Jak dowiedzieć się czy lek jest bezglutenowy?

Jak dowiedzieć się czy lek jest bezglutenowy?

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

Czytając dzisiejszy artykuł dowiesz się jak sprawdzić czy dany lek jest bezglutenowy. Celiakia to choroba przewlekła, która wywiera wpływ na jelito cienkie, prowadząc do rozwoju stanu zapalnego błony śluzowej wyściełającej jelita oraz utraty mikrokosmków.

Utrudnia to absorpcję witamin, minerałów i składników odżywczych, które znajdują się w pożywieniu.  Każdy z nad może bez większego trudu dowiedzieć się czy dany lek jest bezglutenowy, ponieważ obowiązujące regulacje prawne nakładają obowiązek umieszczania takich informacji na ultoce.

Ale tak właściwie dlaczego jakikolwiek lek miałby zawierać gluten? Cóż, dzieje się tak, ponieważ producenci niektórych substancji farmaceutycznych wykorzystują skrobię, która pełni rolę wypełniacza. Dotyczy to zwłaszcza tabletek i kapsułek.

Zapewne wiesz, że skrobię pozyskuje się głównie z pszenicy, kukurydzy, ziemniaków lub ryżu. Jednak dla pacjentów chorych na celiakię szkodliwa jest jedynie skrobia pozyskiwana z pszenicy, ponieważ zawiera gluten.

Celiakia to problem zdrowotny, który dotyka cały świat. Jedyna skuteczna terapia polega na całkowitym wykluczeniu z diety glutenu. Właśnie dlatego tak ważną rolę odgrywa umiejętność identyfikowania potraw i leków, w których składzie może znajdować się gluten.

Na czym polega celiakia?

Bagietka i pszenica

To choroba przewlekła, która dotyka jelito cienkie, prowadząc do rozwoju stanu zapalnego błony śluzowej wyściełającej jelita oraz utraty mikrokosmków. Utrudnia to absorpcję witamin, minerałów i składników odżywczych, które znajdują się w pożywieniu.

Osoby cierpiące na tą chorobę nie tolerują grupy małych białek znanych jako gluten. Takie białka znajdują się w mąkach z różnych rodzajów zbóż, takich jak pszenica, jęczmień, żyto, owiec, orkisz, pszenżyto, kamut oraz w ich pochodnych, w tym w skrobiach.

Leki bezglutenowe

Skrobia to jeden z wypełniaczy, które są powszechnie stosowane w procesie produkcji leków. Może pochodzić z pszenicy, kukurydzy, ziemniaków lub ryży. Skrobia pozyskiwana z pszenicy jest najbardziej problematyczna dla pacjentów chorych na celiakię, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że zawiera gluten.

Ilość glutenu znajdującego się w tabletce jest dość mała. Tabletka, która waży jeden gram, może zawierać mniej glutenu niż 100 gramów chleba opisywanego jako “nadający się do spożycia dla osób chorych na celiakię”.

Należy odnotować, że gluten nie jest zazwyczaj umieszczony pod tą nazwą na liście substancji pomocniczych  wykorzystanych w danym leku. Zamiast tego kryje się pod nazwą wypełniacza, który może go zawierać.

Na przykład skrobia ryżowa, kukurydziana i ziemniaczana oraz ich pochodne to wypełniacze, który wykorzystuje się najczęściej w roli rozpuszczalników czy rozdrabniaczy podczas procesu produkcji tabletek i kapsułek. Zamieszczone informacje zależą od zawartości skrobi:

  • Mniej niż 20 części zawartości glutenu na milion (20 μg/g)
  • Więcej niż 20 części zawartości glutenu na milion (20 μg/g)

Informacje, które pomogą sprawdzić czy dany lek jest bezglutenowy

Napis gluten i makaron

W dzisiejszych czasach firmy farmaceutyczne muszą deklarować czy w wytwarzanych przez nie lekach znajduje się skrobia. Poza tym muszą ujawnić jej źródło oraz ilość zawartego w niej glutenu, jeśli takowy się w niej znajduje.

Aby dowiedzieć się, czy dany lek jest bezglutenowy, przeczytaj jego opakowanie i dodaną do niego ulotkę. Oto kilka substancji pomocniczych, które mogą zawierać gluten:

  • Skrobia owsiana, żytnia, jęczmienna lub pszenna.
  • Pszenżyto.
  • Karboksymetyloskrobia.
  • Syrop skrobiowy.
  • Karboksymetyloskrobia sodowa lub soda typu C.
  • Karboksymetyloeter celulozy lub skrobi.
  • Inne pochodne skrobi pszennej, owsianej lub żytniej.
  • Mąka owsiana lub pszenna.
  • Otręby pszenne.
  • Suchy ekstrakt z kiełków pszenicy.

Narzędzia, które pozwolą upewnić się czy dany lek jest bezglutenowy

W dzisiejszych czasach istnieje wiele narzędzi, które pozwalają pozyskiwać informacje o lekach. Wszystkie z nich są powiązane z centrum informacji o lekach RxList.

Ogólna wyszukiwarka leków RxList

W tej wyszukiwarce możesz pozyskać listę leków, które spełniają wybrane kryteria wyszukiwania. Poza tym znajdują się w niej wrażliwe substancje pomocnicze, które muszą być deklarowane.

RxList, zaawansowane wyszukiwanie na podstawie arkuszy danych

Kolejne narzędzie dostępne dla użytkowników wyszukiwarki RxList to zaawansowane wyszukiwanie z opcją znajdowania arkuszy danych. AEMPS udostępniło narzędzie, które pozwala dzielić sekcjami arkusze danych i ulotki leków od 2016 r. Tym samym pozwala przeprowadzić zaawansowane wyszukiwanie.

Indeks nazw składników oraz drzewo leków

RxList pozwala również ściągnąć bazę danych zaprojektowaną w taki sposób, aby dostarczała podstawowe informacje na temat leków, indeks nazw składników oraz drzewo leków.

Poza tym w indeksie nazw leków znajdują się wszystkie autoryzowane i dostępne na rynku leki, zarówno finansowane jak i nie, dane związane z ich identyfikacją oraz informacje techniczne. Poza tym umieszczono na nim substancje pomocnicze, które zgodnie z prawem muszą być deklarowane.

Podsumowanie

Pamiętaj, aby poinformować swojego lekarza i farmaceutę, że cierpisz na celiakię. Tylko w takim przypadku będą w stanie dobrać leki, którą okażą się właściwe dla Ciebie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Mendoza, A. F. F., Chávez, A. H., Vázquez, J. A. T., & Díaz González, E. V. (2015). Formas farmacéuticas. Excipientes y vehículos. In Farmacología general. Una guía de estudio.

  • Da Silva, A. V. A., Fonseca, S. G. D. C., Arrais, P. S. D., & Francelino, E. V. (2008). Presença de excipientes com potencial para indução de reações adversas em medicamentos comercializados no Brasil. Revista Brasileira de Ciencias Farmaceuticas/Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences. https://doi.org/10.1590/S1516-93322008000300009

  • Sanitarios, A. E. de M. y P. (2018). Actualización de la información sobre excipientes en la información de medicamentos. Circular No 1/2018.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.