Leki zwiotczające mięśnie: 12 najczęściej używanych
Istnieją dwa podstawowe rodzaje leków zwiotczających mięśnie. Niektóre stosuje się w leczeniu skurczów (karizoprodol, chlorzoksazon i cyklobenzapryna), a inne w spastyczności (baklofen, dantrolen, diazepam).
Chodzi tu o dość ryzykowne leki, które wymagają recepty. Powodem jest to, że niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z innymi substancjami, a także powodować skutki uboczne.
W tym artykule dowiemy się, jak działają leki zwiotczające mięśnie, poznamy też ich przeznaczenie, środki ostrożności i przeciwwskazania. Należy zauważyć, że intencja tego artykułu ma jedynie charakter informacyjny.
Co to są leki zwiotczające mięśnie i do czego się ich używa?
Jak sama nazwa wskazuje, leki te stosuje się w leczeniu pewnych problemów z mięśniami. W szczególności zaleca się je w przypadku skurczów i spastyczności.
Skurcze odnoszą się do nagłych, mimowolnych skurczów jednego lub więcej mięśni. Mogą wynikać z nagromadzonego napięcia i może im towarzyszyć ból.
Z drugiej strony w spastyczności mięsień jest sztywny, co utrudnia zginanie stawu. Jest to spowodowane uszkodzeniami nerwów zaangażowanych w ruch. Może to wskazywać na pewne stany, takie jak stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne i porażenie mózgowe.
Leki zwiotczające mięśnie mogą pomóc złagodzić lub zmniejszyć ból i dyskomfort związany ze skurczami i spastycznością, nawet w stanach klinicznych, takich jak zespół jelita drażliwego. Jednak nie atakują one przyczyny dolegliwości.
Należy zauważyć, że leków tych nie należy zamieniać, tzn. nie można podawać jednych zamiast drugich. Dlatego nie należy stosować środków przeciwskurczowych w przypadku skurczów, chociaż niektóre środki przeciwskurczowe (takie jak tyzanidyna) również zaleca się w spastyczności.
Aby dowiedzieć się więcej, przeczytaj: 5 sposobów na uniknięcie skurczów mięśni
Powszechnie stosowane przeciwskurczowe leki zwiotczające mięśnie
Środki przeciwskurczowe działają na układ nerwowy, wywołując efekt uspokajający w tym sensie, że blokują lub hamują sygnały bólowe. Wskazane jest, aby nie używać ich dłużej niż 2 do 3 tygodni.
Z drugiej strony, jak dotąd nie okazały się bardziej skuteczne od niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub paracetamolu, ale mają więcej efektów ubocznych niż te ostatnie. Wśród najbardziej znanych możemy wymienić następujące.
1. Karyzoprodol
Karyzoprodol jest dostępny w tabletkach 350 miligramów (mg). Przepisuje się go przy schorzeniach układu mięśniowo-szkieletowego z bólem spowodowanych skręceniami, naciągnięciami lub innymi urazami. Można go również znaleźć w połączeniu z aspiryną lub kodeiną.
2. Chlorzoksazon
Znany pod markami Parafon® lub Lorzone®, chlorzoksazon jest również stosowany w celu łagodzenia bólu i skurczów spowodowanych naderwaniem mięśni lub skręceniem. W leczeniu często stosuje się go w połączeniu z aspiryną a także lekami przeciwbólowymi, takimi jak acetaminofen.
3. Metaksalon
Komercyjnie nazywany Skelaxin® lub Metaxall®. Przyjmuje się go doustnie i występuje w tabletkach 800 mg. Ten środek zwiotczający mięśnie jest skuteczny, ale stosunkowo silny, dlatego należy go przyjmować z umiarem.
4. Metokarbamol
Najbardziej znaną nazwą handlową tego środka zwiotczającego mięśnie jest Robaxin®. Występuje w tabletkach 500 mg. Uważa się go jednak za nieskuteczny w przypadku bólu krzyża, a także w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów i problemów z mięśniami przy porażeniu mózgowym.
Maksymalna dawka u dorosłych to 2 do 3 tabletek 4 razy dziennie (4 do 6 gramów na dobę). Ale dawkę należy dostosować dla osób starszych i pacjentów z chorobami wątroby.
5. Orfenadryna
Norflex® to środek zwiotczający mięśnie do podawania doustnego. Ma działanie antycholinergiczne i dlatego jest zalecany w przypadku bólu i wspomagania kontroli motorycznej u osób z chorobą Parkinsona.
6. Tyzanidyna
Tyzanidyna jest lekiem zwiotczającym mięśnie agonistą receptora alfa-2 , działającym w rdzeniu kręgowym. Działa ośrodkowo i spowalnia pracę mózgu i układu nerwowego.
7. Cyklobenzapryna
Cyklobenzapryna jest lekiem trójpierścieniowym. Występuje w różnych postaciach, zwykle od 5 do 10 mg.
Podaje się go 2 do 4 razy dziennie, maksymalna dawka to 60 mg/dzień. Przydaje się na ból, ale nie na spastyczność czy sztywność.
Kolejny doskonały artykuł dla Ciebie: Poznaj 3 naturalne środki zwiotczające mięśnie
Powszechnie stosowane antyspastyczne środki zwiotczające mięśnie
Druga grupa środków zwiotczających mięśnie składa się z leków przeciwspastycznych. Należą do nich następujące medykamenty.
8. Baklofen
Baklofen (Lioresal®) stosuje się w spastyczności w stwardnieniu rozsianym. Ma działać poprzez blokowanie sygnałów nerwowych wysyłanych przez kręgosłup, które wywołują skurcze.
9. Dantrolen
Znany na rynku jako Dantrium®, dantrolen jest również przepisywany w przypadku stwardnienia rozsianego, a także przy skurczach mięśni spowodowanych udarem, urazem rdzenia kręgowego i porażeniem mózgowym. W przeciwieństwie do pierwszego działa na mięśnie szkieletowe.
10. Diazepam
Diazepam (Valium®) to lek należący do grupy benzodiazepin. Jest stosowany w depresji i stanach lękowych, a także jest środkiem zwiotczającym mięśnie, który pomaga łagodzić skurcze.
Inne leki przepisywane jako środki zwiotczające mięśnie
Oprócz tych już wspomnianych, niektóre leki mogą być zalecane przez pracowników służby zdrowia do leczenia problemów takich jak spastyczność, chociaż nie są w rzeczywistości środkami zwiotczającymi mięśnie.
11. Benzodiazepiny
Benzodiazepiny mogą pomóc rozluźnić mięśnie ze względu na ich działanie uspokajające. Należą do nich klonazepam i alprazolam.
12. Gabapentyna
Gabapentyna jest lekiem przeciwdrgawkowym. Pomaga również złagodzić spastyczność mięśni, chociaż jej funkcja nie jest do końca poznana.
Środki ostrożności i przeciwwskazania
Środki zwiotczające mięśnie wchodzą w interakcje z alkoholem i innymi narkotykami. Dlatego należy unikać ich jednoczesnego stosowania z opioidowymi lekami przeciwbólowymi, środkami psychotropowymi a także lekami hamującymi ośrodkowy układ nerwowy.
Ze względu na ich ryzykowne zastosowanie należy skonsultować się z lekarzem w następujących przypadkach:
- Dorośli powyżej 65 lat i poniżej 18 lat
- Pacjenci z zaburzeniami psychicznymi
- Choroba wątroby i niewydolność nerek
Jeśli dana osoba ma obsługiwać maszyny, ciężki sprzęt lub wykonywać jakiekolwiek zadania wymagające siły, precyzji i koordynacji, nie wolno ich brać.
Skutki uboczne środków zwiotczających mięśnie
Środki zwiotczające mięśnie mogą powodować różne skutki uboczne. Najczęstsze to:
- Senność i zmęczenie
- Zawroty głowy lub utrata równowagi
- Bóle głowy
- Nerwowe pobudzenie
- Trudności z koncentracją lub zapamiętywaniem rzeczy
Należy unikać długotrwałego leczenia środkami zwiotczającymi mięśnie, ponieważ niektóre mogą powodować uzależnienie, a także zespół odstawienia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Ficha técnica Orfadin 2 mg cáspulas duras. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/ft/04303001/FT_04303001.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Diazepam Normon 5 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/51208/P_51208.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Robaxin 500 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/32899/Prospecto_32899.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Sirdalud 2 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/58313/Prospecto_58313.html.
- Bolaños-Jiménez R, Arizmendi-Vargas, J., Calderón-Álvarez, J., Carrillo-Ruiz J., Rivera-Silva, G., Jiménez-Ponce, F. Espasticidad, conceptos fisiológicos y fisiopatológicos aplicados a la clínica. Revista Mexicana de Neurociencia, 12(3), 141-148. https://www.medigraphic.com/pdfs/revmexneu/rmn-2011/rmn113d.pdf.
- Bustos-Fernández, L. (2021). Síndrome de intestino irritable: la importancia de los antiespasmódicos. Revista Colombiana de Gastroenterología; 35(3), 338-344. http://www.scielo.org.co/pdf/rcg/v35n3/en_0120-9957-rcg-35-03-338.pdf.
- Cortés-Monroy, C., & Soza, S. (2019). Una mirada desde la medicina física y rehabilitación al dolor miofascial. Revista Médica Clínica Las Condes, 30(6), 428-435. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0716864019300951
- Chou, R., Peterson, K., & Helfand, M. (2004). Comparative efficacy and safety of skeletal muscle relaxants for spasticity and musculoskeletal conditions: a systematic review. Journal of pain and symptom management, 28(2), 140-175. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0885392404002155
- Delgado-Silveira E., Mateos-Nozal J., Muñoz, M. (2019). Uso potencialmente inapropiado de fármacos en cuidados paliativos: versión en castellano de los criterios STOPP-Frail (STOPP-Pal). Revista Española de Geriatría y Gerontología, 54(3), 151-155. https://revistamedica.com/cuidados-paliativos-criterios-stopp-frail/.
- González Gómez, C., Martínez Galdámez, M.E., Campello Márquez, E., Martín Pacheco, J.F., Álvarez García, A., & Arazo Guerrero, O.. (2017). Prevalencia de consumo de benzodiacepinas en un grupo de población militar. Sanidad Militar, 73(3), 184-186. https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1887-85712017000300184
- LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. (2012). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases.
- López Vantour, A., Aroche Arzuaga, A., Bestard Romero, J. & Ocaña Fontela, N. (2010). Uso y abuso de las benzodiazepinas. MEDISAN, 14(4). http://scielo.sld.cu/scielo.php?pid=S1029-30192010000400017&script=sci_arttext&tlng=pt
- Malanga, G., Reiter, R. D., & Garay, E. (2008). Update on tizanidine for muscle spasticity and emerging indications. Expert opinion on pharmacotherapy, 9(12), 2209–2215. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1517/14656566.9.12.2209
- Martín-Aragón, S., Bermejo, P., Marcos, E. (2008). Relajantes musculares. Revisión. Farmacia Profesional, 22(8), 38-43. https://www.elsevier.es/es-revista-farmacia-profesional-3-articulo-relajantes-musculares-revision-13126019/.
- MedlinePlus (2019). Baclofeno. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682530-es.html.
- MedlinePlus (2017). Ciclobenzaprina. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682514-es.html.
- MedlinePlus (2019). Dantroleno. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682576-es.html.
- MedlinePlus (2020). Gabapentina. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a694007-es.html.
- Neumeyer, J. (2022). Fármacos que se emplean en la enfermedad de Parkinson. En Lea & Febiger (Eds.),Principios de química farmacéutica (pp. 250–271). Reverté.
- Nirogi, R. V., Kandikere, V. N., Shukla, M., Mudigonda, K., Shrivastava, W., & Datla, P. V. (2006). Quantification of metaxalone in human plasma by liquid chromatography coupled to tandem mass spectrometry. Journal of analytical toxicology, 30(4), 245–251. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16803662/
-
Otero-Romero, S., Sastre-Garriga, J., Comi, G., Hartung, H. P., Soelberg Sørensen, P., Thompson, A. J., Vermersch, P., Gold, R., & Montalban, X. (2016). Pharmacological management of spasticity in multiple sclerosis: Systematic review and consensus paper. Multiple sclerosis, 22(11), 1386–1396. https://doi.org/10.1177/1352458516643600
- Sánchez, C. (2002). Relajantes musculares y sus interacciones. Fármacos, 15(2), 25-33. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/lil-343254.
- Stewart, J. & Janicki, C. (1987). Chlorzoxazone. Analytical Profiles of Drug Substances, 16, 119-144. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0099542808605559
- Toth, P. & Urtis, J. (2004). Commonly used muscle relaxant therapies for acute low back pain: a review of carisoprodol, cyclobenzaprine hydrochloride, and metaxalone. Clinical therapeutics, 26(9), 1355-1367. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0149291804802832
-
Turski, L., Schwarz, M., Turski, W. A., Ikonomidou, C., & Sontag, K. H. (1984). Effect of aminophylline on muscle relaxant action of diazepam and phenobarbitone in genetically spastic rats: further evidence for a purinergic mechanism in the action of diazepam. European journal of pharmacology, 103(1-2), 99–105. https://doi.org/10.1016/0014-2999(84)90194-8
- Vademecum (2015). Skelaxin tablet 800 mg. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://www.vademecum.es/equivalencia-lista-skelaxin+tablet+800+mg-estados+unidos-m09ax-28003665-us_1.
- Vademecum (2015). Orfenadrina (citrato). Consultado el 24 de marzo de 2023. https://www.vademecum.es/principios-activos-orfenadrina+(citrato)-m03bc01
- Valenzuela, J., Alvarado, J. & Cohen, H. (2004). Un consenso latinoamericano sobre el síndrome del intestino irritable. Gastroenterología y Hepatología, 27(5), 325-343. https://www.elsevier.es/es-revista-gastroenterologia-hepatologia-14-articulo-un-consenso-latinoamericano-sobre-el-S0210570503704701?referer=buscador.
- Wagstaff, A.J. & Bryson, H.M. Tizanidine. Drugs 53, 435–452 (1997). https://link.springer.com/article/10.2165/00003495-199753030-00007#citeas
- Western New York Urology Associates. (15 de octubre de 2018). Metaxalona. Consultado el 31 de marzo de 2023. https://www.wnyurology.com/content.aspx?chunkiid=697456
Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.
