Przywiązanie ambiwalentne: co to jest i jakie są jego konsekwencje?

W ambiwalentnym przywiązaniu pojawia się poczucie niepewności i strach przed porzuceniem. Dzieci mogą być zdenerwowane, jeśli ich opiekunów nie ma w pobliżu, ale nie cieszą się, gdy wracają.

Czy mówi ci coś termin ambiwalentne przywiązanie? W pierwszej kolejności należy pamiętać, że przywiązanie to afektywna i emocjonalna więź. Więź ta nawiązuje się między dzieckiem a jego opiekunem lub między jedną osobą a drugą. Charakteryzuje się poszukiwaniem bliskości, wsparcia i intymnej interakcji. Ponadto rozwija się już od najmłodszych lat.

Na podstawie różnych badań (Bowlby, Ainsworth, Main jako główne referencje) ustalono, że styl przywiązania wpływa na wiele rzeczy. Wpływa na wyobrażenie danej osoby o sobie, wyobrażenie obiektu przywiązania i na samą relację. Są to tak zwane „aktywne modele wewnętrzne”, które następnie mają tendencję do przenoszenia się na inne relacje.

Kiedy relacja przywiązania jest dobrze ugruntowana, rozwija się poczucie zaufania i bezpieczeństwa. Taka osoba uczy się też empatii, komunikacji i poczucia własnej wartości. Jednak nie zawsze idzie to w tym kierunku i przywiązanie może mieć słabe podstawy. Dlatego relacje stają się niestabilne lub konfliktowe. Zobaczmy więc, czym jest ambiwalentne przywiązanie.

Ambiwalentne przywiązanie i jego teoria

Na podstawie badań „dziwnych sytuacji” Ainswortha znaleziono różne typy, czy style przywiązania. Wśród nich znajdujemy bezpieczne, niepewne, unikające i niepewne ambiwalentne. Co więcej, późniejsze badania Maina i Solomona zidentyfikowały czwarty typ, czyli zdezorganizowane przywiązanie.

Jeśli chodzi o bezpieczne przywiązanie, występuje ono w sytuacjach, gdy dzieci szukają kontaktu z postacią opiekuna. Są też w stanie wyrazić swój dyskomfort i udrękę, a jednocześnie mogą wznowić swoją aktywność eksploracyjną.

Jeśli chodzi o przywiązanie ambiwalentne, odnosi się do przypadków, w których zachowanie jest niejednoznaczne. To znaczy, że istnieje zainteresowanie wznowieniem kontaktu, a jednocześnie unika się go, gdy już się pojawia.

Istnieje rodzaj napięcia, wahania między bliskością a oporem. W przypadku przywiązania unikającego dziecko wydaje się nie odczuwać udręki i odrzuca swojego opiekuna figurę, gdy się pojawia.

Przykłady ambiwalentnego przywiązania

Jak zidentyfikować niektóre zachowania, w których możemy wykryć ambiwalentne przywiązanie? Są to sytuacje, w których dziecko czuje się niepewnie pod nieobecność opiekuna, ale kiedy ten wraca, zarówno zbliża się bardzo blisko, jak i go odrzuca.

W przypadku dorosłych znajduje to odzwierciedlenie w związkach, w których pojawiają się „powroty i rozstania”. Osoby takie okazują zainteresowanie, ale także odrzucenie. Podobnie, istnieje potrzeba kontaktu, uwagi i bliskości. Jednak gdy nie jest ona zaspokojona, osoba taka stara się wywołać poczucie winy u partnera.

Skąd się bierze ambiwalentne przywiązanie?

Aby zrozumieć przyczyny tej formy przywiązania, konieczne jest wyjście poza poziom indywidualny i relacyjny. Elementy kontekstowe bowiem również przyczyniają się do jego powstania. Na przykład mówi się, że podstawą przywiązania ambiwalentnego jest niekonsekwencja lub niedostępność w odpowiedzi opiekuna na żądania dziecka.

Kiedy wyjaśnienie koncentruje się tylko na tym aspekcie, wydaje się, ze można zrzucić odpowiedzialność i obwinić jakąś osobę. Jednak konieczne jest również przeanalizowanie, jakie są warunki i przeszkody do nawiązania zdrowych relacji. Nie trać z oczu wpływu różnych systemów i kontekstu.

Czym się charakteryzuje przywiązanie ambiwalentne?

W ambiwalentnym przywiązaniu typowe zachowanie polega na tym, że dzieci są niespokojne i niepewne w obecności nieznajomych, a nawet płaczą. Jednak kiedy rodzice wracają, nie znajdują pocieszenia, udręka trwa. Dzieci ciągle więc oscylują między zbliżaniem się, wycofywaniem i odrzucaniem.

Dziecko interpretuje więź jako przerywaną, co generuje niepewność, ponieważ rozumie, że czasami otrzymuje uwagę, a czasami nie. I problem polega na tym, że nigdy nie wiadomo kiedy może na nie liczyć. Niespójność może być słowem podsumowującym ten rodzaj przywiązania.

Jakie są jego konsekwencje?

Teoria przywiązania opiera się przede wszystkim na tym, że styl przywiązania przekłada się na podstawę przyszłych relacji. A jednocześnie wywiera wpływ na poziomie osobistym na takie kwestie jak samoocena i pewność siebie.

Różni autorzy podkreślają, że istnieje paralela między relacyjnymi doświadczeniami dorosłych a teorią przywiązania. Dlatego na tej podstawie uważa się, że ci, którzy mają przywiązanie ambiwalentne, są niepewnymi, nieufnymi dorosłymi, bojącymi się porzucenia i mającymi trudności z zaangażowaniem się w związki.

W niektórych badaniach mówi się nawet o występowaniu zachowań hiperczujności. Odnotowuje się również obecność lęku, silnej potrzeby bliskości oraz lęku przed odrzuceniem i separacją. Ze swojej strony Garrido (2006) wspomina, że ​​ludzie z ambiwalentnym przywiązaniem zgłaszają wysoki poziom negatywnych uczuć, obejmujących dyskomfort i gniew.

Czy istnieje metoda leczenia ambiwalentnego przywiązania?

Przypomnijmy, że przywiązanie wiąże się ze zdolnością rodziców i opiekunów do odczytywania potrzeb chłopców i dziewcząt. Badania sugerują w związku z tym podejmowanie działań związanych z wrażliwością, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie.

Z drugiej strony konieczna jest praca z dorosłymi, którzy mają trudności z przywiązaniem (ambiwalentne, zdezorganizowane lub unikające). Dotyczy to zwłaszcza przypadku osób z problemami ze zdrowiem psychicznym. Zaleca się ją na drugim etapie.

Po pierwsze, chodzi o interwencję w konkretnych tematach, które są bardziej podatne na zmiany. Następnie należy się zająć głębszymi i długoterminowymi problemami, których rozwiązanie wymaga więcej czasu.

Podobnie, jeśli chodzi o już ustaloną sytuację, zalecana jest terapia psychologiczna. W takich przypadkach wiele pracy poświęca się indywidualnym aspektom, takim jak samoocena, pewność siebie, zaufanie, zależność emocjonalna, a także wzorce relacji.

W zależności od powagi sytuacji można do niej podejść wychodząc z teorii traumy, zwłaszcza w obecności przemocy.

Bezpieczne przywiązanie jest zawsze czynnikiem ochronnym

Należy pamiętać, że jakość więzi ma wpływ na rozwój małych chłopców i dziewcząt. Jak każdą więź, buduje się ją w czasie, kolejnych podejściach i kontaktach, które sprzyjają poznaniu i zrozumieniu tego, czego potrzebuje druga osoba.

Bezpieczne przywiązanie zawsze będzie czynnikiem ochronnym w różnych sytuacjach życiowych. Jednak trzeba też wziąć pod uwagę, że nie jest to coś oderwanego od kontaktu z kontekstem i otoczeniem.

W związku z tym zawsze należy zadać sobie pytanie, jakie są warunki, które wpływają na rozwój lub utrzymanie określonego typu przywiązania. I w ramach odpowiedzi nie powinno nas dziwić, że bardzo często warunki ekonomiczne i społeczne mają większy wpływ niż byśmy sobie życzyli.

Nadszedł więc czas, aby przypomnieć słowa Bowlby’ego:

Dlatego myślenie o przywiązaniu oznacza również towarzyszenie osobom, które są opiekunami. Można to potem przełożyć na takie zasoby, jak programy edukacji rodziców, programy mediacyjne i pojednawcze, wsparcie rodziny, zatrudnienie i inne.