Fosfataza zasadowa - 5 przyczyn jej wysokiego poziomu

Kiedy poziom fosfatazy zasadowej wychodzi poza dopuszczalne normy, możliwe że jest to rezultatem pewnych schorzeń lub innych wyjątkowych sytuacji.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Grecia Morillo.

Ostatnia aktualizacja: 11 października, 2022

Fosfataza zasadowa to enzym, który znajduję się w większości tkanek w naszym ciele, jednak obecny jest głównie w wątrobie. Jest też w przewodzie żółciowym oraz w tkance kostnej. Fosfataza zasadowa rozprowadzana jest w różnych formach, lecz w wątrobie i kościach znana jako izoenzym. 

To wszystko może być zmierzone za pomocą badania krwi, jeśli zachodzi taka potrzeba.

• Normalny poziom waha się 30-14- UI/L
• Kiedy te poziomy przekraczają limit, mogą zacząć objawiać się różnorodne schorzenia.

Fosfataza zasadowa i 5 przyczyn jej zawyżonego poziomu

1. Choroby wątroby

Fosfataza zasadowa jest w stanie powiedzieć nam coś o zdrowiu naszej wątroby. Kiedy jej poziom się zmienia, może przyczynić się to do różnych schorzeń wątroby.

Tak dzieje się między innymi w przypadku wirusowego zapalenia wątroby. Nie tylko zwiększa się poziom transaminazy, ale i tego enzymu. A to z powodu zapalenia organu oraz nadmiernej produkcji bilirubiny.

Ponadto, często dzieje się tak przy innych ostrych chorobach. Na przykład zablokowanie przewodu żółciowego podczas zapalenia woreczka żółciowego lub w chorobach przewlekłych, takich jak marskość wątroby. Może też się tak zdarzyć w wyniku raka wątroby.

2. Choroby kości

• Jedną z chorób kości, która sprawia, że fosfataza zasadowa zwiększa swój poziom jest choroba Pageta.

Choroba ta polega na stopniowej deformacji i wydłużaniu kości. Jednakże poprzez jej kontrolowane, poziom enzymu wraca do normy.

• Fosfataza zasadowa może też wzrosnąć w rezultacie nowotworów różnego typu, które mają przerzut do kości.

I podobnie jak w poprzednim przypadku, jeśli w porę rozpoczniemy skuteczne leczenie, poziom enzymu wróci do normy.

3. Guzy

Jako choroba związana z węzłami limfatycznymi, zmiany zachodzą również w funkcjonowaniu wątroby. Generalnie poziom fosfatazy zasadowej zmienia się. Jednakże są to odkrycia laboratoryjne, które zauważalne są w zaawansowanym stadium tej choroby, zatem pokazuje to powagę sytuacji.

Inne guzy, który mogą zmienić poziom tego enzymu to nowotwory:

• Płuc
• Jajnika
• Prostaty
• Gardła
• Jąder

Ponadto w przypadku białaczki, która przypomina w pewien sposób chłoniaka.

4. Ciąża

Na początku trzeciego trymestru, łożysko matki produkuje enzym, jakim jest fosfataza zasadowa. Wpływa to na ogólny poziom hormonów i enzymów, przy czym poziom fosfatazy zasadowej waha się między 140 a 250 UI/L.

Jednak z przyczyn fizjologicznych wzrost poziomu tego enzymu nie powinien nas alarmować. A to dlatego, że to substancja wymagana do syntezy, jak również wapnienia kości i formowania chrząstek płodu.

Jeśli poziom enzymu będzie nadal na tak wysokim poziomie już po narodzeniu dziecka, przyczyna może leżeć gdzieś indziej.

5. Niektóre leki

Wiele lekarstw zażywanych na co dzień posiada cechy, które zwiększają widoczny poziom fosfatazy zasadowej w badaniach krwi.

Wśród leków, które znane są z takiego działania, wyróżniamy:

• Związki zobojętniające kwas, takie jak ranitydyna
• Leki przeciwpadaczkowe i przeciwkonwulsyjne, jak fenytoina i karbamazepina
• Antybiotyki makrolidowe, jak erytromycyna
• Hipotensyjne blokery kanału wapniowego, jak werapamil

Dlatego też kiedy składasz wizytę lekarzowi, powinieneś poinformować go o wszystkich lekarstwach, które zażywasz. W ten sposób może on przewidzieć wzrost fosfatazy zasadowej i nie powiąże go z różnymi chorobami.

Na koniec, możliwe jest to dzięki pełnemu wglądu do karty pacjenta oraz dobrym relacjom z lekarzem.