Odstawienie od piersi: jak zacząć wprowadzać normalne jedzenie?

Odstawienie od piersi jest kluczowym doświadczeniem w życiu każdego dziecka.. Proces ten należy przeprowadzać z dużą dozą cierpliwości i pamiętając, że dziecko może z łatwością odrzucać nowe dla niego produkty, przynajmniej na początku.
Odstawienie od piersi: jak zacząć wprowadzać normalne jedzenie?

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Odstawienie od piersi to okres, w którym dziecko przestaje być karmione piersią. Ten moment może nastąpić w różnym wieku malucha, a każda rodzina rozpocznie ten proces na różne sposoby i w różnym czasie. Jakkolwiek się to stanie, powinno to być doświadczenie realizowane stopniowo i przeprowadzane z miłością.

Aspekty biologiczne, społeczne i kulturowe wpływają na sposób i czas trwania tego procesu. Nauka nie ustaliła jeszcze najlepszego momentu na odstawienie od piersi ani też nie zdefiniowała najlepszego sposobu, by to zrobić.

Wiemy jednak na pewno, że wyłączne karmienie dziecka piersią (o ile to oczywiście możliwe) jest bardzo potrzebne do jego prawidłowego rozwoju do mniej więcej 6 miesiąca życia. Jednak Światowa Organizacja Zdrowia (oryg. World Health Organization – WHO) uważa, że nie powinno się go przeciągać poza moment drugich urodzin dziecka.

Odstawienie dziecka od piersi: proces o wielu zmiennych

Odstawienie dziecka od piersi jest kluczowym doświadczeniem w jego życiu. Proces ten należy przeprowadzać z dużą dozą cierpliwości i pamiętając, że dziecko może z łatwością odrzucać nowe dla niego produkty, przynajmniej na początku.

Każda kultura jest inna, jeśli chodzi o nawyki związane z odstawianiem od piersi. Na przykład w kulturze Eskimosów karmienie piersią jest praktykowane aż do około 7 roku życia. Z drugiej jednak strony, w kulturach zachodnich takie długotrwałe karmienie piersią nie jest wcale powszechnie spotykanym zjawiskiem.

Ale to kiedy i jak je zakończyć, jest decyzją związana z różnymi czynnikami społecznymi i, oczywiście, zależną od każdej matki i jej dziecka.

Jednak organizacje międzynarodowe zgadzają się, że karmienie piersią nie powinno przekraczać dwóch lat. Zalecają również, aby dziecko do 6. miesiąca życia otrzymywało wyłącznie mleko matki, ponieważ ten płyn zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze na tym etapie życia.

Ogólnie rzecz biorąc Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią przez pierwsze pół roku życia dziecka.

Odstawienie od piersi – różne opcje do wyboru

Odstawianie dziecka od piersi można przeprowadzić na kilka różnych sposobów. Czasami matka nie ma wyboru z powodów zdrowotnych lub z innych przyczyn uniemożliwiających dalsze karmienie piersią, jak np. przedłużająca się separacja matki z dzieckiem lub choroby zakaźne.

Dobrowolne odstawienie od piersi następuje wtedy, gdy dziecko lub matka zdecydują, że nadszedł czas, aby przestać karmić piersią. Jeśli to decyzja „podjęta” przez dziecko, czyli po prostu straciło ono zainteresowanie taką formą karmienia i nie chce już go więcej kontynuować – może to nastąpić nagle lub stopniowo.

Karmienie piersią

Matka może sama również zdecydować, że nadszedł właściwy moment, aby przerwać karmienie piersią z powodów osobistych lub zawodowych.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że dziecko może wyrazić niezadowolenie, jeśli matka zdecyduje się odstawić je od mleka matki. Jeśli nie jest to inicjatywa dziecka, może się to zdarzyć w zasadzie na pewno. Jest to proces wymagający sporo wysiłku. Zalecamy przeprowadzanie go stopniowo, z dużą dozą cierpliwości.

Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Mesigyna – czy można ją przyjmować podczas karmienia piersią?

Odstawianie od piersi: jak wprowadzić pierwsze pokarmy stałe do diety dziecka?

Moment, w którym dziecko zaczyna otrzymywać stałe pożywienie jest niezwykle ważny. To w zasadzie pierwszy punkt zwrotny w życiu każdego malucha. Natomiast zalecenia dotyczące tego, z czego powinno się składać pierwsze stałe pożywienie, zmieniały się w czasie.

Dziś ogólnie rzecz biorąc pediatrzy zalecają, aby Twoje dziecko zaczęło jeść pokarmy stałe, kiedy może tylko podnieść samodzielnie głowę i otworzyć usta, gdy zauważy zbliżanie się jedzenia. Zwykle dzieje się to już między 4 a 6 miesiącem życia.

Dziecko, które wcześniej nie jadło pokarmów stałych, może mieć trudności z ich spożyciem, a nawet odmówić pierwszych kilku posiłków. Dlatego dobrze jest podawać mu po pół łyżki na raz. Pomoże to dziecku przenieść jedzenie z przedniej części jamy ustnej w kierunku gardła.

Jeśli chcesz, możesz podać swojemu maluchowi kilka łyżek mleka przed posiłkiem, aby nowe jedzenie nie smakowało mu tak „dziwnie”. Zmuszanie dziecka do jedzenia nie jest dobrym rozwiązaniem. Zamiast tego świetnym pomysłem jest stosowanie piosenek i gier, aby pomóc mu stopniowo nauczyć się jeść.

Jeśli uważasz, że dziecko nie zjadło wystarczająco dużo pożywienia, zawsze możesz zaoferować mu dodatkowo mleko matki lub zacząć karmić je butelką.

Istnieją dwa sposoby wprowadzenia pierwszych pokarmów stałych do diety dziecka. Pierwszy z nich to tradycyjny sposób, który obejmuje najpierw żywność dla niemowląt, a następnie produkty o innej konsystencji.

Drugi to ten samodzielnie regulowany przez dziecko. Polega on na tym, że rodzic pozwala mu brać rękami kawałki jedzenia, wkładać je do ust i smakować, aby stopniowo przystosować się do stałego pokarmu.

Odstawianie od piersi to długi proces, który wymaga cierpliwości. Możesz sobie pomóc ułatwić go stosując także niektóre suplementy diety na bazie mleka.

Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Świeże mleko matki – jak należy je przechowywać?

Inne wskazówki ułatwiające ten trudny proces

Odstawianie dziecka od piersi powinno następować stopniowo. Ten proces zatrzymywania dostawy mleka matki jako głównego źródła pożywienia dziecka nie jest jednak taki sam dla wszystkich dzieci.

Dla maluchów będących w wieku poniżej 12 miesięcy matka powinna stopniowo zmniejszać liczbę karmień, podczas gdy w przypadku dzieci starszych niż rok rodzice używają elementów rozpraszających, takich jak granie w gry lub wychodzenie na spacer.

Karmienie dziecka

Zalecamy, aby nigdy nie dawać dziecku odpowiedzi w postaci prostego „nie”, kiedy domaga się karmienia. Możesz mu powiedzieć, że dasz mu jedzenie po powrocie do domu. Albo też odwróć jego uwagę zabawką, aby na chwilę zapomniało o chęci jedzenia.

Kiedy Twoje dziecko to zrozumie, możesz zacząć z nim „negocjować”. Na przykład powiedzieć mu, że na przykład mleko matki służy tylko do jedzenia przed spaniem.

Należy pamiętać, że odstawianie od piersi nie powinno rozpoczynać się w pewnych kluczowych momentach w życiu dziecka. Na przykład, nie rób tego, gdy właśnie rozpoczęło chodzenie do żłobka, po niedawnej przeprowadzce do nowego domu lub jeśli w Twojej rodzinie ma wkrótce pojawić się nowe dziecko.

Nie powinnaś tego robić również podczas tak zwanych nagłych skoków rozwojowych. Trzeba pamiętać, że odstawienie od piersi to stresujący czas dla dziecka. Z tego powodu warto spędzać z nim więcej czasu, aby zrekompensować mu rezygnację z karmienia piersią.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Odent, M., Cisneros, M. V., & Balbás, M. J. (2007). El bebé es un mamífero. Ob Stare.
  • Oribe, M., Lertxundi, A., Basterrechea, M., Begiristain, H., Santa Marina, L., Villar, M., … & Ibarluzea, J. (2015). Prevalencia y factores asociados con la duración de la lactancia materna exclusiva durante los 6 primeros meses en la cohorte INMA de Guipúzcoa. Gaceta Sanitaria, 29(1), 4-9.
  • International Baby Food Action Network, and UNICEF. “Lactancia materna: una estrategia para mejorar la salud, el crecimiento y la nutrición del lactante y del niño pequeño.” (2004).
  • Castillo Belén, Juan Ramón, et al. “Lactancia materna e inmunidad: Impacto social.” Medisan 13.4 (2009): 0-0.
  • Roy, M. R. (2006). El destete natural. Medicina naturista, (10), 161-167.
  • Díaz-Gómez, N. M. “¿ En qué situaciones está contraindicada la lactancia materna.” Acta Pediatr Esp 63.8 (2005): 321-327.
  • Vidal, A. Viñas. “La lactancia materna: técnica, contraindicaciones e interacciones con medicamentos.” Pediatría Integral 15.4 (2011): 317-328.
  • Díaz-Gomez, M. “Contraindicaciones y falsas contraindicaciones para la lactancia materna.” J. Maldonado, J. Ansótegui, M. Gómez, A. Papí, M. Aguilar, L. Rivera,… & D. Gómez de La Torre (Eds.), Lactancia materna: Guía para profesionales 5 (2004): 107-118.
  • Romero-Velarde, Enrique, et al. “Consenso para las prácticas de alimentación complementaria en lactantes sanos.” Boletín médico del Hospital Infantil de México 73.5 (2016): 338-356.
  • Garibay, Edgar M. Vásquez, et al. “Recomendaciones para la alimentación del niño durante los primeros 23 meses de vida.” Pediatría de México 14.1 (2012): 25-42.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.