Unikanie emocjonalne: co to jest i jak je przezwyciężyć?

Unikanie emocji pozostawia nas bez narzędzi, aby poradzić sobie z tym, co się nam przydarza. Co zrobić, aby to przezwyciężyć? Odkryj kilka wskazówek.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Maria Fatima Seppi Vinuales.

Ostatnia aktualizacja: 16 marca, 2023

Niejednokrotnie możemy żałować, że nie jesteśmy jak żółwie: moglibyśmy schować się pod skorupą i poczekać, aż burza minie. Unikanie emocjonalne prowadzi nas do przekonania, że „udawanie, że nic się nie dzieje” jest właściwym rozwiązaniem.

Jednak tak naprawdę to tylko „patrzenie bez widzenia”. Dlatego możemy wiedzieć, że coś się wydarzyło, ale nie chcemy tego przyznać, a tym bardziej stawić temu czoła. Oczywiście taki sposób nie działa i na pewno ma swoje konsekwencje. Do czego może prowadzić? Przyjrzymy się temu bliżej w tym artykule.

Czym jest unikanie emocjonalne?

Unikanie emocjonalne można traktować jako mechanizm obronny, który prowadzi nas do zaprzeczania emocjom, których doświadczamy w danej sytuacji. Jednak to, co może zacząć się jako sposób na ochronę siebie, w końcu obraca się przeciwko nam, ponieważ pozostawia nas bez zasobów i możliwości działania.

Biorąc pod uwagę, że emocje są naturalną, konieczną i adaptacyjną reakcją naszego organizmu na dostarczenie nam pewnych informacji, próba ich uniknięcia jest próbą zaprzeczenia sobie. Oznacza to ignorowanie tego, co ciało już w jakiś sposób nam komunikuje.

Jest to nieprzystosowany tryb reagowania na problem. Na krótką metę możemy oszczędzić sobie złych chwil, stresu lub zakłopotania. Jednak na dłuższą metę zinternalizujemy tę frustrację lub zakłopotanie i będziemy powtarzać w kółko komunikat, że nie jesteśmy w stanie sobie z tym poradzić. W końcu tylko wzmacniamy początkowy strach.

Konsekwencje emocjonalnego unikania

Badanie udostępnione przez International Journal of Psychotherapy Practice and Research ujawnia, że unikanie emocji niesie ze sobą konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Samo w sobie staje się barierą w osiągnięciu dobrego samopoczucia. Niektóre z jego skutków są następujące:

• Mogą pojawić się wypryski skórne, choroby psychosomatyczne, trudności w zasypianiu.
• Generowane są działania typu kompensacyjnego, ale w sposób pozbawiony sensu lub przesadny. Na przykład możemy spędzać dużo czasu w sieciach społecznościowych lub przed telewizorem, aby uciec i nie myśleć o problemie, który nas niepokoi.
• Zubożamy nasz emocjonalny świat. Nasze reakcje stają się stereotypowe i automatyczne, z nieodpowiednim tonem emocjonalnym i niewielkim powiązaniem z tym, co naprawdę czujemy. To nie tylko szkodzi nam, ale także zakłóca nasze relacje.
• Budujemy „fasady” i sprawiamy wrażenie ludzi, którymi nie jesteśmy, nie chcąc wejść w kontakt z tym, co naprawdę czujemy. W ten sposób popadamy w zadowalanie innych i pozwalamy kierować się emocjami innych ludzi, jednocześnie odrzucając własne.
• Tracimy okazje do radości, poznawania siebie i prawdziwego dawania siebie innym. W niektórych sytuacjach możemy nawet przestać chodzić do pewnych miejsc, ponieważ boimy się, że nasze emocje zostaną „wyzwolone”.
• Z drugiej strony unikanie emocjonalne uniemożliwia nam wyznaczanie zdrowych granic. Próbując uniknąć konfliktu, nie przedstawiamy innym jasnego stanowiska, więc możliwe jest, że sytuacja, która nas niepokoi, powtarza się w kółko.

Jak przezwyciężyć emocjonalne unikanie

Jak wyszczególniono w artykule opisanym w Akademii Psychoterapii , niezwykle ważne jest skonfrontowanie się z unikaniem emocji. Przede wszystkim należy zidentyfikować i zweryfikować emocje, aby nimi zarządzać. Przyjrzyjmy się szczegółowo niektórym strategiom.

Rozpoznaj swoje uczucia

Zacznij od rozpoznania tego, co czujesz. Zrób „burzę mózgów” na temat tej emocji, nie odrzucaj żadnej z nich. Nadaj im nazwę: złość, wściekłość, bezradność, poczucie niesprawiedliwości, frustracja itp.

Wykonuj ćwiczenia oddechowe

Możesz też poświęcić kilka minut i odetchnąć. Jest to sposób na uspokojenie się i uniknięcie przytłoczenia emocjami. Ponadto, jak wyszczególniono w badaniach w Frontiers in Psychology, ta strategia pomaga złagodzić stres i niepokój poprzez obniżenie poziomu kortyzolu.

Zaakceptuj swoje emocje

Po kilku minutach oddychania musisz pozwolić sobie na odczuwanie tej emocji i zaakceptowanie jej. Nie oceniaj siebie jako „sentymentalnego”, „niekompetentnego”, „głupiego” lub nie szukaj jakiejkolwiek innej etykiety.

Pomyśl, co zrobić z tą emocją

Następnie zastanów się, co możesz zrobić z tą emocją. Chodzi o szukanie opcji wyrażenia, co czujesz. Na przykład, jeśli czujesz złość na przyjaciela z powodu obraźliwego komentarza, co możesz zrobić? Z czym czułbyś się komfortowo? Przeanalizuj wady i zalety sytuacji, a następnie „naszkicuj” różne plany, aby wybrać ten, który sprawia, że czujesz się dobrze.

Rozpoznaj siłę emocji

Z drugiej strony ważne jest, aby unikać miejsc, w których okazywanie emocji jest synonimem słabych ludzi. Wręcz przeciwnie, doświadczanie emocji zwiększa siłę i samopoznanie.

Pamiętaj. że możesz uczyć się na emocjach, interpretować wiadomość, którą chcą ci przekazać, i przejąć nad nimi kontrolę, aby znaleźć rozwiązanie lub alternatywę.

Nie oznaczaj żadnych emocji jako „negatywnych”

Ważne jest również, aby przestać określać emocje jako negatywne. Lepiej oznaczyć je jako niewygodne lub dysfunkcyjne. Pojawianie się i odczuwanie ich jest naturalne, ponieważ wskazują, że czegoś nie lubisz.

Potwierdź i zatwierdź swoje emocje

Wybierz sposób, aby zrobić miejsce na emocje i potwierdź je. Na przykład może to być dziennik emocji, w którym zapisujesz, jak się czujesz i co z tym robisz. Możesz także znaleźć kreatywny sposób, aby je zaakceptować i przekształcić, poprzez opowiadanie historii, sztukę, pisanie wierszy itp.

Emocjonalne unikanie jest jak słoń w pokoju

Im bardziej staramy się unikać emocji, tym bardziej stajemy się do nich przykuci. Oznacza to, że jeśli staramy się unikać myślenia o czymś, tym więcej ciała i podmiotu temu nadajemy. W konsekwencji, jeszcze bardziej staje się to obecne i tym więcej zużywa energii.

To, co musimy zrobić, to zdobyć się na odwagę i zaakceptować to, co nam się przydarza i jak się z tym czujemy. Spróbuj tymczasowo współistnieć z dyskomfortem i udręką, które generuje ta emocja, ale potem podejmij wysiłek, aby zmienić kurs i je przetworzyć. Jest to najzdrowsze działanie dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego.