Światowy Dzień Walki z Bólem: przekształcanie wiedzy w praktykę

Ból, zarówno ostry, jak i przewlekły, to jedna z najczęstszych przyczyn wizyty u lekarza. Ulga w bólu jest powszechnym prawem.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Mariel Mendoza.

Ostatnia aktualizacja: 28 października, 2022

Światowy Dzień Walki z Bólem obchodzony jest co roku 17 października w celu poprawy jakości życia osób cierpiących ból. Date tę ustaliły w dniu 11 października 2004 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań nad Bólem, Europejska Federacja Bólu oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Ból występuje częściej u płci żeńskiej i jest bardzo rozpowszechniony u kobiet w wieku rozrodczym. W swojej przewlekłej postaci jest szczególnie powszechny w starszym wieku.

Światowy Dzień Walki z Bólem zrodził się z pilnej potrzeby znalezienia lepszych sposobów łagodzenia fizycznego i emocjonalnego cierpienia, które jest konsekwencją bólu. Dlatego głównym jego celem jest zapewnienie większej widoczności tym, którzy chcą znaleźć sposób na złagodzenie tej dolegliwości u osób żyjących z przewlekłą chorobą.

Ulga w bólu jako prawo

Różne kampanie mają na celu podniesienie świadomości zarówno w społeczeństwie jako całości, jak i w różnych instytucjach i organizacjach, zarówno publicznych, jak i prywatnych, na temat potrzeby korzystania z zasobów w celu promowania badań nad leczeniem bólu. Powinno to zmniejszyć lukę między wiedzą a jej zastosowaniem w praktyce klinicznej.

Międzynarodowe Stowarzyszenie na Rzecz Bólu nazwało rok 2022 „Globalnym Rokiem Przekładania Wiedzy o Bólu na Praktykę”. Ma to na celu poszerzenie wiedzy, zarówno klinicznej, jak i naukowej, oraz zgromadzenie informacji, które będą miały wpływ na leczenie bólu.

Ponieważ przewlekły ból ma reperkusje fizyczne, emocjonalne, zarówno indywidualne jak i społeczne, jego złagodzenie stało się ważnym zadaniem. Od 2000 roku, na długo przed obchodami Światowego Dnia Walki z Bólem, analgezja jest wymieniana jako uniwersalne prawo człowieka. Jest to nawet zapisane w Karcie Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).

Ból jako choroba

Ze względu na dużą częstość występowania i konsekwencje, Światowa Organizacja Zdrowia klasyfikuje ból przewlekły jako chorobę. Jest to najczęstsza przyczyna konsultacji (do połowy przypadków) w Podstawowej Opiece Zdrowotnej.

Ból obejmuje następujące typy:

• Ostry: konsekwencja urazu, choroby lub operacji.
• Przewlekły: wieloprzyczynowego pochodzenia, wpływający na jakość życia chorego i jego bliskich.

Przewlekły ból trwa dłużej niż 3 miesiące i jest związany z patologiami ginekologicznymi (endometrioza lub bolesne miesiączkowanie) oraz narządu ruchu (reumatoidalne zapalenie stawów, fibromialgia, złamania lub bóle krzyża). Często występuje również w przypadku neuropatii i nowotworów.

Przewlekły ból jest przeważnie umiarkowany do ciężkiego. Ogranicza wykonywanie codziennych czynności.

W 2020 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Bólu określiło go jako nieprzyjemne doświadczenie sensoryczne i emocjonalne związane z cierpieniem lub podobne do bólu związanego z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki.

Ból stanowi nie tylko jedną z przyczyn największej liczby konsultacji w podstawowej opiece zdrowotnej. Może być też tak intensywny, że nie pozwala choremu na normalne życie. Przewlekły ból przeszkadza w codziennych czynnościach, takich jak spanie, uczestniczenie w zajęciach towarzyskich lub praca.

Stanowi również główną przyczynę nieobecności w pracy i niepełnosprawności. Dlatego reperkusje społeczno-ekonomiczne sprawiają, że jest to problem zdrowia publicznego.

Ból ma subiektywny składnik

Ból jest nieprzyjemnym doznaniem, które ma komponent emocjonalny zarządzany przez układ nerwowy. Dlatego jego subiektywna część jest trudniejsza do kontrolowania.

Skala bólu i tolerancji bólu jest indywidualna. Podobnie jak wpływ na życie osobiste, rodzinne, zawodowe, społeczne i gospodarcze. Psychologiczne przetwarzanie sytuacji sprawia, że istotnego znaczenia nabiera interwencja w zakresie zdrowia psychicznego u tych pacjentów.

Leczenie powinno być nie tylko farmakologiczne. Czasami powinno obejmować terapię fizyczną i psychologiczną.

Stosowanie środków przeciwbólowych powinno być odpowiedzialne

Światowy Dzień Walki z Bólem podkreśla znaczenie właściwego leczenia

Ból przewlekły często wymaga opieki paliatywnej i wsparcia rodziny. Podejście powinno być zindywidualizowane i na ogół stosuje się drabinę analgetyczną Światowej Organizacji Zdrowia.

Nieodpowiednie leczenie bólu stanowi częsty problem, ponieważ niekontrolowany silny ból może mieć poważne skutki, wraz ze stratami ekonomicznymi, zawodowymi i społecznymi. Niepełnosprawność i absencja w pracy to sytuacje, które wymagają rozwiązania w zakresie zdrowia publicznego.

Idea promowania łagodzenia bólu jako uniwersalnego prawa obejmuje również przełamanie paradygmatów, które uniemożliwiają jego skuteczną kontrolę. Światowy Dzień Walki z Bólem podkreśla pilną potrzebę odpowiedniej i globalnej reakcji.