Problemy ze wzrokiem u dzieci: jak je wykryć?
Niektóre typowe problemy ze wzrokiem u dzieci, takie jak zez lub krótkowzroczność, są stosunkowo łatwe do wykrycia przez rodziców. Istnieją jednak inne bezobjawowe patologie, które mogą pozostać niezauważone.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę na szereg objawów i oznak, które mogą objawiać obecność jakiejkolwiek patologii lub wskazywać na problemy ze wzrokiem u dzieci.
Oznaki wskazujące na problemy ze wzrokiem u dzieci
Być może zauważysz u dziecka znaki ostrzegawcze, takie jak niewłaściwa identyfikacja członków rodziny z dużej odległości, albo zbliżanie przedmiotów bardzo blisko twarzy. Nie lekceważ tych sygnałów.
Inna oznaka to również częste pocieranie oczu i “uciekanie” jednego oka, szczególnie w stanach zmęczenia. W innych przypadkach dzieci mogą odchylać głowy do tyłu, aby lepiej coś widzieć albo też skarżyć się na bóle głowy lub niewyraźne widzenie.
Zobacz także: Oczy to odbicie zdrowia – co można zauważyć?
Zachowania związane ze wzrokiem dziecka w pierwszych miesiącach życia
W pierwszym roku życia normalna ewolucja widzenia jest następująca:
- 6 tygodni: niemowlę reaguje na mimikę twarzy.
- 2-3 miesiące: dziecko dostrzega ruch i jest w stanie podążać wzrokiem za jasnym przedmiotem.
- 3-6 miesięcy: patrzy na swoją rękę i jest w stanie śledzić działania swojego otoczenia.
- 4 miesiące: maluch uśmiecha się do odbicia własnej osoby w lustrze.
- 6 miesięcy: dziecko śledzi oczami małe przedmioty i je lokalizuje.
- 7 miesięcy: dziecko próbuje dotknąć swoje odbicie w lustrze.
- 9 miesięcy: maluch zmienia pozycję, aby dostrzec jakiś obiekt.
- 1 rok: dziecko szuka zabawek i przedmiotów, które znikają z jego wzroku.
Aby zapobiec przewlekłym i nieodwracalnym zaburzeniom wzroku, ważne jest, aby po ukończeniu 4-ego roku życia przeprowadzić pełne badanie okulistyczne. Zwłaszcza jeśli w rodzinie występuje jakakolwiek choroba oczu.
Problemy ze wzrokiem u dzieci
Najczęstsze problemy ze wzrokiem u dzieci to wady refrakcyjne, takie jak krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm. Ponadto często dochodzi do niedowidzenia (tak zwane leniwe oko), zeza i dyschromatopsji (zmiany widzenia kolorów).
Leniwe oko
Niedowidzenie lub leniwe oko dotyka około 2-5% populacji i jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku w krajach rozwiniętych. W przypadku leniwego oka wczesna diagnoza i leczenie mają kluczowe znaczenie dla uniknięcia przedłużenia tej patologii również na wiek dorosły.
Należy zwrócić szczególną uwagę, jeśli dziecko jest wcześniakiem, a w rodzinie wystąpił już wcześniej problem leniwego oka lub występują problemy z refrakcją albo problemy z siatkówką.
Chociaż zwykle problemy ze wzrokiem u dzieci przebiegają bezobjawowo, w niektórych przypadkach może się pojawić ból głowy lub ból szyi w okolicy karku. Ponadto, gdy dziecko uczy się czytać, pomija słowa lub myli litery.
Zez
Zez dotyka od 3% do 6% populacji. Konieczne jest zdiagnozowanie go na czas, ponieważ u dzieci można go skorygować za pomocą leczenia, podczas gdy w wieku dorosłym nie można go już wyleczyć. Niektóre objawy zeza mogą być następujące:
- Widoczne złe ustawienie źrenic.
- Oczy nie poruszają się jednocześnie w tym samym kierunku.
- Dziecko przechyla głowę na bok, aby spojrzeć na określone punkty.
- Mruga oczami lub pociera je regularnie.
- Dziecko przekręca lub zamyka jedno oko, aby się skupić.
Przeczytaj również: Świeżo upieczona mama – podręcznik przetrwania
Refrakcyjne problemy ze wzrokiem u dzieci
Wady refrakcyjne, takie jak astygmatyzm, krótkowzroczność i dalekowzroczność, dotykają około 20% dzieci.
Krótkowzroczność
Krótkowzroczność pojawia się w wieku około 6 lat i zwykle daje objawy, takie jak otaczanie oczu dłońmi. W ten sposób dziecko próbuje skupić wzrok patrząc na duże odległości.
Dziecko myli też ludzi, których widzi z mniej więcej dalekiej odległości. Niektóre dzieci mogą również podchodzić bardzo blisko do obiektów, aby je zobaczyć lub coś przeczytać czytać, albo też przymykać oczy, aby lepiej się skupić.
Nadwzroczność
Ta wada wzroku zwykle ma charakter fizjologiczny i jest obecna u większości dzieci od urodzenia. Znika jednak wraz ze wzrostem oka.
W niektórych przypadkach może jednak trwać do końca życia. Jeśli jest to wysoka, nieskorygowana dalekowzroczność, może powodować niedowidzenie lub zeza. Może powodować takie objawy, jak ból głowy podczas wykonywania czynności wymagających patrzenia z bliska, a także zmęczenie oczu po wykonaniu takich czynności.
Astygmatyzm
Kiedy występuje astygmatyzm, światło wychodzące z obiektów i docierające do oka skupia się na więcej niż jednym punkcie siatkówki. Powoduje to niewyraźne i zniekształcone widzenie. Głównym objawem jest niewyraźne lub zniekształcone postrzeganie zarówno odległych, jak i bliskich obiektów.
Czy wiedziałaś jakie objawy dają problemy ze wzrokiem u dzieci? Jeśli zauważysz te objawy u swojego dziecka, koniecznie skonsultuj się z zaufanym specjalistą chorób oczu. Tylko wyspecjalizowany lekarz okulista może określić rodzaj problemu i zalecić odpowiedni sposób jego leczenia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Alvarez-Peregrina C, Martinez-Perez C, Sánchez-Tena MÁ. Myopia and Other Visual Disorders in Children. Int J Environ Res Public Health. 2022 Jul 22;19(15):8912.
- Bates A. Common eye problems among children. London J Prim Care (Abingdon). 2010 Jul;3(1):27-30.
- Castanes MS. Major review: The underutilization of vision screening (for amblyopia, optical anomalies and strabismus) among preschool age children. Binocul Vis Strabismus Q. 2003;18(4):217-32.
- Decarlo DK, McGwin G Jr, Bixler ML, Wallander J, Owsley C. Impact of pediatric vision impairment on daily life: results of focus groups. Optom Vis Sci. 2012 Sep;89(9):1409-16.
- Park SH. Current Management of Childhood Amblyopia. Korean J Ophthalmol. 2019 Dec;33(6):557-568.
- Recko M, Stahl ED. Childhood myopia: epidemiology, risk factors, and prevention. Mo Med. 2015 Mar-Apr;112(2):116-21.
- Sawers N, Jewsbury H, Ali N. Diagnosis and management of childhood squints: investigation and examination with reference to red flags and referral letters. Br J Gen Pract. 2017 Jan;67(654):42-43.
- West S, Williams C. Amblyopia in children (aged 7 years or less). BMJ Clin Evid. 2016 Jan 5;2016:0709.