Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów: objawy, przyczyny i leczenie

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów to termin obejmujący 7 różnych patologii. Wszystkie z nich objawiają się bólem stawów u pacjentów poniżej 16 roku życia.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów jest najczęstszą chorobą reumatyczną bez wyraźnego pochodzenia w dzieciństwie. Częstość występowania tej choroby wynosi około 1,6 do 23 przypadków na 100 000 dzieci poniżej 16 roku życia. Natomiast u nastolatków w wieku powyżej 16 lat notuje się 3,8 do 400 przypadków na 100 000. Ponadto w zależności od konsultowanych regionów istnieje wiele różnic.

W każdym razie należy zauważyć, że termin młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MZIS) nie oznacza pojedynczego obrazu klinicznego, ale odnosi się do kilku podtypów tej patologii. Należy pamiętać, że pojęcie to obejmuje najbardziej typowe postacie przewlekłego zapalnego zapalenia stawów u dzieci.

Spośród wszystkich wariantów najczęstsze jest zapalenie nielicznostawowe, które stanowi 50-60% przypadków. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tej niejednorodnej grupie chorób, czytaj dalej.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – jego typy i objawy (MIZS)

Jak wskazuje portal StatPearls, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów definiuje się jako niejednorodną grupę zapalnego zapalenia stawów bez znanej przyczyny. Dotyka ona dzieci w wieku poniżej 16 lat i utrzymuje się przez 6 tygodni lub dłużej. Wcześniej termin ten był podzielony na 2 różne koncepcje: młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów i młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów. Od 1995 pojęcia te połączono..

W roku 2001 wypracowano konsensus w tej sprawie w Międzynarodowej Lidze Stowarzyszeń Reumatologicznych (ILAR). Ustalono, że istnieje 7 rodzajów młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. W kolejnych wierszach przedstawiamy ich osobliwe cechy.

1. Zapalenie nielicznostawowe

Jest przyczyną 50-60% obrazów klinicznych młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Ten wariant dotyka od 1 do 4 stawów, z naciskiem na te największe (łokcie, nadgarstki lub kolana). Najczęściej występuje we wczesnym dzieciństwie, gdyż szczyt epidemiologiczny przypada na wiek 2-4 lat.

Ponadto przedstawia 3 inne podformy, w zależności od interwału pojawiania się. Są to:

1. Typowe zapalenie nielicznostawowe: nie trwa dłużej niż 6 miesięcy.
2. Trwałe zapalenie: utrzymuje się przez cały przebieg patologiczny
3. Przedłużone: trwa dłużej niż 6 miesięcy.

2. Dodatnie zapalenie wielostawowe dla czynnika reumatoidalnego (RF)

Czynnik reumatoidalny można uznać za przeciwciało typu IgM o charakterze ochronnym, ponieważ występuje w wysokich stężeniach we krwi podczas uporczywych infekcji. W normalnej sytuacji ta cząsteczka tworzy kompleksy, które będą fagocytowane przez komórki zapalne, wspomagając układ odpornościowy.

Niestety, mutacje genetyczne mogą powodować nadekspresję tego czynnika i przedłużoną aktywność zapalną. Tak więc 80% pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów ma RF dodatni. Z tego powodu młodzieńcze zapalenie wielostawowe może być również związane z dysfunkcją czynnika reumatoidalnego.

Zapalenie wielostawowe z obecnością czynnika reumatoidalnego dotyka tylko 5-10% dzieci z MIZS, więc nie jest uważane za częste. Jak wskazuje Hiszpańskie Towarzystwo Reumatologiczne (SER), ten wariant jest typowy dla młodych ludzi w wieku od 11 do 16 lat, u których występują niespecyficzne objawy. Wpływa na 5 lub więcej stawów w ciągu pierwszych 6 miesięcy.

Jako cechę różnicową należy zauważyć, że jest symetryczne. Jeśli stan zapalny jednej płaszczyzny ciała ulegnie zapaleniu, stan zapalny obejmuje również drugą stronę. Zwykle dotyczy małych stawów, takich jak nadgarstki oraz struktury stawów rąk i stóp.

3. Zapalenie wielostawowe z ujemnym czynnikiem reumatoidalnym (RF)

Wariant ten dotyka 20% dzieci, które cierpią na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. To czyni go drugim najczęstszym po zapaleniu nielicznostawowym. Podobnie jak w przypadku dodatniego RF, zajmuje 5 stawów lub więcej w ciągu pierwszych 6 miesięcy, ale jest ujemny w teście czynnika reumatoidalnego (RF).

4. Łuszczycowe zapalenie stawów

Występuje tylko u 2% pacjentów z MIZS i jest dwufazowe, co oznacza, że ​​ma 2 szczyty epidemiologiczne (jeden w wieku 2-4 lat, a drugi w wieku 9-11 lat). Jak sama nazwa wskazuje, w tym przypadku bólowi stawów towarzyszy łuszczyca, choroba występująca przy zmianach skórnych w postaci łusek.

W tym przypadku układ odpornościowy pacjenta błędnie przekierowuje jego wysiłki. Limfocyty T CD4+ uwalniają cytokiny i wyzwalają zdarzenia zapalne. To powoduje, że zewnętrzna warstwa naskórka powiększa się bardziej, niż powinna (lokalny przerost naskórka). Z drugiej strony powoduje zapalenie stawów.

Aby można było rozpoznać łuszczycowe zapalenie stawów, oprócz bólu stawów musi ono spełniać co najmniej 2 z następujących parametrów:

1. Zapalenie palców: zapalenie palców rąk i nóg. Często występuje jednocześnie we wszystkich palcach chorej kończyny.
2. Wgłębienia paznokciowe: typowe zmiany widoczne na poziomie paznokci.
3. Onycholiza: jeden lub więcej paznokci jest oddzielonych od łożyska paznokcia.
4. Historia rodzinna łuszczycy pierwszego stopnia.

5. Ogólnoustrojowe zapalenie stawów

Jak wskazuje Hiszpańskie Stowarzyszenie Pediatrii (AEPED), układowe zapalenie stawów dotyka 5-15% pacjentów z MIZS. W przeciwieństwie do pozostałych, nie ma wyraźnej predylekcji w zależności od płci i wieku. Wariant ten może dotyczyć całego ciała (przynajmniej jednego stawu) i towarzyszy mu codzienna gorączka, obecna przez co najmniej 3 dni.

Gorączka osiąga szczyty, czasami dochodząc do 40 stopni Celsjusza. Można również zauważyć obrzęk węzłów chłonnych, zanikające wysypki rumieniowe, powiększenie wątroby, powiększenie śledziony lub zapalenie błony surowiczej (zapalenie tkanki tłuszczowej).

Aby młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów miało charakter był ogólnoustrojowy, oprócz bólu stawów musi być obecna gorączka i jeden z tych dodatkowych objawów.

6. Zapalenie stawów związane z zapaleniem przyczepów ścięgnistych

Stanowi 10-15% pacjentów z MIZS i występuje u dzieci powyżej 6 roku życia. Ten rodzaj to proces zapalny przyczepu ścięgna, czyli miejsca przyczepu ścięgna z kością, mięśniem lub więzadłem. Dotyka zwykle kolana, biodra, miednicę, a nawet przewód pokarmowy (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Ten wariant jest powiązany z czynnikiem genetycznym HLA-B27. Osoby, które maja odczyn pozytywny, mają zapalenie stawów związane z zapaleniem przyczepów ścięgnistych.

7. Niezróżnicowane zapalenie stawów

Stanowi to około 10% wszystkich zachorowań. Nie odpowiada żadnemu z wyżej wymienionych kryteriów kwalifikacyjnych. Może to być również rodzaj młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów, który spełnia kryteria 2 lub więcej wymienionych kategorii.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – przyczyny i czynniki ryzyka

Jak wskazuje portal Rheumathology and Therapy, przyczyna młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów pozostaje tajemnicą. Uważa się, że wiele wariantów jest spowodowanych niewłaściwą odpowiedzią immunologiczną po egzogennym wyzwalaczu, takim jak ciężka infekcja. W każdym razie te przypuszczenia pozostają spekulacjami.

Obecnie bada się rolę patogenów, takich jak parwowirus, wirus Epsteina-Barra, bakterie jelitowe i inne możliwe czynniki wywołujące MIZS, chociaż wyniki nie są rozstrzygające. Infekcje w dzieciństwie, stres i urazy wydają się stanowić trzy czynniki, które razem prowadzą do idiopatycznego zapalenia stawów.

Jednak ta patologiczna grupa ma również wyraźny składnik genetyczny. Istnieją odmiany antygenów ludzkich leukocytów (HLA) i ich genów, które mogą predysponować do niektórych typów MIZS, oprócz innych zdarzeń immunologicznych, takich jak zapalenie błony naczyniowej oka.

Możliwe komplikacje, do jakich może prowadzić młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

Według portalu medycznego Pediatría Integral, przewlekłe zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka jest najczęstszym powikłaniem, ponieważ występuje w 10-30% wszystkich przypadków. Ta choroba polega na zapaleniu przedniej części oka, w postaci napadów, które trwają kilka dni lub tygodni i kończą się po odpowiednim leczeniu.

W wielu przypadkach przyczyna zapalenia błony naczyniowej oka jest nieznana, ale w innych jest ona powiązana z tymi samymi nieudolnymi reakcjami autoimmunologicznymi, które wywołują zjawisko zapalenia stawów. Koniecznie trzeba zapobiegać temu powikłaniu, ponieważ może prowadzić do jaskry, zaćmy i innych zdarzeń.

Testy diagnostyczne na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

Amerykańska Narodowa Biblioteka Medyczna pokazuje nam szczegółowo, w jaki sposób lekarze diagnozują młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Po pierwsze, badanie fizykalne może dać pewne wskazówki, ponieważ pacjent zwykle ma opuchnięte, gorące, zaczerwienione i bolesne stawy w dotyku.

W każdym razie każdy rodzaj MIZS jest inny. Jak widzieliśmy, wariant łuszczycowy objawia się złuszczaniem skóry, a wariant systemowy obrzękiem węzłów chłonnych. Dlatego zwykle trzeba przeprowadzić wiele badań i testów, wśród których wyróżniamy następujące:

• Badania krwi: w tych badaniach wykrywa się krążący czynnik reumatoidalny (RF) we krwi, jeśli jest obecny. Szybkość sedymentacji erytrocytów (OB), obecność przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) również określa się ilościowo i wykorzystuje do wykonania pełnej morfologii krwi.
• Rentgen: w celu ilościowej oceny uszkodzenia i stanu dotkniętych stawów.
• Regularne badania oczu: Ponieważ zapalenie błony naczyniowej oka dotyka do 30% dzieci z MIZS, powinny one regularnie odwiedzać okulistę.
• Rezonans magnetyczny i inne badania obrazowe: są one wykonywane w celu wykluczenia złamań i powierzchownych urazów.

Poza tymi wszystkimi badaniami specjaliści będą przestrzegać tych samych kryteriów klasyfikacji, które wcześniej stosowaliśmy, aby zdiagnozować określony typ MIZS. Jeśli pacjent wykazuje objawy kilku kategorii, uważa się, że ma niezróżnicowane młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów.

Młodzieńczego idiopatyczne zapalenie stawów – możliwe sposoby leczenia

Jak wskazują wspomniane portale, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów wymaga wielodyscyplinarnego podejścia. Będzie ono musiało poradzić sobie zarówno z bólem wywołanym przez chorobę, jak i z możliwymi skutkami psychologicznymi i patologiami z niej wynikającymi. Poniżej przedstawiamy Ci sposoby leczenia na 2 różnych, ale uzupełniających się frontach.

1. Leczenie farmakologiczne

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to metoda długotrwałego leczenia wszystkich postaci MIZS. W każdym razie zaleca się zmianę strategii, jeśli zapalenie stawów jest nadal aktywne po 2 miesiącach od rozpoczęcia terapii. Tylko kilka NLPZ jest zatwierdzonych dla dzieci: najczęstsze są naproksen i ibuprofen.

Z drugiej strony, dostawowe iniekcje kortykosteroidów są szeroko stosowane u dzieci z MIZS, zwłaszcza z zapaleniem nielicznostawowym. Można również przepisać kortykosteroidy ogólnoustrojowe do spożycia doustnego, ale tylko w przypadkach, gdy objawy występują poza dotkniętymi obszarami stawów.

Wreszcie, lek przeciwreumatyczny metotreksat jest kolejnym lekiem z wyboru w przypadku niektórych rodzajów raka i chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów i MIZS. Jest podawany w dawkach 10 miligramów na metr kwadratowy ciała, raz w tygodniu, doustnie.

2. Leczenie niefarmakologiczne

Leczenie niefarmakologiczne dotyczy zmian w stylu życia i szukanie pomocy u innych specjalistów. Na przykład wizyta u fizjoterapeuty może pomóc dziecku w utrzymaniu napięcia mięśniowego i zakresu ruchu. Z drugiej strony psychoterapia jest przydatna w radzeniu sobie z bólem i znoszeniem przewlekłego stanu.

Młodzieńcze idiopatyczne zapaleniu stawów to nie jedna choroba

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów nie odnosi się do pojedynczej choroby, ale do grupy patologii, które łączy ból stawów u dzieci poniżej 16 roku życia, z innymi objawami lub bez. Każdy wariant niesie ze sobą inny dyskomfort i ryzyko. Dlatego muszą być leczone w sposób autonomiczny.

Niestety na ten stan nie ma ostatecznego lekarstwa. Ćwiczenia, zdrowy tryb życia i nie zaniedbywanie ciała zawsze pomogą dzieciom w prawidłowym radzeniu sobie z chorobą, zwłaszcza jeśli lekarze podejmą odpowiednie leczenie.