Kwas walproinowy - do czego służy?
Kwas walproinowy to lek stosowany przede wszystkim w leczeniu padaczki. Lekarze zwykle stosują go w leczeniu padaczki uogólnionej lub częściowej.
Kwas walproinowy stosuje się ponadto w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej, gdy lit nie jest opcją, nie jest tolerowany lub jeśli pacjent nie reaguje odpowiednio, na przykład u pacjentów z mieszanymi epizodami maniakalnymi.
Przyjrzyjmy się bliżej tym dwóm chorobom, w przypadku których może zostać zastosowany kwas walproinowy.
Na czym polega padaczka?
Padaczka jest chorobą przewlekłą z nawracającymi epizodami krytycznymi: napadami padaczkowymi. Napady te są nadmiernymi wyładowaniami o nagłym początku i końcu, które są wyzwalane w sposób niekontrolowany przez dużą liczbę neuronów.
Wyładowania te są kliniczną ekspresją zmiany funkcjonalnej w mózgu spowodowanej zaburzeniem neuronów korowych, które powoduje jednocześnie kilka nieprawidłowych wyładowań w pewnym punkcie ośrodkowego układu nerwowego, zwanym ogniskiem padaczkowym.
Podobnie eksperci uważają, że epilepsja jest spowodowana depolaryzacją/repolaryzacją neuronów, czyli zmianami elektrycznymi w błonie tych komórek. Istnieje jednak kilka hipotez dotyczących przyczyn padaczki. Tutaj jest kilka z nich:
- Wynika to z wysokiego poziomu neuroprzekaźnika glutaminianu i niskiego poziomu GABA (neuroprzekaźnika depresyjnego ośrodkowego układu nerwowego)
- Wpływy cholinergiczne i monoaminergiczne
- Zmiany wewnątrz- i zewnątrzkomórkowej relacji jonów
- Nieprawidłowości płodu w migracji neuronalnej
A co z chorobą afektywną dwubiegunową?
Jak już wspomnieliśmy, głównym zastosowaniem kwasu walproinowego jest leczenie padaczki. Jednak lekarze często stosują ten lek u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, u których leczenie pierwszego rzutu choroby afektywnej dwubiegunowej nie działa.
Jedna osoba dorosła na 100 cierpi na to zaburzenie. Zwykle zaczyna się ono w okresie dojrzewania lub po nim. Dodatkowo w równym stopniu wpływa na kobiety i mężczyzn.
Choroba afektywna dwubiegunowa, jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się nagłymi zmianami nastroju. Zmiany te zwykle trwają kilka tygodni lub miesięcy i wykraczają poza to, czego doświadczają zdrowi ludzie. Te zmiany to:
- Smutek lub depresja: uczucie intensywnej depresji i beznadziejności.
- Wzloty lub mania: uczucie skrajnego szczęścia i nadmierna ilość energii.
- Doznania mieszane: na przykład uczucie przygnębienia, a jednocześnie uczucie niepokoju i nadmiernej aktywności w fazie maniakalnej.
Jednak do dziś lekarze nie znają wyzwalaczy tej choroby. Uważają, że może to być związane z czynnikami genetycznymi, bardziej niż zachowaniem sytuacyjnym lub wyuczonym.
Może również wystąpić fizyczne zaburzenie w układzie mózgowym, które kontroluje nastrój. To wyjaśnia, dlaczego pacjenci często mogą kontrolować chorobę afektywną dwubiegunową za pomocą leków. Stresujące sytuacje lub choroby fizyczne mogą również powodować zmiany nastroju.
Przeczytaj też: Schizofrenia – rodzaje choroby ich charakterystyka
Jak działa kwas walproinowy?
Lek ten jest strukturalnie powiązany z GABA i ma wiele mechanizmów działania, takich jak:
- Zwiększenie syntezy GABA
- Hamowanie degradacji poprzez blokowanie GABA-T
- Zwiększenie uwalniania tego neuroprzekaźnika i zmniejszenie poziomu asparaginianu
- Hamowanie kanałów sodowych i wapniowych
GABA, podobnie jak inne substancje, takie jak serotonina czy adrenalina, jest substancją chemiczną, którą organizm syntetyzuje i odpowiada za przekazywanie sygnałów z jednego neuronu do następnego.
W zależności od neuroprzekaźnika przekaże ten lub inny rodzaj sygnału, uruchamiając inny łańcuch sygnałowy. W przypadku GABA jest wydzielany – emituje sygnały hamujące lub zmniejszające aktywność neuronów.
Odkryj też artykuł: Lorazepam: co to jest i jak działa
Kwas walproinowy – skutki uboczne
Ten lek, podobnie jak inne, ma również szereg skutków ubocznych, które lekarze muszą wziąć pod uwagę podczas jego podawania. Z tego powodu lekarze ograniczają stosowanie tego leku, ponieważ powoduje on toksyczność wątroby i ma skutki uboczne, w tym:
- Ból brzucha
- Nudności i wymioty
- Izolowany odwracalny parkinsonizm
Podobnie lekarze zwykle podają go, wraz z innymi lekami przeciwpadaczkowymi, pacjentom z padaczką miokloniczną, w padaczce dziecięcej, w spazmach dziecięcych oraz w zespole Lennoxa-Gastauta (choroba rzadka).
Wniosek
Kwas walproinowy to lek na receptę, głównie do leczenia różnych rodzajów padaczki. Jednak lekarze stosują go również w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej w niektórych sytuacjach. Należy zachować ostrożność podczas jego przyjmowania, ponieważ nie jest to wykluczone z powodowania skutków ubocznych.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- De Melo Marinho, V. (1995). ACIDO VALPROICO. Jornal Brasileiro de Psiquiatria.
- Pediatría, asociación española. (2015). Ácido Valproico. Agencia Europea Del Medicamento (EMA).
- Conde-Guzón, P. A., & Cancho-Candela, R. (2012). Epilepsia generalizada idiopática con ausencias típicas tratada con ácido valproico: Alteraciones neuropsicológicas. Revista de Neurologia.
- Nanau, R. M., & Neuman, M. G. (2013, October). Adverse drug reactions induced by valproic acid. Clinical Biochemistry. https://doi.org/10.1016/j.clinbiochem.2013.06.012
- Chateauvieux, S., Morceau, F., & Diederich, M. (2014). Valproic Acid. In Encyclopedia of Toxicology: Third Edition (pp. 905–908). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-386454-3.00073-7
- Diederich, M., Chateauvieux, S., Morceau, F., & Dicato, M. (2010). Molecular and therapeutic potential and toxicity of valproic acid. Journal of Biomedicine and Biotechnology. https://doi.org/10.1155/2010/479364
- Ghodke-Puranik, Y., Thorn, C. F., Lamba, J. K., Leeder, J. S., Song, W., Birnbaum, A. K., … Klein, T. E. (2013). Valproic acid pathway: Pharmacokinetics and pharmacodynamics. Pharmacogenetics and Genomics, 23(4), 236–241. https://doi.org/10.1097/FPC.0b013e32835ea0b2
