Nagła śmierć w sporcie – jak jej zapobiec?

Zapobieganie nagłej śmierci w sporcie stało się w ostatnich latach tematem o znaczeniu naukowym. Przede wszystkim kardiolodzy są najbardziej zaangażowani w poszukiwaniach sposobu na wczesne wykrycie problemu, aby zapobiec tragedii.

Nagła śmierć w sporcie nie jest tak abstrakcyjna, jakby się mogło wydawać. Wiadomości o sportowcach, którzy umierają podczas ćwiczeń, często trafiają do sieci społecznościowych i serwisów informacyjnych. W rezultacie wielu specjalistów zaczęło omawiać różne sposoby zapobiegania takim przypadkom.

Ale czy to możliwe? Czy naprawdę istnieje sposób na wykrycie problemu na czas, aby zapobiec fatalnym skutkom? A jeśli tak, to czy nie powinny to być te same środki, które lekarze stosują wobec ogólnej populacji?

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się temu tematowi.

Nagła śmierć w sporcie – kilka faktów

Nagła śmierć sercowa, niezależnie od tego, gdzie się wydarzy, ma miejsce, gdy serce wcześniej zdrowej osoby nagle zatrzymuje się podczas ćwiczeń lub uprawiania sportu. Oznacza to, że osoba ta najprawdopodobniej nie była chora na żadną chorobę, która mogłaby to usprawiedliwić.

Jeszcze podczas sekcji zwłok eksperci zwykle stwierdzają, czy za śmiercią pacjenta stało jakieś dodatkowe schorzenie.

Kiedy traktujemy sportowców jako grupę ogólną, nie ma znaczącej różnicy przypadków, jeśli porównamy ich z resztą populacji. Jednak wśród tych, którzy wykonują intensywne ćwiczenia, liczba przypadków wzrasta, osiągając poziom wyższy niż jedna osoba na 100 000 mieszkańców.

Zapisy podają, że większość tych zgonów ma miejsce wiosną, w porach popołudniowych. Są to zwykle momenty, podczas których zawody sportowe odbywają się na każdej półkuli.

Kiedy osoba umiera bez widocznej przyczyny podczas uprawiania sportu, w 90% przypadków ma to podłoże sercowo-naczyniowe. Jest to wysoce zależne od wieku, ponieważ ryzyko śmierci praktycznie nie istnieje wśród osób poniżej 35 roku życia. Jednak pośród osób starszych liczby mogą sięgać nawet 1 zgonu na 18000 mieszkańców.

Badania sugerują, że nawet 90% nagłych zgonów wśród sportowców ma podłoże sercowo-naczyniowe.

Nagła śmierć w sporcie: typowe przyczyny

Kiedy dochodzi do sytuacji nagłej śmierci, czy to w sporcie, czy na innej płaszczyźnie życia, jest ona wywoływana przez arytmię, czyli migotanie komór. W tym stanie dolna część serca (komory) bije nierównomiernie, a narząd nie jest w stanie przesłać krwi do tkanek.

Podczas wielu sekcji zwłok stwierdzono, że blaszki miażdżycowe są główną przyczyną śmieci u wielu pacjentów. Jest to nagromadzenie skrzepów przyczepionych do tętnic, utworzonych przez komórki krwi, płytki krwi, tkankę włóknistą i cholesterol.

Eksperci podejrzewają, że podczas ćwiczeń blaszka miażdżycowa rozpada się i nagle utrudnia krążenie. Gdy dzieje się to w tętnicach wieńcowych, które zaopatrują serce, dopływ tlenu i składników odżywczych zostaje odcięty. Końcowy rezultat to martwica komórek – śmierć komórki.

Istnieją także dziedziczne przyczyny, którym nie można zapobiec w przypadku nagłej śmierci w sporcie. Jednak, jak zobaczymy poniżej, często można je wykryć na czas za pomocą elektrokardiogramu.

Dwie z najbardziej znanych form z genetycznego punktu widzenia to:

• Kardiomiopatia arytmogenna. Komórki serca ulegają degeneracji i są przekształcane z mięśni w tłuszcz. W dłuższej perspektywie te obszary serca tracą funkcjonalność i wytwarzają powtarzające się arytmie, szczególnie podczas intensywnego wysiłku.
• Przerost. U pacjentów z przerostem ściana serca stopniowo się powiększa. To sprawia, że krew opuszcza komory serca i jest rozprowadzana po całym ciele. Kiedy serce nie jest w stanie się już powiększyć, następuje nagła śmierć sercowa.

Jak możesz zapobiec nagłej śmierci w sporcie?

Znając przyczyny i sposoby tej sytuacji, warto przyjrzeć się, jak zapobiegać nagłej śmierci. Pierwszym krokiem prawie zawsze jest przeprowadzenie badania fizykalnego za pomocą elektrokardiogramu.

Prawda jest taka, że z prawnego punktu widzenia wiele krajów wymaga tego badania, aby uzyskać certyfikat na działalność federalną lub zawodową. Obecnie toczy się poważna dyskusja naukowa na temat prawdziwej wartości tego badania.

W przypadku genetyki i dziedziczności test może pomóc, ale na przykład blaszki miażdżycowe nie wysyłają żadnych sygnałów elektrycznych.

Z tego powodu obecnie mówi się o dokładniejszym badaniu lekarskim, które obejmuje więcej elementów niż tylko elektrokardiogram. Ludzie domagają się dokładnego badania fizykalnego, przeprowadzonego w laboratorium, dostosowanego do wieku i możliwości metod uzupełniających, jeśli pojawią się jakiekolwiek podejrzenia choroby.

Musimy pamiętać, że blaszki miażdżycowe występując częściej w późniejszym wieku, ale nie są tak łatwe do wykrycia. Z drugiej strony te same zalecenia dotyczą sportowców i całej populacji w odniesieniu do czynników ryzyka. Z tego powodu każdy powinien wziąć pod uwagę następujące wskazówki:

• kontrolowanie otyłości,
• regulacja ciśnienia krwi i poziomu cukru we krwi,
• zmniejszenie poziomu złego cholesterolu,
• przestrzeganie zdrowej diety,
• unikanie alkoholu i tytoniu.

Aby zmniejszyć ryzyko nagłej śmierci u sportowców, należy przeprowadzać na nich badania elektrokardiogramem. Muszą oni także prowadzić zdrowy tryb życia.

Profilaktyka na poziomie społecznym

W obiektach sportowych należy instalować automatyczne defibrylatory, a personel powinien znać podstawowe czynności rehabilitacji krążeniowo-oddechowej. Podobnie trenerzy i sędziowie powinni zostać przeszkoleni w zakresie resuscytacji.

Niezbędny jest system ostrzegawczy. Ustanowienie procedur powiadamiania służb ratunkowych jest konieczne w sporcie i instytucjach publicznych. Pracownicy powinni wiedzieć, jak przeprowadzić te procedury szybko i precyzyjnie.

Powinno to być jasne w każdej hali sportowej – wyznaczenie osób odpowiedzialnych za wykonywanie telefonów na pogotowie i przeszkolonych w zakresie kroków, które należy wykonać.

Odległa, ale istniejąca szansa

Jeśli spojrzymy na liczby, możemy powiedzieć, że częstotliwość nagłych zgonów w sporcie jest niska. Jest także niewielka dla ogółu populacji jako całości. Jednak dane liczbowe dla osób powyżej 50 roku życia, które wykonują intensywne ćwiczenia, są znaczące.

Z tego powodu ta grupa wiekowa musi zachować szczególną ostrożność. Osoby te muszą przechodzić regularne kontrole i uważać je za niezbędne – a nie tylko jako formalność. Lekarze powinni zastosować wszystkie wymagane metody uzupełniające i ocenić je w kontekście danego pacjenta.

Społeczeństwo ponosi również ogólną odpowiedzialność, zwłaszcza w przypadku ośrodków sportowych i organizatorów imprez sportowych.

Posiadanie defibrylatorów w widocznych obszarach, szkolenie w zakresie edukacji zdrowotnej na ten temat oraz procedury do podjęcia w przypadku problemów to elementy, które mogą przyczynić się do zmniejszenia problemu.