Jak ekstremalne temperatury wpływają na organizm ludzki?

Zdolność termoregulacyjna organizmu ludzkiego pozwala mu radzić sobie w niekorzystnych warunkach klimatycznych. Jednak ciągłe narażenie na ekstremalne temperatury może mieć poważne konsekwencje.

Narażenie na ekstremalne temperatury może spowodować poważne konsekwencje zdrowotne, w tym śmierć. Tego typu warunki klimatyczne zwykle pojawiają się w krajach o klimacie umiarkowanym, zwłaszcza w miesiącach zimowych i letnich.

Idealna temperatura ciała to około 37 stopni Celsjusza. Powyżej 41 stopni mówimy już o hipertermii, natomiast poniżej 35 lat zaczyna się hipotermia. Ekstremalne temperatury mogą spowodować szybkie osiągnięcie jednego z tych stanów.

Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat? Poniższy artykuł przygotowaliśmy, aby rozwiać główne wątpliwości w tym zakresie. Czytaj dalej!

Jak organizm może tolerować ekstremalne zmiany temperatury?

Człowiek posiada wiele biologicznych mechanizmów termoregulacji. Uzupełniamy je ponadto dzięki naszej świadomej umiejętności tworzenia przedmiotów i ubrań zaprojektowanych tak, aby zapobiegać utracie lub gromadzeniu ciepła, w zależności od potrzeby.

Dzięki działaniu wielu narządów i układów (m.in. sercowo-naczyniowego i neurologicznego) organizm ma zdolność radzenia sobie z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Na przykład w gorącym klimacie dochodzi do chłodzenia przez parowanie ciepła. W tym procesie naczynia krwionośne znajdujące się na powierzchni ciała rozszerzają się, tracąc płyn w postaci potu. Odwrotnie dzieje się, gdy jest bardzo zimno, ponieważ przepływ krwi jest kierowany do najważniejszych narządów, aby się nie wychłodziły.

Jak organizm reaguje na ekstremalne temperatury w lecie?

Ekstremalne upały to niekorzystny stan klimatyczny, w którym osiągane są temperatury, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia jeśli się utrzymują w sposób trwały. Wysoki poziom temperatury różni się w zależności od regionu.

Mechanizmy adaptacyjne również zależą od środowiska, w którym dana osoba najdłużej przebywa.

Kiedy temperatura utrzymuje się około 10 stopni powyżej średniej górnej granicy dla określonego obszaru, mówimy o ekstremalnym upale. Oczywiście warunki te muszą się utrzymywać przez kilka tygodni.

Objawy i reakcje

Oto niektóre z najważniejszych objawów klinicznych podczas fali upałów:

• Bóle mięśni, brzucha i głowy.
• Obfite pocenie się.
• Zmęczenie i omdlenia.
• Mdłości.
• Zwiększenie częstości akcji serca.

Wiele z tych objawów jest naturalną konsekwencją odwodnienia. W przypadku ich wystąpienia wskazane jest jak najszybsze zgłoszenie się na pogotowie.

Jak można regulować te objawy i im zapobiegać?

Biorąc pod uwagę możliwość wystąpienia fali upałów, wskazane jest przestrzeganie kilku zaleceń, aby uniknąć wszelkiego rodzaju uszczerbku na zdrowiu. Najbardziej podstawowe to wyposażenie domu w klimatyzację i wentylatory, co może wymagać wcześniejszej inwestycji finansowej.

Warto też kupić lub samemu wyprodukować owiewki i rolety, jeśli w domu jest dużo okien. Niektóre można stworzyć za pomocą tektury i aluminium.

Spożywanie dużej ilości wody i noszenie luźnych ubrań to podstawowe nawyki, które należy wprowadzić w życie zarówno w domu, jak i poza nim. W przypadku konieczności wyjścia na zewnątrz należy zlokalizować miejsca publiczne, w których dostępna jest klimatyzacja lub natychmiastowa pomoc medyczna.

W ten sposób zabezpieczamy się na wypadek wystąpienia któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów.

Grupy ryzyka

Zarówno osoby starsze, jak i dzieci są bardziej podatne na powikłania medyczne wynikające z ekstremalnych temperatur. Pacjenci z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza dotykającymi układ sercowo-naczyniowy i nerkowy, również powinni zachować większe środki ostrożności.

Jak organizm reaguje na ekstremalne temperatury w zimie?

Definicja ekstremalnego zimna jest przeciwieństwem ekstremalnego ciepła. Zwykle dochodzi do niego w klimacie umiarkowanym oraz w kontekście niektórych zimowych burz. Temperatury spadają wówczas do 20 stopni Celsjusza poniżej zera a nawet niżej.

Objawy i reakcje

Główne objawy kliniczne niebezpiecznej ekspozycji na ekstremalne zimno są następujące:

• Dreszcze i skurcze mięśni.
• Mrowienie i drętwienie kończyn
• Zmniejszony stan świadomości.
• Zmiana koloru kończyn.

Wszystkie te objawy, zwłaszcza ostatnie dwa, sugerują konieczność zbadania osoby na najbliższym oddziale ratunkowym.

Jak można regulować te objawy i im zapobiegać?

Podobnie jak w przypadku fal upałów, w większości przypadków można zapobiec negatywnemu wpływowi mrozów na zdrowie. Zalecenia są następujące:

• Jak najrzadziej wychodź z domu.
• Wyposaż się w niezbędne narzędzia do usuwania śniegu z otoczenia.
• Noś kilka warstw odzieży, w tym zwróć szczególną uwagę ochronę dłoni, stóp, uszu, szyi i głowy.
• Zainstaluj w domu system grzewczy z dużym wyprzedzeniem.
• Opracuj plan awaryjny, aby w razie potrzeby udać się do ośrodka zdrowia.
• Przechowuj wystarczającą ilość jedzenia w puszkach na wypadek przerw w dostawie prądu.

Grupy ryzyka

Osoby w starszym wieku i dzieci oraz pacjenci z chorobami przewlekłymi są również bardziej podatni na skutki fali mrozów. Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej powinny tym bardziej unikać wychodzenia z domu, ze względu na możliwe przeszkody spowodowane przez padający śnieg.

Zwracanie uwagi na ekstremalne temperatury zawsze wychodzi na dobre

Każdego roku narażenie na tak ekstremalne temperatury pochłania tysiące istnień ludzkich, nawet więcej niż klęski żywiołowe. W większości krajów rozwiniętych o klimacie umiarkowanym opracowano strategie rządowe mające na celu zmniejszenie liczby zgonów z tego powodu.

W Polsce niektóre z tych strategii można znaleźć na oficjalnej stronie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Wobec jakichkolwiek wątpliwości i podejrzeń wskazane jest jednak skonsultowanie się z zaufanym lekarzem.