Kwas walproinowy - do czego służy?

Kwas walproinowy to lek często stosowany na padaczkę. W tym artykule podamy ci kilka szczegółów na jego temat.

Przejrzane i zatwierdzone przez: farmaceuta Franciele Rohor de Souza.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

Kwas walproinowy to lek stosowany przede wszystkim w leczeniu padaczki. Lekarze zwykle stosują go w leczeniu padaczki uogólnionej lub częściowej.

Kwas walproinowy stosuje się ponadto w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej, gdy lit nie jest opcją, nie jest tolerowany lub jeśli pacjent nie reaguje odpowiednio, na przykład u pacjentów z mieszanymi epizodami maniakalnymi.

Przyjrzyjmy się bliżej tym dwóm chorobom, w przypadku których może zostać zastosowany kwas walproinowy.

Na czym polega padaczka?

Padaczka jest chorobą przewlekłą z nawracającymi epizodami krytycznymi: napadami padaczkowymi. Napady te są nadmiernymi wyładowaniami o nagłym początku i końcu, które są wyzwalane w sposób niekontrolowany przez dużą liczbę neuronów.

Wyładowania te są kliniczną ekspresją zmiany funkcjonalnej w mózgu spowodowanej zaburzeniem neuronów korowych, które powoduje jednocześnie kilka nieprawidłowych wyładowań w pewnym punkcie ośrodkowego układu nerwowego, zwanym ogniskiem padaczkowym.

Podobnie eksperci uważają, że epilepsja jest spowodowana depolaryzacją/repolaryzacją neuronów, czyli zmianami elektrycznymi w błonie tych komórek. Istnieje jednak kilka hipotez dotyczących przyczyn padaczki. Tutaj jest kilka z nich:

• Wynika to z wysokiego poziomu neuroprzekaźnika glutaminianu i niskiego poziomu GABA (neuroprzekaźnika depresyjnego ośrodkowego układu nerwowego)
• Wpływy cholinergiczne i monoaminergiczne
• Zmiany wewnątrz- i zewnątrzkomórkowej relacji jonów
• Nieprawidłowości płodu w migracji neuronalnej

A co z chorobą afektywną dwubiegunową?

Jak już wspomnieliśmy, głównym zastosowaniem kwasu walproinowego jest leczenie padaczki. Jednak lekarze często stosują ten lek u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, u których leczenie pierwszego rzutu choroby afektywnej dwubiegunowej nie działa.

Jedna osoba dorosła na 100 cierpi na to zaburzenie. Zwykle zaczyna się ono w okresie dojrzewania lub po nim. Dodatkowo w równym stopniu wpływa na kobiety i mężczyzn.

Choroba afektywna dwubiegunowa, jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się nagłymi zmianami nastroju. Zmiany te zwykle trwają kilka tygodni lub miesięcy i wykraczają poza to, czego doświadczają zdrowi ludzie. Te zmiany to:

• Smutek lub depresja: uczucie intensywnej depresji i beznadziejności.
• Wzloty lub mania: uczucie skrajnego szczęścia i nadmierna ilość energii.
• Doznania mieszane: na przykład uczucie przygnębienia, a jednocześnie uczucie niepokoju i nadmiernej aktywności w fazie maniakalnej.

Jednak do dziś lekarze nie znają wyzwalaczy tej choroby. Uważają, że może to być związane z czynnikami genetycznymi, bardziej niż zachowaniem sytuacyjnym lub wyuczonym.

Może również wystąpić fizyczne zaburzenie w układzie mózgowym, które kontroluje nastrój. To wyjaśnia, dlaczego pacjenci często mogą kontrolować chorobę afektywną dwubiegunową za pomocą leków. Stresujące sytuacje lub choroby fizyczne mogą również powodować zmiany nastroju.

Jak działa kwas walproinowy?

Lek ten jest strukturalnie powiązany z GABA i ma wiele mechanizmów działania, takich jak:

• Zwiększenie syntezy GABA
• Hamowanie degradacji poprzez blokowanie GABA-T
• Zwiększenie uwalniania tego neuroprzekaźnika i zmniejszenie poziomu asparaginianu
• Hamowanie kanałów sodowych i wapniowych

GABA, podobnie jak inne substancje, takie jak serotonina czy adrenalina, jest substancją chemiczną, którą organizm syntetyzuje i odpowiada za przekazywanie sygnałów z jednego neuronu do następnego.

W zależności od neuroprzekaźnika przekaże ten lub inny rodzaj sygnału, uruchamiając inny łańcuch sygnałowy. W przypadku GABA jest wydzielany – emituje sygnały hamujące lub zmniejszające aktywność neuronów.

Kwas walproinowy – skutki uboczne

Ten lek, podobnie jak inne, ma również szereg skutków ubocznych, które lekarze muszą wziąć pod uwagę podczas jego podawania. Z tego powodu lekarze ograniczają stosowanie tego leku, ponieważ powoduje on toksyczność wątroby i ma skutki uboczne, w tym:

• Ból brzucha
• Nudności i wymioty
• Izolowany odwracalny parkinsonizm

Podobnie lekarze zwykle podają go, wraz z innymi lekami przeciwpadaczkowymi, pacjentom z padaczką miokloniczną, w padaczce dziecięcej, w spazmach dziecięcych oraz w zespole Lennoxa-Gastauta (choroba rzadka).

Wniosek

Kwas walproinowy to lek na receptę, głównie do leczenia różnych rodzajów padaczki. Jednak lekarze stosują go również w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej w niektórych sytuacjach. Należy zachować ostrożność podczas jego przyjmowania, ponieważ nie jest to wykluczone z powodowania skutków ubocznych.