Jak sobie wybaczyć: czy masz na to szansę?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Montse Armero.

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Przebaczenie samemu sobie to jeden z największych podarunków, jakie możesz sobie sprawić. Zapewni Ci spokój umysłu oraz równowagę emocjonalną. Czytając dzisiejszy artykuł dowiesz się, jak możesz sobie wybaczyć.

Z pewnością wiesz, że wcale nie jest łatwo sobie wybaczyć. Takie działanie wymaga pokory, cierpliwości, głębokiego współczucia oraz bezwarunkowej miłości wobec siebie. Musisz się nauczyć wybaczać samej sobie, jeśli chcesz żyć w zgodzie ze sobą oraz z innymi ludźmi.

Większość z nas popełniło kilka błędów w swoim życiu, ponieważ błędy stanowią część życia każdej osoby. Sporo z nas żałuje, że kiedyś nie zachowało się inaczej i twierdzi, że gdyby miało taką szansę, to postąpiłoby w inny sposób.

Brak wiedzy o tym, jak ustalać granice w pracy lub w związku, bycie zbyt uległym lub agresywnym, samolubne zachowania lub robienie czegoś, co rani innych – wszystkie te sytuacje mogą sprawić, że odczuwasz duży dyskomfort, objawiający się w formie poczucia winy lub frustracji.

Czy powinnaś czuć się winna? Jak sobie wybaczyć?

Wina to podstawowy mechanizm działania w procesie uczenia się. Prowadzi Twoje sumienie oraz nakłada limity, które pokazują, czy Twoje motywy i zachowania się właściwe, czy też nie. Według psychologa osobowości, Erika Ericksona, ludzie zazwyczaj rozwijają zdrowe poczucie winy, gdy kończą trzeci rok życia.

Gdy nie uda się go rozwinąć, jak również gdy nie uda się zinternalizować kodu moralnego i etycznego, wchodzenie w interakcje z innymi osobami może sprawiać problemy. Brak poczucia winy to jedna z cech charakteru typowych dla psychopatów.

Dlatego też odczuwanie winy, gdy zrobisz coś źle, to dobry wskaźnik zdrowia psychicznego. Oznacza, że masz świadomość tego, co zrobiłaś. Takie uczucia mogą pomóc Ci naprawić całą sytuację, gdy zdecydujesz się na przeprosiny lub podejmiesz inne działania mające na celu zmniejszenie odczuwanego przez Ciebie dyskomfortu.

Problem pojawia się, gdy odczuwasz poczucie winy za działania i decyzje z przeszłości. Pozwalasz, by dręczyło Cię coś, co już się zdarzyło, wpadając w błędne koło. Nie pozwoli Ci ono żyć w teraźniejszości i zamknie w klatce nierozwiązanej przeszłości.

Wybaczyć sobie: co to oznacza?

Wybaczenie sobie nie oznacza usprawiedliwiania niewłaściwych zachowań ani brak odczuwania żalu. Zakłada konieczność rozpoznania negatywnych emocji, które w Tobie się pojawiają, i nie dopuszczenie, aby miały wpływ na Twoją teraźniejszość.

Przebaczenie jest stopniowe, bo nie dochodzi do niego w mgnieniu oka. To złożony proces. Całkowite zaleczenie ran może niektórym zabrać kilka lat, zaś dla innych może być łatwiejsze. Wybaczenie sobie oznacza również przezwyciężenie sprzeciwu wobec zmian, ponieważ w wielu przypadkach łatwiej jest odczuwać winę niż porzucić samokrytykę oraz ból.

Stopnie przebaczenia

Przebaczenie sobie to proces, na który składają się następujące etapy:

1. Zrozum, co jest prawdą. Musisz być ze sobą szczera. Jeśli zrobisz coś źle, najlepiej będzie się nie oszukiwać.
2. Weź odpowiedzialność za to, co się stało. Wszystkie działania mają swoje konsekwencje, dlatego też lepiej jest wykazać się odwagą i stawić im czoła.
3. Dotrzyj do swoich najgłębszych uczuć, które stanowiły motywację do Twoich działań. Wiedza o tym, co doprowadziło do podjęcia określonych działań, to właściwy krok, który pomoże Ci uniknąć powtarzania tych samych błędów w przyszłości.
4. Otwórz się na odczuwanie emocji bez oceniania. Zaakceptowanie swoich niedoskonałości odgrywa kluczową rolę. Poza tym zaakceptowanie tego, co się zdarzyło, umożliwia rozpoczęcie procesu leczenia.
5. Ulecz swoje emocjonalne rany. Abyś była w stanie to zrobić, musisz otworzyć się na współczucie zamiast krytykować samą siebie.
6. Pokochaj siebie bezwarunkowo. To oznacza zaakceptowanie siebie w całości, włączając w to nie tylko talenty i cnoty, ale także wady i błędy. Podczas tego ostatniego etapu miłość do siebie i przebaczenie są ze sobą ściśle powiązane.

Strategie, które pomogą Ci sobie wybaczyć

Oto praktyczne działania, które możesz podjąć, aby wybaczyć sobie szybciej:

• Powiedz, że jest Ci przykro. Przeprosiny to duży krok do przodu, jeśli zraniłaś kogoś, bez względu na to, czy Twoje działanie było umyślne czy też nie. Pamiętaj jednak, że Twoje “przepraszam” powinno płynąć z głębi serca. Przeprosiny nie powinny wiązać się z żadnymi oczekiwaniami, ponieważ proszenie o przebaczenie nie oznacza, że zraniona osoba od razu Ci wybaczy. Mimo tego takie działanie wspomaga proces leczenia – Twój i osoby, którą zraniłaś.
• Podziel się swoimi doświadczeniami. Wyjaśnienie własnych błędów drugiej osobie może pomóc Ci uwolnić się od poczucia winy. Na przykład możesz porozmawiać z przyjacielem, który sprawia, że czujesz się bezpieczna i akceptuje Cię taką, jaka jesteś. Kolejny sposób to udanie się na terapię u specjalisty, który może nauczyć Cię, jak radzić sobie ze swoimi emocjami.
• Pisz. Kolejna przydatna opcja to przelanie wszystkiego, co chcesz powiedzieć drugiej osobie, na papier. Napisanie listu pomoże Ci poukładać swoje myśli i emocje oraz pozbyć się dręczącego Cię bólu. W zależności od sytuacji, w której się znajdujesz, możesz wysłać list lub potraktować go jedynie jako sposób wspomagający proces leczenia.
• Ulecz swoje wewnętrzne dziecko. Medytacja to bardzo pomocne narzędzie, które może pomóc osiągnąć przebaczenie. Wejście w stan rozluźnienia i komunikacji ze zranionym wewnętrznym dzieckiem przy jednoczesnym zapewnieniu sobie całego bezpieczeństwa i bezwarunkowej miłości, jakich potrzebujesz, może pomóc Ci poradzić sobie z przeszłością. Jednak zwróć uwagę na fakt, że możesz to również osiągnąć z pomocą profesjonalnego terapeuty.

Podsumowanie

Przebaczenie samemu sobie, podobnie jak wszelkie inne rodzaje wybaczenia, to proces. To ścieżka, która polega na porzuceniu bólu i otworzeniu się na życie w teraźniejszości i przyszłości wolnych od cierpienia.

Musisz nauczyć się akceptować, że na każdym etapie życia działasz zgodnie ze swoim poziomem świadomości. Jeśli w przeszłości nie postępowałaś we właściwy sposób, mogło to wynikać z Twojej niewiedzy.

Podczas procesu leczenia orientujesz się, że nie jesteś już na tym etapie życia, a popełnione błędy pozwoliły Ci się rozwinąć. Dzięki temu powinnaś być w stanie pójść do przodu i wykazać się większą wyrozumiałością wobec siebie, aby osiągnąć spokój.