Kwasica metylomalonowa - co to jest ?
Kwasica metylomalonowa jest wrodzoną anomalią, która wpływa na metabolizm witaminy B12. Organizm nie może prawidłowo rozkładać niektórych białek i tłuszczów, co powoduje gromadzenie się kwasu metylomalonowego we krwi.
Kwasica metylomalonowa jest zwykle diagnozowana w pierwszym roku życia. Około 1 na 25 000 do 48 000 dzieci rodzi się z tą chorobą. Objawy można zauważyć już w dzieciństwie i różnią się u poszczególnych osób.
Kwasica metylomalonowa – przyczyny
Przyczyną kwasicy metylomalonowej wrażliwej na witaminę B12 jest defekt w syntezie kofaktora adenozylo-kobalaminy (AdoCbl). Powstaje on na skutek zmian genetycznych w genach MMAA (4q31.1-2), MMAB (12q24.1) i MMADHC (2q23) .2).
Kwasica metylomalonowa oporna na witaminę B12 powstaje więc w wyniku całkowitego lub częściowego niedoboru aktywności mitochondrialnego enzymu mutazy metylomalonylo-Coa. Jednak w tym przypadku mutacje występują w genie MUT (6p21).
Jednak wszystkie rodzaje kwasicy metylomalonowej są dziedziczone zgodnie z autosomalnym recesywnym wzorem dziedziczenia.
Zobacz także: Niedobór witaminy B12 – czym się objawia?
Objawy, jakie daje kwasica metylomalonowa
Objawy kwasicy metylomalonowej mogą obejmować wymioty, odwodnienie, hipotonię, opóźnienie rozwoju, zmęczenie a także powiększenie wątroby. Z drugiej strony w perspektywie długoterminowej mogą pojawić się powikłania, między innymi takie, jak:
- Problemy z odżywianiem
- Niepełnosprawność intelektualna
- Przewlekła choroba nerek
- Zapalenie trzustki.
Jeśli osoby dotknięte chorobą nie zostaną poddane leczeniu, mogą zapaść w śpiączkę lub nawet umrzeć. U osób dotkniętych izolowaną kwasicą metylomalonową mogą wystąpić następujące objawy w zależności od postaci choroby:
Przeczytaj również: Leczenie kwasicy metabolicznej oraz przyczyny choroby
Postać niemowlęca
Jest to podtyp enzymatyczny odporny na witaminę B12. Izolowana kwasica metylomalonowa występuje najczęściej właśnie w tej postaci. Choroba pojawia się w dzieciństwie. Dzieci zachowują się normalnie, kiedy się rodzą, jednak szybko pojawiają takie objawy, jak letarg, wymioty i odwodnienie.
Następnie można wyraźnie zauważyć wzrost wielkości wątroby. Pojawia się także hipotonia i encefalopatia. Na poziomie analizy laboratoryjnej należy zwrócić uwagę na następujące parametry:
- Ketoza i ketoneuria.
- Jon amonowy we krwi.
- Ciężka kwasica metaboliczna
- Zwiększenie poziomu glicyny we krwi.
Postać częściowego niedoboru
Jest to forma wrażliwa na witaminę B12 i występuje w pierwszych miesiącach lub latach życia. U dzieci dotknięte tą postacią choroby mogą wystąpić problemy z odżywianiem, takie jak wymioty z jadłowstrętem, hipotonia i opóźnienie rozwoju.
W niektórych przypadkach również po zjedzeniu białka mogą wystąpić wymioty. Dzieci dotknięte tą postacią kwasicy metylomalonowej są zagrożone dekompensacją metaboliczną, dlatego bardzo ważne jest, aby diagnoza i leczenie zostały rozpoczęte jak najszybciej.
Zwykle, dopóki nie wystąpi pierwszy epizod wymiotów, odwodnienia, letargu lub śpiączki, nie wiadomo, że dana osoba cierpi na to zaburzenie metaboliczne.
Postać łagodna lub postać wieku dorosłego
Osoby dotknięte chorobą zostały uznane za stabilne, ale ciągle mogą być podatne na ostrą dekompensację metaboliczną. Przyczyna tego rodzaju kwasicy metylomalonowej nie została w pełni ustalona.
Kwasica metylomalonowa – leczenie
Leczenie należy rozpocząć natychmiast po diagnozie. Im szybciej rozpocznie się leczenie, tym lepiej będzie przebiegać rozwój choroby u pacjenta.
Obecnie podstawę leczenia kwasicy metylomalonowej stanowi dieta. Leczenie dietetyczne ma na celu zapobieganie gromadzeniu się substratów i metabolitów związanych z poziomami toksycznymi.
Zalecane leczenie dzieci z kwasicą metylomalonową obejmuje podawania następujących leków:
- L-karnityna: substancja ta, oprócz tego, że jest bezpieczna i naturalna, pomaga organizmowi wytwarzać energię i eliminować odpady.
- Doustne antybiotyki: leki te mogą pomóc zmniejszyć ilość kwasu metylomalonowego na poziomie jelitowym.
- Zastrzyki z witaminy B12: ponad 90% przypadków z niedoborem CblA reaguje na to leczenie. Ponadto ta metoda pomaga około 40% dzieci z niedoborem CblB.
W przypadku wystąpienia objawów kryzysu metabolicznego należy udać się do szpitala. Leczenie szpitalne obejmuje dożylne podanie wodorowęglanu sodu w celu zmniejszenia kwasowości krwi.
Ponadto zwykle podaje się dożylnie glukozę, aby zapobiec rozkładowi białka i tłuszczu przechowywanego w organizmie.
Zapobieganie
W ramach zapobiegania zaleca się dietę o niskiej zawartości aminokwasów i z ograniczoną ilością białka. Dieta powinna się składać głównie z węglowodanów, takich jak płatki zbożowe, owoce, makarony i warzywa.
Osoby cierpiące na tę chorobę genetyczną powinny również unikać kontaktu z osobami cierpiącymi na choroby zakaźne, takie jak przeziębienie lub grypa, aby uniknąć powikłań.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
-
López, E. A. R., García, E. E., Morales, J. M. G., Barrera A., L. A., Peña, O. Y. E., & Cuéllar, Y. M. (2018). ACIDEMIA METILMALÓNICA. In Errores innatos en el metabolismo. https://doi.org/10.2307/j.ctv86dgfs.12
-
Varo, I. J., Delgado, M. B., Fuentes, E. D., Pecellin, C. D., Meneses, A. G., Moreno, A. S., & Moreno, E. V. (2015). Combinación de acidemia metilmalónica y homocisteinuria; a propósito de un caso. Nutricion Hospitalaria. https://doi.org/10.3305/nh.2015.31.4.8544
-
Guevara-Campos, J., González-de Guevara, L., & Medina-Atopo, M. (2003). Aciduria metilmalónica asociada a convulsiones mioclónicas, retraso psicomotor e hipsarritmia. Revista de Neurologia.