Płynna biopsja - na czym polega i kiedy się ją przeprowadza?
Płynna biopsja to metoda charakteryzowania guza, która nosi również nazwę „testu biomarkerów krwi”. Do tej pory jedyną metodą określenia rodzaju nowotworu była biopsja tkanki. Biopsja tkanek ma jednak szereg ograniczeń, które skłoniły do opracowania nowych, mniej inwazyjnych technik, takich jak płynna biopsja.
Ten rodzaj metody wyszukuje, ocenia ilościowo i charakteryzuje komórki nowotworowe. Dotyczy to także DNA ich jąder lub fragmentów DNA w krążącej krwi pacjentów z pewnym rodzajem raka. Najbardziej poszukiwanym celem jest policzenie komórek nowotworowych we krwi, aby przewidzieć przeżycie pacjenta.
Im większa liczba komórek nowotworowych, tym gorsze rokowanie. Ten rodzaj metody stosuje się m.in. w raku piersi, prostaty, jelita grubego, odbytnicy i płuc.
Płynna biopsja może być pobrana z dowolnego płynu biologicznego, takiego jak krew, mocz lub płyn opłucnowy. W tych cieczach można określić biomarker. Podobnie jak w biopsji tkanki jest on reprezentatywny dla tkanki, w której ten biomarker został wytworzony.
Ograniczenia, jakie stawia biopsja tkanek
Jak wspomniano, biopsja tkanek, mimo że jest jedną z najlepszych metod określania cech guza, ma szereg wad, jeśli chodzi o jej wykonanie. Przede wszystkim wymaga próbki guza. Chodzi więc o technikę inwazyjną, ponieważ wymaga niewielkiej operacji, która oznacza dużą uciążliwość dla pacjenta.
Podobnie jak wszystkie operacje, może więc nie być odpowiednią opcją dla niektórych pacjentów w delikatnych sytuacjach lub w zaawansowanych stadiach choroby.
Kolejnym ograniczeniem polega na tym, że tkanka wybrana do biopsji może nie być najbardziej reprezentatywna lub istotna dla kompleksowej oceny guza. Ponadto uzyskanie wyników może potrwać kilka dni.
Z drugiej strony biopsja tkanek pozwala nam poznać stan mutacji guza tylko w konkretnym momencie. A zatem, aby śledzić jego rozwój, pacjent musiałby przejść kilka operacji w trakcie swojej choroby.
Ponadto próbka, która zostaje pobrana w momencie biopsji, może pochodzić z wcześniejszego etapu lub innego okresu choroby. Jej wyniki nie zawsze więc dają aktualne i najlepsze podstawy, aby zdecydować o pierwszej linii leczenia pacjenta.
Ostatnim ograniczeniem jest to, że w zależności od umiejscowienia guza może się zdarzyć, że nie jest możliwe wykonanie biopsji. W takich przypadkach na ratunek przychodzi płynna biopsja z jej zaletami.
Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Guzek na szyi: wszystko, co musisz o nim wiedzieć
Jaką przewagę posiada płynna biopsja?
Zaletą płynnej biopsji jest wykrywanie mutacji w niektórych guzach w sposób szybki, czuły, niezawodny a także wygodny zarówno dla pacjenta, jak i onkologa. Pozwala także na wykrycie mutacji w DNA znajdującym się we krwi i wybór najlepszego leczenia spośród dostępnych opcji.
Ponadto jest to technika znacznie mniej inwazyjna niż konwencjonalna biopsja tkanki. Odbywa się ona poprzez zwykłe pobranie próbki krwi. Do jej badania stosuje się zaawansowane i ultraczułe techniki analizy, takie jak technologia BEAMing.
Ponieważ biopsja płynna wymaga jedynie pobrania krwi, można ją wykonać nie pogarszając samopoczucia pacjenta przez inwazyjne zabiegi. Ponadto jest bardziej dostępna dla większej liczby pacjentów niż biopsja tkanek. Fakt ten zakłada możliwość uzyskania danych o chorobie w czasie rzeczywistym.
Na koniec wspomnijmy, że płynna biopsja jest reprezentatywna dla całej tkanki nowotworowej, a nie tylko jednej części, jak ma to miejsce w przypadku biopsji tkanki. Umożliwia także monitorowanie choroby w czasie, co zawsze było ograniczeniem tradycyjnej biopsji.
Kiedy potrzebna jest biopsja płynna?
Płynna biopsja jest wskazana, gdy z początkowej biopsji tkanki uzyskano niewystarczającą ilość tkanki. Innym wskazaniem jest umiejscowienie guza w miejscu trudno dostępn ym. Niektóre z tych trudnych lokalizacji to:
- Mózg
- Kość
- Płuco
Należy ją również wykonać, gdy pacjent nie reaguje na leczenie albo gdy pacjent odmawia poddania się dodatkowej konwencjonalnej biopsji.
Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Choroba Pageta kości – co musisz o niej wiedzieć?
Wniosek
Praktyka biopsji płynnej jest bardzo przydatną metodą, która może zastąpić dotychczas wykonywaną technikę inwazyjną. Ma wiele zalet w porównaniu z konwencjonalną biopsją. Jednak nadal jest przedmiotem badań, aby wykorzystać tę metodę jak najlepiej.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Barcat, J. A. (2015). Biopsia líquida. Medicina (Argentina).
- Silva, A. S. F. da, Cavichio, M. W. E., Machado, A. L., Tokura, E. H., Andrade, L. E. C., Lázari;, C. dos S., … Carvalho, M. H. B. de. (2017). Biópsia líquida. Fleury Medicina e Saúde. Revista Medica: N: 5 Edição 2 ;2017.
- Salinas Sánchez, A. S., Martinez Sanchis, C., Gimenez Bachs, J. M., & García Olmo, D. C. (2016). Biopsia líquida en cáncer. Actas Urologicas Espanolas. https://doi.org/10.1016/j.acuro.2015.06.008