Suplementy z żelazem: poznaj ich skutki uboczne
Suplementy z żelazem mogą wywoływać różne skutki uboczne, takie jak mdłości czy zaparcia. Dlatego też tak ważną rolę odgrywa przestrzeganie dawek zaleconych przez lekarza.
Suplementy z żelazem chronią przed rozwojem anemii z niedoboru żelaza i leczą ją. Jednak ich niewłaściwe przyjmowanie może prowadzać do wystąpienia działań niepożądanych. Ten minerał przydaje się w sytuacjach, w których organizm wymaga jego większego stężenia, na przykład w dzieciństwie i w ciąży.
Leczenie anemii nie polega jedynie na przyjmowaniu suplementów żelaza. Osoba cierpiąca na taki niedobór musi stosować również bogatą w żelazo dietę. Poza tym w cięższych przypadkach niezbędne może okazać się przeprowadzenie transfuzji krwi.
Rodzaje suplementów z żelazem i ich skutki uboczne
Żelazo w formie naturalnej to niestabilny metal, który z łatwością się utlenia. Z tego powodu większość suplementów jest dostępnych w postaci związków, takich jak choćby siarczan żelaza, furaman żelaza, czy glukonian żelaza. Wszystko dlatego, że takie związki stabilizują żelazo.
Jednak wszystkie suplementy zawierają ten sam rodzaj żelaza. Różnią się za to sposobem absorpcji przez organizm oraz sposobem interakcji z pożywieniem. Poza tym niektóre suplementy z żelazem mogą mieć więcej skutków ubocznych, głownie związanych z układem pokarmowym.
Siarczan żelaza to najlepiej znany suplement, który należy przyjmować na pusty żołądek, ponieważ może wywoływać mdłości oraz zgagę.
Jednak istnieją również inne suplementy z żelazem, które można przyjmować z posiłkami. Żelazo ma w nich taką formę, aby nie wchodziło w interakcje z jedzeniem ani z innymi substancjami. Tym samym jest bardziej biodostępne i ma mniej działań niepożądanych.
Istnieją również takie suplementy z żelazem, które zawierają inne substancje, jak choćby kwas foliowy i witaminę B12. W każdym z trzech z opisanych przypadków dawka wynosi 325 mg, chociaż fumarat żelaza jest lepiej przyswajalny (33%).
Dowiedz się również: Anemia z niedoboru żelaza u dzieci: co musisz wiedzieć
Jak działają suplementy z żelazem?
Ludzki organizm jest w stanie przyswoić jedynie określoną ilość żelaza na raz. Właśnie dlatego lekarze zalecają przyjmować je kilka razy dziennie zamiast jednej dawki. Takie dawkowanie wspomaga przyswajanie żelaza.
Poza tym najlepiej jest przyjmować żelazo na pusty żołądek, aby ułatwić jego wchłanianie. Dlatego stosuj je na godzinę przed jedzeniem. Ważne, aby żelazo nie wchodziło w interakcje z innymi lekami. Aby tego uniknąć, stosuj żelazo przynajmniej dwie godziny przed lub po przyjęciu innego leku. Dotyczy to zwłaszcza suplementów z wapniem, cynkiem lub kwasem foliowym.
Aby zadbać o lepszą przyswajalność, przyjmuj żelazo popijając je szklanką soku pomarańczowego lub pomidorowego, ponieważ zawierają one witaminę C i wspomagają jego wchłanianie. Istnieje kilka różnych przyczyn anemii, chociaż zazwyczaj wiążą się one z długotrwałym niedoborem żelaza.
Aby uchronić kobiety przed rozwojem anemii lub ją wyleczyć, powszechnie praktykuje się codzienną suplementację żelazem. Co więcej, czasami łączy się ją z przyjmowaniem przez trzy miesiące kwasu foliowego oraz innych witamin i minerałów.
Jednak codzienne stosowanie żelaza może wiązać się z takimi skutkami ubocznymi jak mdłości czy zaparcia. Dlatego też przyjmowanie go raz, dwa, czy trzy razy w tygodniu stanowi skuteczną i bezpieczniejszą opcję niż codzienne dawki.
Ewentualne działania niepożądane suplementów z żelazem
Działania niepożądane mogą różnić się od siebie w zależności od stosowanego związku żelaza. Do najczęściej występujących zaliczamy:
- Refluks żołądkowo-przełykowy oraz zgaga
- Mdłości i wymioty
- Metaliczny posmak w ustach
- Uczucie pełności
- Ciemne stolce
- Biegunka lub zaparcia
Poza tym mdłości i dyskomfort ze strony układu pokarmowego mogą zwiększać się wraz z dawką związków żelaza. Zazwyczaj pojawiają się od 30 do 60 minut po ich spożyciu. Jednak zapewne znikną po trzech pierwszych dniach leczenia.
Aby zmniejszyć zaparcia, które często pojawiają się podczas przyjmowania tego rodzaju leku, warto wyrobić w sobie zdrowe nawyki. Zaliczamy do nich zwiększenie spożycia błonnika pochodzącego z owoców i warzyw oraz aktywność fizyczną.
Jeśli to tylko możliwe, przyjmuj związki żelaza pomiędzy posiłkami. Niektóre suplementy mogą również zawierać kwas foliowy i witaminę B12, które również wspomagają walkę z anemią.
Dowiedz się również: Suplementy żelaza – kiedy i dlaczego warto je zażywać?
Podsumowanie
Suplementy z żelazem należy przyjmować jedynie na wyraźne zalecenie lekarza. Niedobór żelaza wyrównuje się w ciągu dwóch miesięcy, ale organizm potrzebuje od sześciu do dwunastu miesięcy, aby po nim wyzdrowieć.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Christensen, L., Sguassero, Y., & Cuesta, C. B. (2013). Anemia y adherencia a la suplementación oral con hierro en una muestra de niños usuarios de la red de salud pública de Rosario, Santa Fe. In Archivos Argentinos de Pediatria. https://doi.org/10.5546/aap.2013.288
- Lane DJ, Jansson PJ, Richardson DR. Bonnie and Clyde: Vitamin C and iron are partners in crime in iron deficiency anaemia and its potential role in the elderly. Aging (Albany NY). 2016;8(5):1150–1152. doi:10.18632/aging.100966
- Tolkien Z, Stecher L, Mander AP, Pereira DI, Powell JJ. Ferrous sulfate supplementation causes significant gastrointestinal side-effects in adults: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2015;10(2):e0117383. Published 2015 Feb 20. doi:10.1371/journal.pone.0117383
- Brock, C., Curry, H., Hanna, C., Knipfer, M., & Taylor, L. (1985). Adverse effects of iron supplementation: A comparative trial of a wax-matrix iron preparation and conventional ferrous sulfate tablets. Clinical Therapeutics, 7(5), 568–573.
- Schümann, K., Ettle, T., Szegner, B., Elsenhans, B., & Solomons, N. W. (2007, September 10). On risks and benefits of iron supplementation recommendations for iron intake revisited. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology. Elsevier GmbH. https://doi.org/10.1016/j.jtemb.2007.06.002
- OMS. (2014). Administración diaria de suplementos de hierro y ácido fólico en el embarazo. Organización Mundial de La Salud. https://doi.org/10.5923/j.instrument.20170601.01
