Ptasia grypa: objawy, diagnoza i leczenie
Wirusy są czynnikami zakaźnymi zdolnymi do przenoszenia się na większość żywych organizmów. Ptaki mogą być zainfekowane specyficzną odmianą, która przenosi się między tymi zwierzętami, a z nich na ludzi. W tym właśnie miejscu pojawia się ptasia grypa.
Czy chciałbyś dowiedzieć się czegoś na temat tej choroby? Dziś porozmawiamy sobie nieco więcej o jej objawach, diagnozie i metodach leczenia.
Ptasia grypa jest chorobą wywoływaną przez wirus grypy typu A. Rozprzestrzenia się ona wśród drobiu poprzez ślinę, wydzieliny śluzowe i odchody. Pojawiają się jednak również doniesienia o przypadkach zachorowań u ludzi. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) odnotowała 2 przypadki w Chinach w 2017 roku.
Obecnie eksperci zidentyfikowali ponad 12 różnych szczepów wirusa, ale tylko trzy z nich zaatakowały ludzi. Jednak ciągłe mutacje mogą w dłuższej perspektywie zwiększyć tempo infekcji.
Jakimi objawami cechuje się ptasia grypa?
Objawy kliniczne pojawiają się zazwyczaj 2 do 7 dni po narażeniu na działanie wirusa ptasiej grypy. Symptomatologia waha się od łagodnej do ciężkiej i zagrażającej życiu.
W większości przypadków infekcja przypomina zwykłą grypę, dając objawy takie jak:
- Kaszel.
- Niewydolność oddechowa.
- Gorączka.
- Ogólne złe samopoczucie.
- Ból gardła.
- Przekrwienie błony śluzowej nosa.
- Bóle mięśni i stawów.
- Niewyjaśnione zmęczenie.
- Zaczerwienione oczy z nasilonym łzawieniem.
W łagodnych przypadkach występują zwykle objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, biegunka i bóle brzucha. Jednocześnie mniejszy odsetek pacjentów z ptasią grypą może mieć niekorzystny przebieg choroby, który może wiązać się z następującymi dolegliwościami:
- Ostra niewydolność oddechowa.
- Zapalenie płuc.
- Zmieniony stan świadomości.
- Drgawki.
Jednak najbardziej charakterystyczne objawy grypy to gorączka i skrajne zmęczenie z bólem mięśni.
Co jest przyczyną ptasiej grypy?
Czynnikiem odpowiedzialnym za tę chorobę jest wirus grypy typu A w jego różnych mutagennych odmianach. Eksperci zidentyfikowali u ludzi szczepy H5N1, H7N9 i H5N6, przy czym H5N1 jest najczęściej badany. W latach 2003-2006 przypisano mu ponad 165 przypadków ptasiej grypy, przy czym wskaźnik śmiertelności wyniósł ponad 50%.
Do zakażenia u ludzi dochodzi w wyniku kontaktu wirusa z błonami śluzowymi oczu, nosa lub ust albo w wyniku wdychania kropli lub pyłu zawierających wirusa. Ponadto bezpośredni kontakt z zakażonymi ptakami znacznie zwiększa prawdopodobieństwo zakażenia.
Badania wykazały także, że przenoszenie wirusa z człowieka na człowieka jest bardzo niskie i zazwyczaj odbywa się poprzez kontakty w ramach pojedynczej rodziny. Z drugiej strony, duża zdolność wirusa do adaptacji u ludzi stwarza obawy o możliwość pojawienia się w przyszłości nowego, bardziej zakaźnego szczepu.
Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Mięso z indyka i kurczaka: jakie są między nimi najważniejsze różnice?
Czynniki ryzyka
Główne czynniki ryzyka, które eksperci wiążą z wystąpieniem ptasiej grypy u ludzi, związane są z ciągłym kontaktem z zakażonym ptactwem domowym i dzikim. Należą do nich kury , indyki, kaczki i gęsi.
W związku z tym częstość występowania tej choroby jest wyższa w następujących scenariuszach:
- Praca i czynności związane z drobiem.
- Przeludnienie w sklepach i na targowiskach sprzedających produkty drobiowe.
- Podróże do krajów Bliskiego Wschodu, gdzie występuje większa liczba zachorowań.
- Kontakt z wydzielinami, odchodami i piórami zakażonych ptaków.
- Spożywanie mięsa drobiowego i jaj, które nie zostały odpowiednio ugotowane.
Ponadto, zgodnie z szacunkami, 90 % pacjentów z ptasią grypą jest w wieku poniżej 40 lat, przy czym wyższy wskaźnik śmiertelności występuje u młodych ludzi w wieku od 10 do 19 lat.
Ptasia grypa – metody wykrywania choroby
Rozpoznanie zakażenia ptasią grypą u ludzi wymaga oceny objawów i oznak związanych z laboratoryjnymi badaniami diagnostycznymi. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zaleca pobieranie wymazów z nosa i gardła w ciągu pierwszych kilku dni.
Specjalistyczne laboratoria otrzymają te próbki, gdzie zidentyfikują czynnik za pomocą testów molekularnych lub hodowli wirusa. Podobnie u pacjentów z ciężkimi objawami lekarze powinni pobrać próbki z dolnych dróg oddechowych, aby potwierdzić etiologię wirusową.
U niektórych pacjentów przydatne jest oznaczenie przeciwciał przeciwko wirusowi grypy typu A. W tym celu specjaliści pobierają dwie próbki krwi: jedną przy wystąpieniu objawów, a drugą po 3 lub 4 tygodniach. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę, że na wyniki trzeba czekać kilka dni.
Specjalista może opierać się na metodach obrazowania, takich jak radiografia klatki piersiowej, w celu określenia zajęcia drzewa oskrzelowo-płucnego. Badanie to pozwala im ocenić, jaką postawę i protokół terapeutyczny należy przyjąć.
Ptasia grypa: metody leczenia
Leczenie ptasiej grypy ma na celu złagodzenie objawów i wyeliminowanie odpowiedzialnego za nie czynnika wirusowego. W niektórych przypadkach skuteczne jest stosowanie leków przeciwwirusowych z grupy inhibitorów neuraminidazy. Leki te blokują uwalnianie wirusa z zakażonych komórek i jego kolonizację w pozostałych komórkach.
Większość szczepów wirusa grypy typu A i B jest wrażliwa na oseltamiwir lub Tamiflu®, peramiwir i zanamiwir lub Relenzę®. CDC donosi jednak o oporności na te leki niektórych mutacji szczepów H5N1 i H7N9 u pacjentów z Azji.
Leczenie obejmuje odpowiednią wymianę płynów oraz stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych w celu zmniejszenia objawów towarzyszących.
Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Czy wiesz, kiedy stosuje się opioidowe leki przeciwbólowe?
Uzdrowienie po ptasiej grypie
Przebieg choroby zależy od szczepu wirusa atakującego daną osobę oraz od stopnia zajęcia układu oddechowego. Ogólnie rzecz biorąc, pacjenci mają zazwyczaj dobre rokowania. U niektórych jednak występują powikłania i wymagają one zastosowania specjalnych środków.
W trakcie zakażenia ptasią grypą zaleca się przestrzeganie poniższych wskazówek:
- Pij dużo płynów.
- Unikaj zimnych napojów.
- Przewietrz codziennie pomieszczenia w domu lub mieszkaniu.
- Użyj maski.
- Sporo odpoczywaj.
Choroba zwykle ustępuje po kilku tygodniach leczenia. Jeśli jednak pacjent zauważy jakiekolwiek nowe oznaki lub pogorszenie objawów, konieczne jest natychmiastowe zwrócenie się do lekarza.
Ciężkie przypadki wymagają hospitalizacji w celu podtrzymania podstawowych funkcji życiowych i podania leków przeciwwirusowych.
Zapobieganie ptasiej grypie
Jeśli chodzi o zapobieganie ptasiej grypie, metody mają na celu zmniejszenie lub wyeliminowanie czynników ryzyka związanych z zakażeniem. A to oznacza, że głównym środkiem jest unikanie wszelkich form narażenia na kontakt z wirusem.
W tym celu można zastosować się do następujących zaleceń:
- Unikaj kontaktu z dzikim drobiem lub ptakami wodnymi.
- Nie dotykaj powierzchni ani przedmiotów, na których mogą znajdować się ptasie odchody lub wydzieliny.
- Po dotknięciu skażonych powierzchni lub przedmiotów należy umyć ręce dużą ilością wody z mydłem.
- Podczas pracy z ptakami, zwłaszcza w zamkniętych pomieszczeniach, należy używać masek i kombinezonów ochronnych.
- Unikaj spożywania jaj bez odpowiedniej higieny i gotowania.
- Ponadto gotuj mięso drobiowe do minimalnej temperatury wewnętrznej 75 stopni Celsjusza.
Jednocześnie osoby, które decydują się na wyjazd do krajów o potencjalnym ryzyku zakażenia ptasią grypą powinny unikać targowisk na otwartym powietrzu i o niskich standardach higieny. Ponadto nie powinny spożywać produktów z drobiu które są źle przetworzone.
Jeśli chodzi o szczepienia , to podanie szczepionki przeciwko grypie sezonowej nie zapobiega ryzyku zakażenia, ale zmniejsza częstość występowania współzakażenia wirusowego. Na przykład Stany Zjednoczone dysponują obecnie zapasem szczepionki przeciwko azjatyckiemu szczepowi H5N1, jednak nie będzie ona skuteczna w przypadku ewentualnej mutacji.
Nie lekceważ zakażenia ptasią grypą
Podsumowując, objawy ptasiej grypy są zazwyczaj rozproszone i nie są mylone z objawami występującymi w innych formach grypy. Jednak niezwykle ważne jest wczesne zgłoszenie się do lekarza specjalisty w celu ustalenia pozytywnego przebiegu choroby.
U niektórych pacjentów, którzy nie otrzymają leczenia na czas lub otrzymają nieodpowiednie, mogą wystąpić powikłania ze skutkiem śmiertelnym. W przypadku wystąpienia ciężkiej niewydolności oddechowej lub pogorszenia się objawów należy jak najszybciej zgłosić się do ośrodka pomocy doraźnej.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Perret C, Dabanch J. Influenza Aviar y Riesgo de Pandemia. Rev. chil. pediatr. 2008; 79( 4 ): 358-363.
- Barricarte A. Gripe aviar: ¿la pandemia que viene?. Anales del Sistema Sanitario de Navarra. 2006; 29 (1).
- Godoy P. Pandemia de gripe aviar: un nuevo desafío para la salud pública. Gac Sanit. 2006;20( 1 ): 4-8.
- Casillas S, Herrero Fernández S, Varon J. Gripe aviar: lo que un intensivista debe conocer. Med Intensiva. 2008;32(4):183-93.
- Lycett SJ, Duchatel F, Digard P. A brief history of bird flu. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2019;374(1775):20180257.
- Li YT, Linster M, Mendenhall IH, Su YCF, Smith GJD. Avian influenza viruses in humans: lessons from past outbreaks. Br Med Bull. 2019;132(1):81-95.
