące i pobudzające to dwie zasady warunkowania klasycznego. Powiemy Ci, na czym polegają i jak ingerują w zachowanie.

Warunkowanie pobudzające i hamujące to dwa najważniejsze podparadygmaty klasycznej teorii warunkowania. Podczas gdy warunkowanie pobudzające wywołuje reakcje, warunkowanie hamujące ma odwrotny skutek. Tak czy inaczej, oba odgrywają ważną rolę w regulowaniu zachowań.

Ale na czym polega każde z nich? Jak się je przeprowadza? Odpowiedzi na te pytania pomogą nam zrozumieć, co powoduje powtórzenie lub wyeliminowanie zachowania. Oto najważniejsze aspekty, które musisz poznać.

Czym jest warunkowanie klasyczne?

Aby zrozumieć, na czym polega warunkowanie, konieczne jest cofnięcie się do jego początków. W tym celu musimy zrozumieć znaczenie badań Iwana Pawłowa .

Urodzony w Rosji fizjolog badał układ pokarmowy psów. W swoim laboratorium odkrył, że zwierzęta te śliniły się nie tylko w obecności mięsa (bodziec), ale także w obecności innego bodźca, ogłaszającego, że mięso ma zostać dostarczone. Na przykład, kiedy wchodził do pokoju, psy zaczynały się ślinić.

Dlatego Pawłow postanowił przetestować tę hipotezę i udało mu się przekształcić neutralny bodziec – taki jak dźwięk dzwonka – w bodziec zdolny do wywołania reakcji ślinienia. W ten sposób udało mu się odkryć sposób na uzyskanie lub stłumienie pożądanego zachowania, kładąc podwaliny i zasady asocjacyjnego uczenia się.

Kluczowe czynniki klasycznego warunkowania

W związku z powyższym fizjolog odkrył kilka kluczowych czynników wyjaśniających warunkowanie klasyczne lub typu I:

• Istnieje nieuwarunkowany bodziec (UI), który ma siłę lub intensywność, aby wywołać reakcję. W tym przypadku jest to jedzenie.
• Istnieje również odpowiedź bezwarunkowa (IR), która odnosi się do reakcji oczekiwanej po przedstawieniu bodźca bezwarunkowego. Oczekiwanym skutkiem wystawienia psa na kontakt z mięsem jest ślinienie.
• Z drugiej strony bodziec neutralny (NS) to taki, który nie ma wpływu na zachowanie. Oznacza to, że sam w sobie „nic nie mówi ani niczego nie wyzwala”.
• Następnie mamy bodziec warunkowy (CS), który powstaje z połączenia bodźca bezwarunkowego z bodźcem neutralnym (EI + EN).
• Skojarzenie jest takie, że bodziec neutralny nabywa właściwości i wywołuje te same reakcje, co bodziec bezwarunkowy. Zatem odpowiedź warunkowa (CR) wynika z bodźca warunkowego.

Czym jest warunkowanie pobudzające i hamujące?

Te koncepcje pomagają nam zrozumieć, w jaki sposób można zmienić i kształtować zachowanie w oparciu o warunkowanie pobudzające i hamujące.

Warunkowanie pobudzające

Warunkowanie pobudzające to takie, w którym bodziec warunkowy jest pozytywnie powiązany z bodźcem bezwarunkowym. Innymi słowy, odnosi się do wszystkiego, co pozwala utrwalić zachowanie.

Odpowiedź pojawia się „tak naturalnie”, jakby był to bodziec bezwarunkowy (pokazanie mięsa), wywołując w ten sposób nieuwarunkowaną odpowiedź (sprawiającą, że zwierzę się ślini). Na przykład, jeśli zauważę, że mogę bezpiecznie przejść przez jezdnię, będę to kontynuował.

Warunkowanie hamujące

Warunkowanie hamujące przewiduje, że pewne zachowanie zostanie stłumione. Dlatego po przedstawieniu bodźca warunkowego następuje niewystąpienie lub brak bodźca bezwarunkowego.

Warunkowanie instrumentalne: kolejny krok

Podobnie jak warunkowanie klasyczne odnosi się do uczenia się opartego na skojarzeniu bodźców, później pojawiło się „warunkowanie instrumentalne. Najbardziej reprezentatywnym naukowcem w tej dziedzinie jest Skinner.

Opierając się na swoich eksperymentach, Skinner zakłada, że ludzkie zachowanie rozwija się lub wygasa poprzez stosowanie nagród (wzmocnienie pozytywne) lub kar (wzmocnienie negatywne). W szczególności odnosi się do uczenia się na podstawie zachowania i jego konsekwencji.

Od czego zależy uczenie się?

Myślimy o uczeniu się jako stosunkowo trwałej zmianie zachowania. Istnieją jednak różne sposoby uczenia się i do tego wymagane są określone warunki.

Gdy jesteśmy fizycznie i psychicznie wyczerpani, nie uczymy się w taki sam sposób, jak wtedy, gdy jesteśmy wypoczęci i chętni. Innymi słowy, kontekst uczenia się ma fundamentalne znaczenie.

Z drugiej strony prawdą jest również, że nie wszystkie bodźce działają w ten sam sposób; niektóre mają większą „siłę” lub „moc oddziaływania” niż inne. Na przykład uczenie się niechęci do jakiegoś smaku jest uważane za „specjalny” przypadek.

Jeśli po zjedzeniu jakiegoś pokarmu poczujemy się chorzy i dostaniemy mdłości, skojarzenie to utrwala się jako jedna „ekspozycja”. Dlatego następnym razem, gdy zobaczymy ten pokarm, nie będziemy chcieli go jeść, ponieważ pamiętamy, przez co przeszliśmy.

Podobnie nie wszyscy ludzie uczą się w ten sam sposób. Wpływają na to zarówno warunki fizyczne i genetyczne (natura), jak i kontekst społeczny i kulturowy (wychowanie).

Mózg i plastyczność

Niezależnie od całej teorii, te zasady uczenia się pokazują nam elastyczność naszego mózgu, jeśli chodzi o tworzenie lub modyfikowanie zachowań. Przypomnijmy, że wcześniej dzwonek nie był w stanie wytworzyć śliny u psów, ale potem to osiągnął, opierając się na wcześniejszym doświadczeniu.

W ten sposób tworzymy znaczenie. W ten sposób uczymy się i zdobywamy wiedzę. Dlatego w tej dziedzinie nie ma nic ustalonego i zamkniętego, ale ludzie mogą tworzyć i odtwarzać swoje doświadczenia i dostosowywać się do otoczenia.