Kolka - skąd się bierze i jakie są jej przyczyny?

Kolka - skąd się bierze i jakie są jej przyczyny?
Leonardo Biolatto

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Nie ma dowodów na to, że kolka stanowi problem zdrowotny. Jednak bez wątpienia jest to irytujący ból, który uniemożliwia normalny rozwój aktywności fizycznej i uprawianie sportu. Nauka nie określiła jeszcze dokładnej przyczyny tej dolegliwości.

Prawdopodobnie większość z nas w pewnym momencie doświadczyła tego charakterystycznego kłucia w brzuchu. Kolka to bardzo denerwujące uczucie, które pojawia się u osób, którzy uprawiają sport, czy to jako profesjonaliści, czy dla przyjemności. Ten niewygodny ból zmusza nas do zatrzymania się, ponieważ tylko w ten sposób możemy się go pozbyć.

Kolka jest odczuwana jako kłujący ból w boku, między klatką piersiową a brzuchem. Wielu zastanawia się, czy jest to oznaka zagrożenia dla zdrowia lub objaw jakiegoś obrażenia. W rzeczywistości nie ma się czego bać, mimo że ból może stać się bardzo intensywny.

Dzisiaj nauka nie ma ostatecznej odpowiedzi na pytanie, skąd bierze się kolka. Istnieje wiele teorii, które starają się wyjaśnić tę irytującą dolegliwość. Przedstawimy Ci je w dzisiejszym artykule.

Czym jest kolka?

Kolka to ostry, kłujący ból zlokalizowany w boku brzucha. Pojawia się nagle, gdy wykonywany jest pewien rodzaj powtarzających się ćwiczeń fizycznych i uniemożliwia normalne kontynuowanie tej czynności.

Jej nazwa medyczna to kolka wysiłkowa. Uważa się, że nie jest spowodowana jednym czynnikiem, ale jest wytwarzana przez różne przyczyny lub okoliczności, które są ze sobą połączone.

Mężczyzna z bólem brzucha

Najczęstszą przyczyną jest wykonywanie energicznych czynności, ale głównie pojawia się podczas biegania. Tradycyjnie wiązało się ją ze spożywaniem jedzenia przed ćwiczeniami, ale przypadek kolarzy – jedzących regularnie podczas wyścigu – zdaje się obalać tę teorię.

Skąd bierze się kolka?

Nie ma jednoznacznych wniosków na temat powodów kolki. Żadne z dostępnych badań nie wskazuje jej ostatecznej przyczyny.

Jednak jedna z najczęściej akceptowanych teorii mówi, że powstaje ona po tarciu lub napięciu więzadeł łączących przeponę z żołądkiem. Takie tarcie prowadziłoby do podrażnienia otrzewnej, która jest błoną wyściełającą jamę brzuszną.

Inni uważają, że ten ostry ból jest efektem nieprawidłowego oddychania. Kiedy pojawia się nierówny i niespójny oddech, w ciele brakuje tlenu, co ogranicza pracę przepony.

Badania wskazują, że sporty wymagające dużego zużycia energii w krótkim czasie – podobnie jak wszystkie wyścigi – mają tendencję do częstszego wywoływania kolki. Czynności, w których najczęściej występuje ten problem to w kolejności malejącej:

  • Pływanie: 75%.
  • Lekkoatletyka: 69%.
  • Jazda konna: 62%.
  • Ćwiczenia aerobowe: 52%.
  • Koszykówka: 47%.
  • Kolarstwo: 32%.

Co może ją nasilać?

Doświadczenie kliniczne wykazało, że istnieją pewne czynniki, które zwiększają ryzyko pojawienia się kolki i powodują, że ból jest bardziej intensywny bez bezpośrednich przyczyn. Czynniki te są następujące:

  • Jedzenie lub picie na długo przed ćwiczeniami: prowadzi to do zwiększenia masy w żołądku i zwiększenia ruchów tego narządu generując większe tarcie w okolicy przepony.
  • Sztywność: sportowcy, których mięśnie stabilizujące kręgosłup są zbyt sztywne zwykle mają większe predyspozycje do kolki.
  • Intensywność ćwiczeń: im bardziej intensywne, tym większe ryzyko pojawienia się bólu.

Wydaje się, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety cierpią z powodu kolki. Wykryto również, że to u młodych ludzie częściej pojawia się ten problem, podczas gdy u osób starszych występuje rzadziej.

Odwodnienie
Kolka pojawiająca się podczas ćwiczeń zmusza nas do zatrzymania się.

O czym pamiętać, aby móc jej zapobiegać

Chociaż przyczyny, dla których występuje kolka nie są dokładnie znane, niektóre praktyki okazały się skuteczne w jej zapobieganiu. Zaleca się:

  • Zdrową dietę: problemy trawienne zwiększają ryzyko pojawienia się bólu.
  • Unikanie intensywnego kołysania tułowia.
  • Równomiernie oddychanie.
  • Wzmocnienie obszaru brzucha i ćwiczenia oddychania.
  • Nie jeść obficie przed intensywną aktywnością fizyczną.
  • Pić kilka razy tylko niewielkie ilości płynu podczas ćwiczeń. Nie dużo płynu tylko raz.

Jeśli pojawi się kolka, najlepiej zwolnić i nacisnąć rękami obszar brzucha, w którym odczuwa się ból. Jeśli dyskomfort będzie się utrzymywał należy się całkowicie zatrzymać, wyregulować rytm oddychania i rozciągnąć mięśnie brzucha.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Pérez, C. Ayán. “Dolor abdominal transitorio vinculado al ejercicio: causas y soluciones.” Revista Andaluza de Medicina del Deporte 3.3 (2010): 103-109.
  • Domínguez, R. “Aproximación al dolor abdominal transitorio.” Apuntes del Máster de Fisiología del Ejercicio. Universidad de Barcelona–Editorial Médica Panamericana (2013).

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.