Gdy depresja dotknęła Twojego przyjaciela
Depresja to zaburzenie, które często nazywa się epidemią XXI wieku. Niestety może również dotknąć bliskie Ci osoby. Dlatego też warto znać sygnały ostrzegawcze, które wskazują, że depresja dotknęła Twojego przyjaciela.
Czy będziesz w stanie samodzielnie rozpoznać, że depresja dotknęła Twojego przyjaciela? Dane zebrane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) pokazują, że to schorzenie dotyka wiele osób na całym świecie. Szacuje się, że depresja występuje u ponad 300 milionów ludzi, a w 2020 r. stanie się główną przyczyną chorób u mieszkańców krajów rozwiniętych.
Biorąc pod uwagę fakt, jak często depresja występuje na świecie, nie powinno nas dziwić, gdy pojawi się w naszym otoczeniu. To druga pod względem częstotliwości przyczyna śmierci pośród młodych dorosłych, dlatego też należy znać jej cechy charakterystyczne. Nie tylko po to, aby dbać o siebie, ale również aby być w stanie wykryć depresję u przyjaciół i znajomych.
Owszem, istnieją skuteczne metody leczenia zaburzeń nastroju, ale prawda jest taka, że się większość osób nie poszukuje pomocy albo jej nie otrzymuje. Depresja jest rzadko kiedy diagnozowana ze względu na takie czynniki jak stygmatyzacja chorych, uprzedzenia, ignorowanie objawów lub brak dostępu do specjalistów, którzy mogliby udzielić właściwej pomocy.
Osoby cierpiące na depresję często nie mają pojęcia o swoich problemach, a tym samym nie wierzą w to, że potrzebują pomocy mimo odczuwanego dyskomfortu. Dlatego też ogół społeczeństwa musi wiedzieć, na czym polega depresja oraz znać związane z nią sygnały ostrzegawcze.
Dzięki temu osoby chore na depresję staną się bardziej zrozumiane i będą mogły liczyć na szybszą, a tym samym skuteczniejszą, pomoc. Wsparcie, udzielenie pomocy, wykazywanie się cierpliwością i brak przypisywania danych zachowań “nikczemności” chorej osoby to działania, które możesz podjąć jedynie jeśli rozpoznasz ten problem u danej osoby.
Depresja – zmienny problem
Zanim podpowiemy, w jaki sposób możesz rozpoznać, czy depresja dotknęła Twojego przyjaciela, partnera lub członka rodziny, musisz pamiętać, że nie ma jednego rodzaju depresji, tylko wiele. Tym samym dzisiejszy artykuł dotyka tematu ciężkich zaburzeń depresyjnych lub ciężkich epizodów depresyjnych.
Nie zapominaj, że istnieją inne zaburzenia nastroju, takie jak przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne czy utrzymujące się przez dłuższy czas choroby depresyjne. Zajmiemy się nimi w innych artykułach.
Klucze do rozpoznania czy depresja dotknęła Twojego przyjaciela
Poniżej zebraliśmy najczęstsze objawy i charakterystyczne zachowania, które mogą pojawić się u osoby dotkniętej depresją. Niektóre z nich może cechować większe lub mniejsze natężenie w zależności od danego przypadku.
Zbytnio uogólnione, niejasne i rozproszone wspomnienia
U osób cierpiących na depresję bardzo często pojawiają się zaburzenia pamięci autobiograficznej. Kiedy wspominamy dane wydarzenie, robimy to w sposób specyficzny (zaznaczając miejsce i czas) lub uogólniony (niejasny i rozproszony).
Takie działanie jest typowe dla ASD, ACT i PTSD oraz wszelkich zaburzeń depresyjnych. Ten rodzaj pamięci sprawia, że chorzy bardziej generalizują i zniekształcają treść swoich wspomnień.
Przeczytaj również: Czynniki wpływające na depresję – poznaj 5 najważniejszych
Wszystko, co najgorsze, przytrafia się właśnie Tobie
Osoby z depresją mają tendencję do obwiniania siebie samych za całe zło, które ich spotyka. Poza tym uważają, że te negatywne rzeczy pozostaną z nimi na zawsze.
Negatywne wydarzenia mają wewnętrzne, stabilne i globalne przyczyny. Tym samym według osoby z depresją wszystko, co się dzieje, to jej wina. Poza tym często myśli, że to, co złe, nigdy się nie skończy.
Dzieje się tak, ponieważ osoby cierpiące na depresję twierdzą, że to, co dobre, przytrafia się jedynie innym. Jeśli przytrafi się im samym, z pewnością jest jedynie chwilowe i niedługo zniknie. Jeśli zauważysz taki rodzaj postrzegania świata u bliskiej osoby, możesz podejrzewać, że ma depresję. Jednak pamiętaj, że może również znajdować się w spektrum zaburzeń autystycznych.
Objawy dysforyczne i nieprzyjemne
Depresja u przyjaciół może również objawiać się w postaci objawów dysforycznych, które są najłatwiejsze do zauważenia. Dysforia do przeciwieństwo euforii, a tym samym odnosi się do emocjonalnego niedopasowania, które wywołuje w rezultacie irytujące lub nieprzyjemne emocje.
Objawy dysforyczne pojawiają się nie tylko w przypadku depresji, ale także w wielu innych zaburzeniach, na przykład w schizofrenii, cielesnych zaburzeniach dysmorficznych oraz w wielu zaburzeniach lękowych. Dysforia może pojawić się w konsekwencji samego zaburzenia. Możesz ją zaobserwować w uczuciach, które charakteryzuje smutek lub płacz.
Takie osoby są dość smutne, przygnębione i przybite. Poza tym wiele osób dotkniętych depresją cierpi z powodu braku odczuwania przyjemności. Tym samym nie są w stanie odczuwać zadowolenia z tego, co robią, nawet jeśli lubili wykonywać dane czynności w przeszłości.
Twój przyjaciel może mieć depresję, jeśli wygląda na to, że takie czynności jak spacerowanie, kolacja w restauracji czy wypad na drinki nie sprawiają mu przyjemności.
Objawy dysforyczne wiążą się także z uczuciem zmęczenia, ponieważ są uporczywie niezmienne. Tym samym osoba w depresji może być wiecznie zmęczona. Oprócz tego odczuwa apatię zamiast przyjemności w wielu obszarach życia: seksualnym, społecznym, związanym z przygodami, i tak dalej.
Objawy somatyczne – organizm daje wskazówki
U osób cierpiących na depresją występują nie tylko objawy psychologiczne, ale również fizjologiczne. Zawsze należy poddać je dokładnej ocenie, ponieważ mogą mieć podłoże naturalne.
Pacjenci z depresją często doświadczają schorzeń natury fizycznej, które nie mają bezpośrednich, łatwych do zdiagnozowania przyczyn naturalnych. Zamiast tego są wywoływane przez problemy psychologiczne. Tym samym musisz zachować wzmożoną czujność, gdy zauważysz u swojego przyjaciela takie objawy jak:
- Ból głowy
- Problemy ze snem
- Zaparcia
- Niestrawność
- Utrata wagi
- Częstoskurcz
Te problemy mogą okazać się kluczem do odkrycia, że coś jest nie tak. Jednak musisz upewnić się, że takie dolegliwości nie mają wyraźnych i bezpośrednich przyczyn naturalnych.
Depresja dotknęła Twoje przyjaciela – nadmiary behawioralne i komunikacja
Osoby cierpiące na depresję czasami zachowują się w sposób nadmierny i przesadzony. W takim przypadku możesz zacząć podejrzewać depresję u przyjaciela, jeśli zacznie werbalizować nadmierne skargi na temat mnóstwa problemów: pieniędzy, pracy, przyjaciół, rodziny, itp. Może cały czas narzekać, bez względu na to, na jaki temat będziecie rozmawiać.
Gdy zauważysz takie zachowanie, możesz założyć, że cierpi na depresję, jeśli tylko nie jesteś w stanie przypisać jego skarg pragnieniu zwrócenia na siebie uwagi lub wywołania odrobiny chaosu.
Z osobą w depresji często dochodzi do starć. Dzieje się tak, ponieważ nie jest ona świadoma stanu, w jakim się znajduje i uważa, że jest po prostu zła, słaba i pasywna. Twierdzi, że zwyczajnie lubi narzekać i uskarżać się. Ale to nieprawda, a takie postrzeganie siebie samego może być bardzo niebezpieczne i prowadzić do stygmatyzacji. Takie zachowanie jest wywoływane przez:
- Czynniki ochrony i ryzyka,
- Irracjonalne myśli,
- Negatywny styl atrybucyjny,
- Nasycenie emocjonalne,
- Dogłębne uczucie smutku i osamotnienia.
Do nadmiarów emocjonalnych dołączają również uczucia winy i czynienia krzywdy innym z powodu własnego płaczu i braku zdecydowania.
Przeczytaj również: Depresja – 5 zdrowych przekąsek na lepsze samopoczucie
Gdy depresja dotknęła Twojego przyjaciela – deficyty behawioralne
Jako przyjaciel lub krewny musisz uważnie obserwować, czy bliska Ci osoba ma jakiekolwiek problemy z wykonywaniem codziennych aktywności. To kolejna wskazówka, która pomoże Ci wykryć depresję.
Dostrzeżenie deficytów emocjonalnych jest zazwyczaj trudniejsze od zaobserwowania ich nadmiarów, ponieważ w tym przypadku nie ma żadnych wzorców. Jednak jeśli znałaś poprzedni rodzaj osobowości bliskiej osoby, u której podejrzewasz depresję, możesz być w stanie zorientować się, czego brakuje.
Osoby cierpiące na depresję zazwyczaj minimalizują swoje interakcje społeczne oraz nie są w stanie wykonywać codziennych obowiązków. Tym samym dodatkowo pojawia się u nich niechlujstwo i ogólne zaniedbanie.
Oprócz tego pojawia się spowolnienie psychomotoryczne. Takie osoby zazwyczaj mówią w spowolniony, monotonny i zwięzły sposób. Kolejny deficyt behawioralny charakterystyczny dla depresji to brak odczuwania radości.
Wszystkie te objawy mogą sugerować, że depresja dotknęła Twojego przyjaciela. Nie oznacza to, że wszystkie osoby, które w danym momencie swojego życia odczuwają apatię, mają depresję. Nie oznacza to również, że wszystkie z wyżej wspomnianych objawów pojawiają się u każdej osoby cierpiącej na depresję.
Jednak jeżeli podejrzewasz, że z Twoim bliskim dzieje się coś złego, powinnaś przyjrzeć się dokładniej jego zachowaniu i ocenić, czy może mieć depresję, czy jest to raczej wykluczone.
Oczywiście prawidłową diagnozę może postawić jedynie lekarz, ale Twoje obserwacje mogą zmotywować daną osobę do zwrócenia się o pomoc do specjalisty i rozpoczęcia leczenia zanim sytuacja się pogorszy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Goldberg D. The detection and treatment of depression in the physically ill. World Psychiatry. 2010;9(1):16–20.
- Gilbody SM, Whitty PM, Grimshaw JM, Thomas RE. Improving the detection and management of depression in primary care. Qual Saf Health Care. 2003;12(2):149–155. doi:10.1136/qhc.12.2.149
- Kessler D, Bennewith O, Lewis G, Sharp D. Detection of depression and anxiety in primary care: follow up study. BMJ. 2002;325(7371):1016–1017. doi:10.1136/bmj.325.7371.1016
- Ng CW, How CH, Ng YP. Major depression in primary care: making the diagnosis. Singapore Med J. 2016;57(11):591–597. doi:10.11622/smedj.2016174
- Recognizing and Treating the Physical Symptoms of Depression in Primary Care. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2004;6(4):168–177.