Resuscytacja dziecka - jak ją przeprowadzić?

Dzieci są niezwykle podatne na niebezpieczeństwa tego Świata i trudno przewidzieć ich następny krok. Jako ich opiekunowie musimy być przygotowani na sytuacje zagrażające ich życiu. W tym pomoże poznanie procedur resuscytacji.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Maricela Jiménez López.

Napisany przez Thady Carabaño

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Techniki resuscytacyjne dedykowane dzieciom są narzędziami dla sytuacji, w których nigdy nie chcielibyśmy się znaleźć. Niewątpliwie jednak wiedza z tego zakresu może okazać się bezcenna. Resuscytacja dziecka to umiejętność, którą powinien posiąść każdy rodzic.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa jest procedurą ratunkową, która stosowana jest w razie zatrzymania krążenia bądź oddechu u dziecka. Opisana w tym artykule formuła resuscytacyjna nie zastąpi jednak specjalistycznego szkolenia. Co istotne, warto zapoznać się chociażby z bazowymi konceptami.

Wydaje się być zbędne tłumaczenie – dlaczego warto jest znać zasady RKO. Dziecko w każdej chwili, niespodziewanie może stworzyć ryzykowną dla siebie sytuację. My, jako dorośli mamy oczy wokół głowy, jednak nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkiego.

Procedury RKO przedstawione  w tym artykule, dedykowane są wobec niesienia pomocy dla dzieci. Należy jednak pamiętać, że resuscytacja i zasady z nią związane zmieniają się wraz z wiekiem dziecka.

Kiedy potrzebna jest resuscytacja (RKO)?

Dzieci to urodzeni odkrywcy. Chcą poznać świat wokół siebie, zrozumieć co ich otacza: a to często wiąże się z niebezpieczeństwami. Mogą stać się ofiarami wypadków, narażając swoje życie.

Przede wszystkim pamiętaj, że w razie niebezpieczeństwa: najważniejszy jest czas. Kiedy zauważysz, że dziecko jest nieprzytomne i nie oddycha: pamiętaj, że wystarczą tylko 4 minuty i zagraża mu trwałe uszkodzenie mózgu na skutek niedotlenienia. Śmierć może nastąpić od 4 do 6 minut później.

Jeśli zauważysz, że dziecko wydaje dziwne odgłosy, bądź nie wykazuje żadnego dźwięku, zaczyna zmieniać kolor skóry – dziecko może się dusić. Musisz działać szybko, ale przede wszystkim zachować spokój, tak aby precyzyjnie przeprowadzić RKO.

Co może spowodować zatrzymanie oddechu bądź pracy serca u dziecka?

• Zadławienie się drobnymi przedmiotami, takimi jak: guziki, monety, fragmenty zabawek, czy jedzeniem.
• Komplikacje związane z chorobami płuc.
• Zatrucie pokarmem, lekami czy substancjami toksycznymi.
• Tonięcie w wannie, czy w akwenach wodnych.
• Porażenie prądem.
• Nadmierne krwawienie z powstałej rany.
• Uraz czaszki i inne poważne obrażenia po upadku.

Resuscytacja dziecka – krok po kroku

1. Szybka ocena sytuacji

Tak jak wspomniano: jeśli Twoje dziecko ma problemy z oddychaniem bądź nie oddycha, jego skóra zmienia kolor – musimy zidentyfikować to, co blokuje przepływ powietrza. Kaszel jest naturalnym mechanizmem eliminującym niedrożność.

Kiedy dziecko jest nieprzytomne: należy zastosować RKO, aby odzyskać funkcje życiowe. Natychmiast wezwij też służby ratunkowe bądź poproś kogoś w pobliżu, aby to zrobił.

Pamiętaj jednak, że jeśli jesteś sam z dzieckiem: nie zostawiaj go, aby zadzwonić na pogotowie. Najpierw zastosuj dwie minuty RKO a następnie zadzwoń po pomoc, nie tracąc z oczu dziecka. Wszystkie te procedury muszą być wykonywane z najwyższą ostrożnością i delikatnością.

By ocenić oddech, korzystamy z metody „trzy P”:

• popatrz na klatkę piersiową czy się unosi,
• następnie poczuj ciepło wydychanego powietrza na policzku,
• posłuchaj szmerów oddechowych przez dziesięć sekund.

2. Dziecko jest przytomne – pomóż usunąć zagrożenie

• Oprzyj dziecko na przedramieniu, tą samą ręką podpierając głowę i szyję. Drugą ręką umieść tak, aby dziecko znalazło się na środku przedramion.
• Za pomocą kciuka i palca wskazującego przytrzymaj szczękę dziecka. Przełóż twarz dziecka do dołu, opierając się na drugim przedramieniu. Podeprzyj ramie, które dziecko ma na Twoim udzie. Głowa dziecka powinna znajdować się do dołu jego klatki piersiowej.
• Wolną ręką zadaj kilka precyzyjnych ciosów między łopatkami dziecka, tak aby wydalić toksyczny przedmiot. Trzymaj mocno szczękę, aby utrzymać głowę i szyję w stabilnej pozycji. Dziecko odkrztuszając zalegający przedmiot może zacząć wymiotować. Utrzymuj go w tej pozycji, aby się nie zakrztusił.

• Jeśli dziecko nie odkrztusi przedmiotu, połóż je na brzuchu na swoich udach. Głowa powinna być stabilnie podtrzymywana poniżej tułowia. Wykonaj dość silny ucisk na brzuch tuż pod mostkiem, palcami: wskazującym i środkowym .
• Klatkę piersiową uciskaj do 3-4 cm. Zwolnij nacisk, aby klatka mogła wrócić do normalnej pozycji, nie zdejmując palców z mostka.
• Wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej, delikatnych. Powtórz procedurę: odwróć dziecko na plecy i wykonaj 5 pchnięć. Następnie powtórz naprężenia piersiowe. Powtarzaj dopóki nie uda Ci się wydostać przedmiotu blokującego oddychanie.

3. Dziecko jest nieprzytomne – konieczna jest resuscytacja (RKO)

• Sprawdź funkcje życiowe dziecka. Potrząśnij nim, zawołaj po imieniu. Sprawdź, czy klatka piersiowa się porusza i posłuchaj oddechu.
• Następnie ostrożnie umieść dziecko na plecach, na twardej powierzchni. Jedną ręką trzymaj za czoło i odchyl głowę do tyłu. Drugą ręką wywieramy nacisk na klatkę piersiową dziecka, od 3 do 4 centymetrów.
• Dwoma palcami (kciuk i palec wskazujący) zaciśnij płatki nosa.
• Obejmij swoimi ustami usta dziecka tak, aby zachować szczelność.
• Wykonaj 2 oddechy, aby unieść klatkę piersiową dziecka. Natychmiast wykonaj serię 30 uciśnięć na klatkę piersiową i powtórz serię oddechów.
• Jeśli dziecko nadal nie oddycha: sprawdź, czy coś nie blokuje dróg oddechowych. Tylko jeśli możesz to zobaczyć: spróbuj wyciągnąć zalegający przedmiot małym palcem.
• Powtarzaj uciśnięcia i 2 oddechy, aż stan dziecka się poprawi lub do przyjazdu pomocy. 

Resuscytacja a środki ostrożności, które należy podjąć

Istnieje szereg zagrożeń wynikających z nieodpowiedniej resuscytacji. Między innymi może dojść do uszkodzenia kręgosłupa, skręcenia głowy czy szyi. Najlepiej, jeśli mamy drugą osobę do pomocy.

Ponadto należy pamiętać, że kiedy dziecko krwawi: przede wszystkim trzeba ocenić stan rany przed podjęciem resuscytacji, bowiem może dojść do wykrwawienia.

Jeśli zaś jesteś zupełnie sam: pamiętaj, aby najpierw wykonać przez 2 minuty RKO, następnie zadzwonić po pomoc. 

W przypadku kiedy dostępny jest automatyczny defibrylator zewnętrzny, gotowy do użycia: możesz przeprowadzić reanimację przy jego pomocy. Umieść elementy na klatce piersiowej i automatycznie przywróć funkcje życiowe dziecka.

Musisz jednak upewnić się czy dany defibrylator przeznaczony jest do stosowania wobec dzieci. Postępuj zgodnie z instrukcją. Mamy nadzieję, że nigdy nie będziesz musiał zastosować tej procedury w życiu Twoim i Twojego dziecka.