Stres w życiu dziecka – jak generują go rodzice?

Szaleńczy pęd życia rodziców bardzo niekorzystnie wpływa na rozwój dziecka. Przyzwyczajeni do życia w stresie pragną „przeskoczyć” jak najszybciej pewne etapy rozwoju swoich pociech i wymagają, by były one doskonałe.

Stres w życiu dziecka jest obecny niemalże już od momentu poczęcia. Płód instynktownie wyczuwa kondycję emocjonalną matki i “wychwytuje” wszelkie napięcia.

Nie ma co ukrywać: obecnie rośniemy i żyjemy bardzo szybko, w nerwowej i stresującej atmosferze. Przychodzimy, odchodzimy, jesteśmy nieustannie w biegu, wymagamy od siebie i od innych…

Żyjąc w ten sposób narzucamy taki styl także i naszym pociechom. Chcąc nie chcąc, muszą się one dopasować do naszego szaleńczego pędu.

Zastanawiałeś się kiedyś, jak ciągły bieg i napięcie wpływają na rozwój młodego organizmu? Jak oddziałuje na niego ciągły stres i wymagania sięgające nieba? Obecnie stres w życiu dziecka jest czymś tak normalnym, że przestaliśmy reagować na objawy przeciążenia młodego organizmu.

Wymówka jest prosta: przecież wszyscy tak żyją!

Jak rodzice pogłębiają stres w życiu dziecka?

Presja społeczna jest ogromna! Mamy być najlepsi. Najładniejsi, najbardziej wysportowani, jeździć na egzotyczne wakacje, mieszkać w dużym domu, mieć w garażu drogi samochód. Skoro my sami mamy takie wymagania, nasze dzieci też powinny być idealne.

Wciąż je poganiamy. Chcemy, aby jak najszybciej nauczyły się samodzielnie zasypiać, załatwiać się do nocnika, chodzić, mówić, czytać i pisać, rozmawiać jak dorośli…

Dodatkowo od najwcześniejszych lat powinny brać udział w lekcjach angielskiego, grać na jakimś instrumencie czy uprawiać ciekawe sporty. Do tego pragniemy, aby w dzienniczku lądowały wyłącznie piątki.

To jeszcze nie koniec! Wymagamy od dzieci, by miały wielu przyjaciół, by potrafiły trzymać na wodzy emocje, by zawsze zachowywały się odpowiednio do sytuacji. Czy to nie trochę za dużo, jak na małego człowieka, który dopiero zaczyna uczyć się życia i nadal powinien znajdować sporo czasu na zabawę?

Stres w życiu dziecka jest coraz większy i maluchy zaczynają zmagać się z jego skutkami coraz wcześniej. To zupełnie normalne, że jako rodzice chcemy dla naszych pociech jak najlepiej, ale także powinniśmy uświadomić sobie, że dzieci często nie są w stanie sprostać wszystkim naszym wymaganiom.

Stres u dziecka – co należy o nim wiedzieć?

Obecnie wiele dzieci musi zmagać się z wygórowanymi wymaganiami ich wiecznie zapracowanych rodziców. Niestety, kiedy taka sytuacja przedłuża się w czasie, ciągłe napięcie i stres zaczynają prowadzić do poważnych zaburzeń w rozwoju emocjonalnym młodego człowieka.

Dzieci muszą podejmować ogromny wysiłek, aby zaadaptować się do narzuconego przez rodziców stylu życia. Jednak rzadko które jest w stanie poradzić sobie z tą presją, co skutkuje niekontrolowanym zachowaniem oraz zaburzeniami psychologicznymi.

Generalnie stres w życiu dziecka może pojawiać się z wielu różnych powodów. Źródeł napięcia nerwowego u maluchów może być naprawdę wiele: od katastrof naturalnych i konfliktów wojennych, przez osobiste traumy i rodzinne nieszczęścia, po presję społeczną czy nadużycia na tle seksualnym.

Czasem jednak stres jest wynikiem nadmiaru codziennych obowiązków i stawiania dziecku wysokich wymagań. Mogą stać się one przyczyną złego samopoczucia, wyczerpania psychicznego i ogólnego osłabienia zdrowia dziecka. Pamiętajmy, że zestresowani rodzice wychowują dzieci na tę samą nerwową modłę.

Jakie objawy występują u zestresowanego dziecka?

Dzieciństwo to okres wielu poważnych zmian w życiu człowieka. Chociaż maluchy dobrze adaptują się do nowych warunków, każdy z etapów powinien trwać odpowiednio długo, aby możliwe było płynne przejście na kolejny “poziom”.

Jednak, kiedy brakuje swobody i czasu na pokonywanie każdego z etapów, młody człowiek jest narażony na nadmierne napięcie nerwowe. Bardzo często za stres w życiu dziecka i zaburzenia w rozwoju emocjonalnym odpowiedzialni są sami rodzice.

Objawy nadmiernego stresu u dzieci poniżej 5. roku życia

• Drażliwość
• Skłonność do płaczu i histerii
• Pragnienie ciągłego przebywania w objęciach rodziców, by poprawić sobie samopoczucie.
• Zaburzenia mowy
• Cofanie się w rozwoju (powrót do bardziej dziecinnych zachowań, moczenie nocne, ssanie palca itp.)
• Stany lękowe (strach przed ciemnością, lęk separacyjny)

Objawy nadmiernego stresu u dzieci powyżej 5. roku życia

• Drażliwość, zły nastrój, niekontrolowane wybuchy płaczu, a nierzadko i przejawy agresji
• Niska wydajność w codziennych czynnościach oraz brak motywacji do działania
• Zmęczenie, lenistwo i niedbalstwo
• Narzekanie na złe samopoczucie i bóle różnych części ciała
• Problemy z koncentracją
• Apatia, brak zainteresowania czymkolwiek
• Koszmary i moczenie nocne
• Zmiany nawyków związanych z nauką, często też pogorszenie wyników
• Zaburzenia łaknienia

Szybkie tempo a stres w życiu dziecka

Szaleńcze tempo życia rodziców, którzy muszą pogodzić życie zawodowe z rodzinnym, ma ogromny wpływ na rozwój dziecka i jego samopoczucie na co dzień.

Żyjący na najwyższych obrotach rodzice zaburzają naturalny cykl rozwoju fizycznego, umysłowego i emocjonalnego maluszka.

Dziecko zamiast naturalnie przechodzić przez poszczególne fazy rozwoju jest zmuszane do znacznie szybszej adaptacji do nowych warunków. Na przykład musi samodzielnie i szybko wyregulować rytm snu, objąć całkowitą kontrolę nad zwieraczami i nauczyć się przetwarzać emocje.

Do tego wszystkiego dochodzi stres związany ze szkołą. Sztywny harmonogram zajęć, dojazdy do szkoły, strach przed porażką, nękanie w szkole, wysokie wymagania na każdym poziomie życia – to tylko niektóre ze źródeł, które zasilają stres w życiu dziecka.

Jak możemy pomóc dzieciom w zwalczaniu stresu?

Nawet, jeśli Twoje własne życie przepełnione jest stresem, powinieneś zrobić wszystko, co w Twojej mocy, aby zapewnić możliwie najlepsze warunki potrzebne do prawidłowego rozwoju; z dala od typowego dorosłego napięcia nerwowego.

Pamiętaj, że stres może mieć bardzo negatywny wpływ na zdrowie dziecka, a także może odbić się piętnem na całym dorosłym życiu.

Wielu dorosłych zmagających się z chorobami układu krążenia i cukrzycą przyznaje, że w dzieciństwie było poddawanych silnemu stresowi. A zatem mógł mieć on wpływ na ich zdrowie na kolejnych etapach życia.

Podstawowe zalecenia dotyczące zapobiegania i łagodzenia stresu u dzieci to:

• Nawet, jeśli jesteś bardzo zestresowany, nie powinieneś tego pokazywać przed dzieckiem, a już na pewno nie wyładowywać na nim swojej frustracji ani nie zmuszać go do szybszego dorastania.
• Pamiętaj, że dla swojej pociechy jesteś modelem do naśladowania. Jednakże, jeśli nie zareagujesz w porę, wyrośnie ono na autentyczny kłębek nerwów.
• Naucz się zwalczać stres, a następnie poszukaj skutecznej metody dla swojego maluszka. Jeśli zajdzie potrzeba, zapisz go na jogę dla dzieci albo inne terapeutyczne zajęcia.
• Nieustannie pracuj nad cechami takimi jak cierpliwość, radość życia, spokój, wewnętrzna harmonia czy zdolność do analizowania sytuacji i refleksji. Twoje zachowanie pomoże dziecku zachować równowagę i stworzy spokojne warunki do bezstresowego rozwoju.
• Dziel się ze swoimi dziećmi wydarzeniami z całego dnia, szukajcie wspólnie rozwiązań codziennych problemów, uczcie się razem przezwyciężać przeciwności losu.
• Słuchaj opinii swoich dzieci i doceniaj je. Kiedy zauważysz, że malec jest zestresowany, pomóż mu rozładować napięcie. Zwykle szczera rozmowa wystarczy.

Kilka końcowych porad

• Twoje dziecko jest samo w sobie wartościową osobą. Zadbaj o to, by czuło się szanowane, doceniane i przede wszystkim kochane bez względu na okoliczności. Nie pozwól, by wiązało ono miłość z Twoimi wymaganiami.
• Unikaj stawiania zbyt wysokich wymagań maluchowi. Oceniaj realnie sytuację i mierz siły na zamiary, ale także nieustannie motywuj dziecko do podejmowania nowych wzywań.
• Dowiedz się, jaką opinię mają Twoje dzieci na temat szkoły i zajęć pozalekcyjnych. Być może wcale nie mają ochoty na aż tak wielką aktywność.
• Szanuj osobowość i cechy każdego z dzieci. Pamiętaj, aby nie porównywać rodzeństwa między sobą, by uniknąć problemów z ich niską samooceną. Każda z pociech jest inna, a także ma swoje własne potrzeby, i należy mieć to na względzie. Doceniaj talenty i umiejętności każdego z osobna, a będą dorastały w poczuciu szczęścia i samospełnienia!

Dzięki kilku prostym praktykom znacząco obniżysz poziom stresu w życiu swojego dziecka i zadbasz o jego zdrowy, spokojny rozwój. Bez wątpienia pozytywnie odbije się to na Waszych wzajemnych relacjach na wszystkich etapach życia.