Oset lekarski: właściwości i zalecenia dotyczące stosowania
Oset lekarski (Cnicus benedictus), zwany także ostem błogosławionym, to roślina fanerogamiczna należąca do rodziny Astrowatych. Jego botanicznej nazwa to drapacz lekarski. Pochodzi z regionu śródziemnomorskiego, chociaż obecnie występuje w regionach Stanów Zjednoczonych, Australii i Ameryki Południowej.
Roślina charakteryzuje się szczególnymi owłosionymi liśćmi, które przypominają mlecze. Oset lekarski ma również rozgałęzioną łodygę i żółtawe kwiaty, które często używa się do celów leczniczych. Nie należy go mylić z ostropestem plamistym (Silybum marianum), który często stosuje się jako środek wspomagający w chorobach wątroby. Do czego więc służy oset lekarski? W tym artykule ci to wyjaśnimy.
Jakie właściwości i zastosowania ma oset lekarski
W raporcie z 2016 roku wyjaśniono, że oset lekarski zawiera glikozydy laktonu seskwiterpenowego, triterpenoidy, lignany, flawonoidy, garbniki, olejki eteryczne, pierwiastki śladowe i inne substancje o potencjale farmakologicznym. Z tego powodu przypisuje się mu właściwości przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne, gojące i trawienne.
Między innymi zawiera substancję czynną zwaną knicyna, która nadaje roślinie gorzki smak. Ponadto, działa jak antybiotyk, ma właściwości hipoglikemizujące, moczopędne, żółciopędne i przeciwnowotworowe. Jednak nie ma wystarczającej liczby badań klinicznych, aby określić skuteczność tej rośliny przeciwko wielu chorobom, w których znajduje zastosowanie. Dlatego należy to robić ostrożnie.
Przeczytaj więcej tutaj: Dlaczego warto stosować ostropest plamisty po świętach
Karmienie piersią
W medycynie naturalnej oset lekarski często sugeruje się jako galaktagog, czyli środek pobudzający laktację. Według popularnej literatury roślina stymuluje produkcję prolaktyny lub oksytocyny, hormonów kluczowych dla laktacji. Jednak nie ma badań medycznych potwierdzających ten mechanizm.
Recenzja udostępniona w The Ochsner Journal omawia historię drapacza lekarskiego jako możliwego galaktagoga. Stwierdza jednak, że potrzeba więcej badań klinicznych, aby ustalić, czy rzeczywiście tak działa.
Trawienie
Ze względu na zawartość knicyny, roślina ta może być środkiem wspomagającym przy problemach trawiennych. Jak wyjaśniono w badaniu udostępnionym w Journal of the Serbian Chemical Society , substancja ta stymuluje produkcję śliny i kwasu żołądkowego. Dlatego jej spożywanie może przyczynić się do usprawnienia procesu trawienia i zapobiegania dolegliwościom żołądkowym.
Kaszel
Garbniki, jak również lotne olejki eteryczne z rośliny, wydają się działać jako środki wykrztuśne. Z tego powodu oset lekarski jest używany jako remedium do rozcieńczania nadmiaru flegmy. Jeśli chodzi o to zastosowanie, nie ma żadnych danych naukowych. Uważa się jednak, że może być środkiem wspomagającym przy infekcjach dróg oddechowych.
Infekcje bakteryjne
Przeciwdrobnoustrojowe właściwości ostu benedyktyńskiego są wykorzystywane w profilaktyce i leczeniu infekcji bakteryjnych. Badania sugerują, że może hamować wzrost pospolitych bakterii, takich jak Staphylococcus aureus.
Ponadto badanie udostępnione w Journal of Medicinal Chemistry stwierdza, że knicyna zawarta w roślinie spowalnia wzrost bakterii poprzez blokowanie enzymów, które umożliwiają ich replikację.
Inne możliwe zastosowania
Oset lekarski tradycyjnie ma również inne zastosowania w medycynie alternatywnej. Jednak na razie nie ma konkretnych dowodów na efekty jego działania w poniższych problemach:
- Biegunka
- Nowotwór
- Zwiększony przepływ moczu
- Cukrzyca
- Artretyzm
- Nadciśnienie tętnicze
Zagrożenia i skutki uboczne ostu lekarskiego
Do tej pory nie ma wystarczających informacji na temat możliwych skutków ubocznych ostu lekarskiego. W postaci naparu uważany jest za bezpieczny.
Mimo to spożycie więcej niż 6 gramów dziennie może powodować ból brzucha, nudności i wymioty. To samo się dzieje podczas spożycia w postaci suplementów i nalewek.
Ze względu na swój skład nie jest zalecany w następujących przypadkach:
- Pacjenci z chorobami zapalnymi jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
- Kobiety w ciąży
- Dzieci
- Pacjenci przyjmujący leki moczopędne lub leki zobojętniające sok żołądkowy
- Historia alergii na ambrozję lub rośliny pokrewne
Przeczytaj więcej tutaj: Zdrowe napoje, które pomogą oczyścić krew
Zalecenia dotyczące stosowania ostu benedyktyńskiego
Nie ma konkretnych wskazówek dotyczących prawidłowego stosowania ostu lekarskiego. Często suplementy występują w dawkach od 300 do 450 miligramów. Nie należy przekraczaj dawki większej niż 5 gramów, ponieważ może podrażniać żołądek.
Na ogół napar przygotowuje się z jednej do dwóch łyżeczek suszonego zioła na filiżankę gorącej wody. Inne postacie to nalewki na bazie alkoholu lub octu oraz kapsułki.
O czym należy pamiętać, jeśli zamierzasz wypróbować oset lekarski?
Właściwości ostu benedyktyńskiego nie zostały jeszcze szczegółowo zbadane. Z tego powodu środki zaradcze pochodzące z rośliny nie są zatwierdzone przez Food and Drug Administration (FDA). Należy więc zachować ostrożność przy nabywaniu tych środków na rynku.
Zwłaszcza w przypadku chorób współistniejących lub w trakcie leczenia najlepiej skonsultować się ze specjalistą. Nie należy ignorować faktu, że związki roślinne mogą wchodzić w interakcje z lekami lub powodować pewne komplikacje.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Al-Snafi, AE (2016). Los componentes y la farmacología de Cnicus Benedictus-A Review.
- Bazzano AN, Hofer R, Thibeau S, Gillispie V, Jacobs M, Theall KP. A Review of Herbal and Pharmaceutical Galactagogues for Breast-Feeding. Ochsner J. 2016;16(4):511-524.
- Tešević, V., Milosavljević, S., Vajs, V., Janaćković, P., Djordjević, I., Jadranin, M., & Vučković, I. (2007). Quantitative analysis of sesquiterpene lactone cnicin in seven Centaurea species wild-growing in Serbia and Montenegro using 1H-NMR spectroscopy. Journal of The Serbian Chemical Society, 72, 1275-1280.
- Szabó, I., Pallag, A., & Blidar, C. (2009). The antimicrobial activity of the Cnicus benedictus L. extracts. Analele Universitatii din Oradea: Fascicula Biologie, 16, 126-128.
- Anke Steinbach, Axel J. Scheidig, and Christian D. Klein (2008). The Unusual Binding Mode of Cnicin to the Antibacterial Target Enzyme MurA Revealed by X-ray Crystallography.
Journal of Medicinal Chemistry, 51 (16), 5143-5147 DOI: 10.1021/jm800609p -
Ulbricht, C., Basch, E., Dacey, C., Dith, S., Hammerness, P., Hashmi, S., Seamon, E., Vora, M., & Weissner, W. (2008). An Evidence-Based Systematic Review of Blessed Thistle (Cnicus benedictus) by the Natural Standard Research Collaboration. Journal Of Dietary Supplements, 5(4), 422–437. https://doi.org/10.1080/19390210802519754