Poziom pH moczu — czym jest i co warto o nim wiedzieć?
Napisane i zweryfikowane przez lekarz Karina Valeria Atchian
Próbki moczu to dla lekarzy prosty sposób na sprawdzenie stanu zdrowia nerek i innych części ciała. Badaniu poddawane są między innymi potencjał wodorowy oraz współczynnik pH moczu.
Od czasów starożytnej Grecji mocz był metodą diagnostyczną. Badano kolor, zmętnienie, zapach, objętość, lepkość, a nawet słodkość. Następnie, od wynalezienia mikroskopu w XVII wieku, specjaliści zaczęli badać osady moczu. Wreszcie został dodany jako rutynowa metoda badawcza do badań lekarskich, w których sprawdza się pH moczu.
W dzisiejszych czasach badania moczu są dostępnym, niedrogim, nieinwazyjnym i łatwym do zebrania badaniem, które pozwala nam sprawdzić różne warunki. Na przykład jednym z parametrów badanych próbek moczu jest pH moczu.
Nerki funkcjonują normalnie dzięki wielu procesom komórkowym. Jeśli którakolwiek z tych funkcji zostanie zaburzona, może to zagrażać Twojemu zdrowiu.
Zaczniemy od kilku ogólnych pojęć, aby lepiej zrozumieć zagadnienie, jakim jest pH moczu.
Współczynnik pH moczu — czemu służy analiza?
Jak już wspomnieliśmy, analiza moczu jest nieinwazyjną metodą badawczą. Ponadto spełnia wiele funkcji do wykrywania i monitorowania różnych warunków:
- Monitoruje rozwój znanej choroby nerek.
- Pozwala rozpoznać ostrą lub przewlekłą chorobę nerek u pacjentów z innymi podejrzanymi objawami.
- Pomaga wykryć choroby nerek u pacjenta bez widocznych objawów.
- Określa markery chorobowe.
Jakie parametry moczu są badane?
W analizie moczu można badać różne parametry, w tym:
- Szybkość filtracji kłębuszkowej: główna miara czynności nerek.
- Osad w moczu: erytrocyty, leukocyty, wałeczki i kryształy w moczu.
- Proteinuria: nieprawidłowe wydalanie białka z moczem.
- Współczynnik pH moczu.
- Zmiany objętości moczu: skąpomocz, bezmocz, wielomocz.
- Obecność glukozy w moczu.
- Nieprawidłowości elektrolitowe: sód, chlorki, potas, wapń.
Jakie jest pH moczu?
Pojęcie to odnosi się do stężenia jonów wodorowych w moczu. Odzwierciedla również stopień kwasowości. Jego normalna wartość wynosi od 4,5 do 8.
Dodatkowo złożony system regulujący pH krwi składa się z trzech części, które działają jednocześnie:
- Nerki
- Płuca
- System buforów chemicznych
Sposób, w jaki nerki przyczyniają się do równowagi pH krwi, polega na eliminacji lub zatrzymywaniu moczu. Mogą to być również substancje kwaśne lub zasadowe, w zależności od potrzeb Twojego organizmu. Jednak celem jest zawsze utrzymanie pH krwi na zdrowym poziomie około 7,4.
Tutaj możemy podzielić pH moczu na trzy stopnie:
- Kwaśne — gdy wartość jest niska: poniżej 5,5.
- Zasadowe — gdy jest wysokie: powyżej 7.
- Neutralne — pH wynosi 7.
Ilekroć występuje inne pH, specjaliści powinni wziąć pod uwagę krew pacjenta i historię medyczną. Ponadto powinni przyjrzeć się czynności nerek, obecności lub braku infekcji dróg moczowych, diecie i innym czynnikom.
Zobacz też: Zatrzymanie moczu – przyczyny i metody leczenia
Przyczyny kwaśnego moczu
Istnieje długa lista przyczyn, które powodują kwaśny mocz. Na przykład niektóre z nich to:
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc lub rozedma płuc.
- Cukrzyca.
- Głód.
- Odwodnienie.
- Biegunka.
- Obecność bakterii wytwarzających kwasy, takich jak Escherichia coli.
- Dieta wysokobiałkowa.
- Sok żurawinowy.
- Przyjmowane leki.
Przyczyny moczu alkalicznego
Z drugiej strony możliwe przyczyny alkalicznego moczu to:
- Hiperwentylacja.
- Wymioty.
- Kwasica gruźlicza nerkowa.
- Obecność bakterii produkujących ureazę.
- Dieta wegetariańska.
- Stare próbki.
Możesz być zainteresowany: Skąpomocz: przyczyny, objawy i leczenie
Jaka jest idealna próbka moczu?
Ogólnie rzecz biorąc, pierwsza poranna próbka moczu jest najlepsza do badania. Zwykle jest to skoncentrowana próbka, która gwarantuje wykrycie chemikaliów i pierwiastków, których można nie wykryć w próbce losowej.
Po pobraniu próbki należy od razu zanieść ją do laboratorium w celu analizy. Jeśli jednak nie możesz go od razu dostarczyć, powinieneś ją schłodzić do temperatury poniżej 8º Celsjusza. W ten sposób można uniknąć rozwoju bakterii i metabolizmu próbki. Ponadto nie zmieni się pH moczu.
Znaczenie pomiaru pH moczu
Badanie próbek moczu jest niedrogie i łatwe do wykonania. Pozwala nam również przetestować wiele funkcji metabolicznych organizmu. Na przykład wiemy, że zarówno niskie, jak i wysokie pH może powodować różne rodzaje kamieni nerkowych.
Wreszcie, wraz z pozostałymi parametrami moczu, pH jest ważnym elementem podczas wykonywania różnych badań i obserwacji.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Lozano, T. C. (2016). Examen general de orina: una prueba útil en niños. Revista de la Facultad de Medicina, 64(1), 137-47. http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0120-00112016000100019
- Maalouf, N. M., Cameron, M. A., Moe, O. W., & Sakhaee, K. (2010). Metabolic basis for low urine pH in type 2 diabetes. Clinical Journal of the American Society of Nephrology : CJASN, 5(7), 1277–1281. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20413437/.
- Miki, A., Hashimoto, Y., Tanaka, M., Kobayashi, Y., Wada, S., Kuwahata, M., … & Fukui, M. (2017). Urinary pH reflects dietary acid load in patients with type 2 diabetes. Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 61(1), 74-77. https://www.jstage.jst.go.jp/article/jcbn/61/1/61_16-118/_article/-char/ja/
- Milo, S., Thet, N. T., Liu, D., Nzakizwanayo, J., Jones, B. V., & Jenkins, A. T. A. (2016). An in-situ infection detection sensor coating for urinary catheters. Biosensors and Bioelectronics, 81, 166-172. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S095656631630166X
- Ordaz, G., Dagà, U., Budia, A., Pérez-Lanzac, A., Fernández, J. M., & Jordán, C. (2023). Urinary pH and antibiotics, choose carefully. A systematic review. Actas Urológicas Españolas (English Edition), 47(7), 408-415. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2173578623000112
- Pfortmueller, C. A., Pauchard-Neuwerth, S. E., Leichtle, A. B., Fiedler, G. M., Exadaktylos, A. K., & Lindner, G. (2015). Primary hyperventilation in the emergency department: a first overview. PLoS One, 10(6), e0129562. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0129562
- Siener, R., Bitterlich, N., Birwé, H., & Hesse, A. (2021). The impact of diet on urinary risk factors for cystine stone formation. Nutrients, 13(2), 528. https://www.mdpi.com/2072-6643/13/2/528
- Wald, R. (21 de febrero de de 2024). Urinalysis in the diagnosis of kidney disease. https://www.uptodate.com/contents/urinalysis-in-the-diagnosis-of-kidney-disease#H1565292256
- Yang, S. W., Lin, Y. J., Cheng, Y. W., Chen, Y. Y., & Chen, W. L. (2021). Low urine pH is a risk factor for low muscle mass: A new way to predict sarcopenia. Geriatrics & Gerontology International, 21(10), 944-949. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ggi.14269
Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.
