Jak bawić się z niemowlakiem? Poznaj podstawy!
Noworodek to bezbronny człowiek, w pełni zależny od ciebie. Na tym etapie może wydawać się, że interesuje go tylko spanie, wydalanie i jedzenie. Jednak wpatrywanie się w twarze rodziców to pierwsza zabawa dla dziecka. Warto bawić się z niemowlakiem, by stymulować jego zmysły.
Gdy jesteś w domu z dzieckiem, zapewne czasami zadajesz sobie pytanie: co powinnam z nim robić? Jego ciałko jest tak delikatne, że wszelkie zabawki wydają się dla niego zbyt ciężkie i skomplikowane. Istnieją jednak inne sposoby na zabawę z niemowlakiem – opierają się głównie na pokazywaniu mu świata.
Dlaczego warto bawić się z niemowlakiem?
Elizabeth Alzate Grisales w swojej książce na temat rozwoju dziecka “Manual de estimulación adecuada” pisze, że niemowlak od pierwszego dnia życia konfrontuje się ze wszystkim jak z kompletną nowością, jest całkowicie zależny od rodziców, a jego ruchy opierają się na naśladownictwie.
Zabawa z maluchem to nie tylko sposób na pokazywanie mu świata, ale też forma budowania zaufania i poczucia bezpieczeństwa.
Zabawa pozwala na studiowanie mimiki twarzy oraz późniejsze jej naśladowanie jak również uczy rozpoznawać dźwięki ostrzegawcze i uspokajające. Co więcej, kontakt fizyczny z mamą i tatą zapewniają poczucie bezpieczeństwa.
Blanquez María i współautorzy książki dla rodziców “Cuídame: guía para madres y padres” piszą, że aspekt społeczno-afektywny jest na tym etapie kluczowy. Dziecko ustanawia relacje z opiekunami, przy czym woli być noszone i dotykane przez matkę, a bawi się chętniej z ojcem. Co więcej, zabawa rozwija relację i rozwój afektywny.
Jak bawić się z niemowlakiem?
Zabawa z niemowlakiem powinna być dopasowana do jego rozwoju sensoryczno-motorycznego, kognitywnego, językowego i socjoafektywnego. W pierwszym miesiącu życia ruchy nóg, rąk i dłoni oparte są na naśladowaniu. Niemowlę jest w stanie lekko unosić głowę, kręcić nią na boki i utrzymywać ją w jednej linii z plecami.
Jeśli chodzi o wymiar poznawczy, spojrzenia i sposoby wyrażania się są niejasne i niebezpośrednie. Dziecko zapamiętuje przedmioty, płacze w celu uzyskania pomocy, oczekuje jedzenia i przestaje płakać na widok znajomych twarzy lub uniesienia z łóżeczka.
Niemowlę potrafi wydawać dźwięki w ramach naśladowania i bez konkretnej intencji, płacze, by wyrazić głód, senność, niewygodę lub ból oraz boi się nagłych hałasów.
Rozwój socjoafektywny niemowlęcia polega na reagowaniu na intensywne bodźce. Odróżnia ludzkie głosy (szczególnie głos matki) i uspokaja się słysząc łagodną, rytmiczną mowę. Kieruje głowę w stronę źródła dźwięku.
Poruszanie kończynami
Poruszaj ramionami i nogami dziecka w górę i w dół. Ostrożnie rozszerzaj je, rozciągaj i zginaj po 5-6 razy.
Kolejne ćwiczenie polecane do wykonywania podczas kąpieli to delikatne rotowanie dłoni i stóp. Podtrzymuj je jedną dłonią, a drugą poruszaj stawem, z wyłączeniem kolan. Postępuj w kolejności: bark, łokieć, nadgarstek, palce, biodra, kostki i tak od góry do dołu.
Czytaj dalej: Pępek noworodka – jak należy o niego zadbać?
Wspieranie koncentracji
Usytuuj się przed dzieckiem, by cię widziało. Wykonuj delikatne ruchy głową z boku na bok, śpiewaj lub rób coś zabawnego, by zachęcić niemowlę do skupienia uwagi.
Możesz też przenosić dziecko z ciemnego pokoju do jasnego na kilka sekund. W ten sposób uczysz je różnicy pomiędzy światłem a ciemnością.
Sposoby komunikowania się
Stań przed dzieckiem i wykonuj ruchy ustami, oczami, nosem i brwiami. W ten sposób zapoznasz je z mimiką oraz sposobami wyrażania radości, smutku, złości czy głodu. Możesz to robić podczas śpiewania. Gdy zacznie gaworzyć, odpowiedz – wówczas zrozumie, że to forma komunikacji.
Czułości
Weź dziecko i przytul je do piersi, obejmij, połóż koło siebie, tańcz z nim – kontakt fizyczny to język uczuć.
Inne pomysły na zabawę
Oto inne sposoby na zabawę z niemowlęciem:
- Śpiewanie: wybierz dowolną piosenkę i śpiewaj ją dziecku. Powtarzalne, znajome dźwięki działają uspokajająco.
- Zabawki: noworodek może korzystać z zabawek służących skupieniu uwagi czy spojrzenia. Dlatego grzechotki są tak ważne na tym etapie.
- Czytanie opowiadań: czytanie zmiennym tonem, podobnie jak śpiewanie, uspokaja dziecko.
Czytaj teraz: Rozwój mowy u dziecka – jak pobudzić go zabawą?
Bawić się z niemowlakiem to pokazywać mu świat
Zabawa z niemowlęciem powinna być nieskomplikowana. Chodzi o pokazywanie dziecku, jak funkcjonuje świat. Spędzaj czas z niemowlakiem i przez zabawę tłumacz mu, jak działa otoczenie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Elizabeth Alzate Grisales. Manual de Estimulación Adecuada: Bebés recién nacidos hasta los 2 años [Internet]. Medellín, Colombia. Instituto Universitario de Educación Física. [Revisado 2010; citado 2020 noviembre 25]. Disponible en: http://viref.udea.edu.co/contenido/pdf/229-manual.pdf
- Mary L. Gavin, MD. Aprendizaje, juego y su recién nacido [Internet]. Kidshealth: julio de 2019 [Consultado 25/11/2020] Disponible en: https://kidshealth.org/es/parents/learnnewborn-esp.html
- Blanquez, María. Cuídame: Guía para madres y padres [Internet]. Aragón, España. Gobierno de Aragón, Departamento de Salud y Consumo. [Revisado 2005; citado 2020 noviembre 25]. Disponible en: https://www.aeped.es/sites/default/files/3-cuidame_esp.pdf