Obesogeny: czym są i czy to naprawdę wrogowie diety?

Obesogeny: czym są i czy to naprawdę wrogowie diety?
Saúl Sánchez Arias

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Saúl Sánchez Arias.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

W tworzywach sztucznych często występują obesogeny. Ich kontakt z jedzeniem może zagrozić zdrowiu hormonalnemu.

Obesogeny to sztuczne substancje, które zaburzają normalne funkcjonowanie układu hormonalnego w taki sposób, że mogą sprzyjać stanom nadwagi lub otyłości.

Ta klasa substancji zwiększa ryzyko przybrania na wadze. Są najbardziej szkodliwe, gdy jesteśmy na nie narażeni stale lub na wczesnym etapie życia. Poza tym mogą mieć również związek z rozwojem innych rodzajów chorób.

Ftalany jako obesogeny

Ftalany to szereg związków dodawanych do niektórych powszechnie używanych produktów. Jako takie nie są substancjami toksycznymi i rozkładają się na poziomie wątroby. W każdym razie mogą mieć pewne negatywne skutki zdrowotne, szczególnie w zakresie przyrostu masy ciała.

Badanie opublikowane w czasopiśmie Chemosphere wykazało, że ekspozycja kobiety ciężarnej na związki tej klasy powoduje niższą masę urodzeniową dziecka. Jednak wiążą się one ze zwiększonym ryzykiem przybrania na wadze w późniejszym, nawet w dorosłym wieku.

Ta klasa substancji występuje głównie w produktach kosmetycznych, elementach plastikowych oraz środkach czyszczących. Mogą wpływać na układ hormonalny utrudniając jego funkcjonowanie.

Kosmetyki

Bisfenol A

Jest to związek chemiczny powszechnie występujący w plastikach lub w puszkach po napojach. Ryzyko, jakie stwarza polega na tym, że czasami może przedostać się z opakowania zawierającego żywność do samej żywności, a tym samym dostać się do ludzkiego ciała.

Artykuły takie jak ten opublikowany w czasopiśmie Environmental Health wiążą narażanie na tego typu związki z rozwojem patologii na poziomie metabolicznym. W ten sposób substancje te mogą przyczyniać się do pojawienia się cukrzycy lub nadciśnienia ze wszystkimi negatywnymi konotacjami, jakie mają tego typu choroby.

Butelki plastikowe

Inne obesogeny: dym tytoniowy

Innym z tych związków jest dym tytoniowy, który również wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka. Wynika to z badania opublikowanego w czasopiśmie Cancer Prevention Research. Zarówno bycie aktywnym, jak i biernym palaczem może powodować zaburzenia hormonalne, które negatywnie wpływają na Twoje zdrowie.

Jak unikać takich substancji?

Jeśli chodzi o promowanie prawidłowego zdrowia musimy brać pod uwagę nie tylko spożywaną przez nas żywność. Należy mieć świadomość, że opakowanie może zawierać szereg substancji szkodliwych dla zdrowia.

Z tego powodu w miarę możliwości zaleca się stosowanie żywności ekologicznej, która nie zawiera nadmiernych dawek plastiku w swoim opakowaniu. Inną przydatną strategią nie jest uzupełnianie butelek z wodą używając szklanych butelek.

Istnieją jednak pewne czynniki, które są trudne do kontrolowania. Nie zawsze można uniknąć narażenia na zanieczyszczone środowisko lub bierne palenie.

Z tego powodu ważne jest, aby poprzez dietę zwiększyć spożycie żywności o właściwościach przeciwutleniających. Substancje tego typu są zdolne do walki z uszkodzeniem komórkowego DNA, a także do poprawy funkcji hormonalnej.

Obesogeny są szkodliwe dla zdrowia

Chociaż wiele związków między obesogenami a stanem zdrowia jest nadal niejasnych uważa się, że produkty te mają negatywny wpływ na organizm.

Należy ich unikać w miarę możliwości. Aby to zrobić zaleca się spożywanie żywności pochodzenia ekologicznego i unikanie ponownego używania plastiku z opakowań. Ponadto przy wyborze produktów kosmetycznych warto spojrzeć na etykiety, aby upewnić się, że nie zawierają one żadnej z wymienionych substancji.

Mimo wszystko uzyskanie zerowej ekspozycji na tego typu produkty jest bardzo trudne, prawie niemożliwe. Dlatego tak ważna jest optymalizacja diety, aby zapewnić organizmowi składniki odżywcze potrzebne do walki z utlenianiem.

Ponadto dobra dieta przyczyni się do prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego oraz zmniejszy obecność markerów związanych ze złym zdrowiem metabolicznym.

Z drugiej strony, regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych również odgrywa istotną rolę w tym procesie. Połączenie sportu z odpowiednią dietą to doskonały sposób na zachowanie dobrego zdrowia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Jin F., Thaiparambil J., Ramya Donepudi S., Vantaku V., et al., Tobacco specific carcinogens induce hypermethylation, DNA adducts, and DNA damage in bladder cancer. Cancer Prev Res, 2017. 10 (10): 588-597.
  • Song Q., Li R., Zhao Y., Zhu Q., et al., Evaluating effects of prenatal exposure to phthalates on neonatal birth weight: structural equation model approaches. Chemosphere, 2018. 205: 674-681.
  • Ranciere F., Lyons JG., Loh VHY., Botton J., et al., Bisphenol A and the risk o cardiometaboli disorders: a systematic review with meta analysis of the epidemiological evidence. Environ Health, 2015.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.