Dziecko z zespołem Downa - jak je wychowywać?

Dzieci z zespołem Downa wymagają większej opieki, wsparcia, uwagi i czułości ze strony rodziców niż zdrowe dzieci. Trzeba również wiedzieć, jak wychowywać i uczyć swoje pociechy, aby w pełni mogły rozwijać wszystkie swoje umiejętności.

Masz dziecko z zespołem Downa i chciałbyś wychować je najlepiej, jak to tylko możliwe? Na samym początku należy zaznaczyć, że dzieci z upośledzeniem mają takie same potrzeby, jak ich zdrowi rówieśnicy i należy je traktować na równi z innymi.

Jeśli chodzi o wychowanie i naukę, dziecko z zespołem Downa wymaga jednak większej uwagi i zaangażowania ze strony rodziców bądź opiekunów. Dodatkowo należy zwracać szczególną uwagę na zdrowie pociechy i jej codzienną dietę. W takim przypadku niezwykle cenne okazuje się wsparcie całej rodziny.

Każde dziecko z zespołem Downa powinno uczyć się, chodzić do szkoły, rozwijać rozmaite umiejętności i talenty, a także żyć – oczywiście w miarę możliwości i stopnia upośledzenia – swoim własnym życiem. Chociaż jest ono inne od rówieśników, nie należy mu o tym przypominać na każdym kroku.

Dziecko z zespołem Downa – charakterystyka upośledzenia

Zespół Downa, dawniej zwany niepochlebnie mongolizmem, jest genetycznym zaburzeniem wrodzonym zwanym trisomią chromosomu 21. Prościej mówiąc, jest on spowodowany dodatkową informacją genetyczną zawartą w chromosomie 21. Anomalia ta występuje raz na tysiąc urodzeń i jest uważana za jedną z najczęstszych wad genetycznych na całym świecie.

Jak wiadomo, dzieci z zespołem Downa odróżniają się wyglądem i zachowaniem od swoich rówieśników. Jeśli zaś chodzi o całą ich grupę, wszystkie posiadają podobny zestaw cech. Należą do nich między innymi:

• Nieco skośne oczy (w kształcie migdałów)
• Zmarszczka nakątna jak u Azjatów
• Gwieździste, jasne plamki na tęczówce oka
• Krótki grzbiet nosa
• Małe małżowiny uszu
• Krótkie stopy i dłonie
• Tzw. bruzda sandałowa na podeszwach

Chociaż osoby z zespołem Downa mają podobną fizjonomię, ich usposobienie może być bardzo różnorodne, podobnie jak poczucie humoru i podejście do nauki. Jedno jest jednak pewne: każde dziecko z zespołem Downa posiada szeroko rozwiniętą inteligencję emocjonalna i bardzo lubi wyrażać swoje uczucia.

Jak dobrze wychować dziecko z zespołem Downa?

Bycie rodzicem dziecka z zespołem Downa może być wielką przygodą. Trzeba jednak odpowiednio się przygotować i zdać sobie sprawę z tego, jak należy wychowywać dziecko z tego typu niepełnosprawnością. Często nie mówi się o tym, a informacji dla rodziców i opiekunów na ten temat jest jak na lekarstwo.

Jeśli i twoje dziecko urodziło się z zespołem Downa, nie obawiaj się, że nie dasz rady dobrze go wychować. W rzeczywistości zajmowanie się maluchem z takim zespołem cech genetycznych nie odbiega daleko do tradycyjnego wychowania zdrowego dziecka. Najważniejsze to, aby rodzina zaakceptowała odmienność jednego z jej członków i wspólnymi siłami pracowała nad jego wychowaniem.

Podstawową rzeczą, którą musisz wiedzieć ty – jako rodzic – i reszta rodziny, jest to, że zespół Downa nie jest chorobą. Dotknięte nim dziecko jest w pełni normalne i tak też powinno być traktowane. Ale jak to normalne? Przecież na pierwszy rzut oka widać, że takie nie jest.

Dobra komunikacja – podstawa wychowania dziecka z zespołem Downa

Prawidłowa komunikacja rodzica z dzieckiem jest istotna w absolutnie każdym procesie wychowawczym, nie tylko w przypadku dzieci o ograniczonych zdolnościach poznawczych. Jeśli twoja pociecha ma zespół Downa, powinieneś jednak szczególnie zadbać o swoją formę ekspresji.

Dzieci z takim zespołem cech potrzebują bowiem więcej czasu na naukę mówienia. Dlatego też jeśli nie jest ona przeprowadzona prawidłowo, w konsekwencji maluch może mieć problemy z nabywaniem kompetencji językowych. Nie należy jednak popadać w rozpacz. Wystarczy uzbroić się w cierpliwość i systematycznie ćwiczyć z dzieckiem.

Z pewnością znajdziecie formę wzajemnego porozumienia, zanim twoja pociecha zacznie mówić.

Kontakty z rodzeństwem i innymi dziećmi

Etapy rozwoju dzieci z zespołem Downa mogą znacznie różnić się w zależności od tych, jakie następują u pozostałych dzieci. Jednak fakt ten nie powinien mieć żadnego wpływu na ich interakcję z rówieśnikami i rodzeństwem. Kontakt z innymi bez wątpienia bardzo pozytywnie wpłynie nie tylko na ich rozwój intelektualny i fizyczny, ale także na samopoczucie.

Dołóż również wszelkich starań, aby twoja pociecha miała codzienny kontakt z dorosłymi z najbliższego otoczenia. Interakcja zarówno z innymi dziećmi, jak i dorosłymi bardzo pozytywnie wpłynie na rozwój dziecka i sprawi, że będzie szczęśliwe. Jednocześnie otwartość i wzajemna sympatia w rodzinie doskonale wpłynie na więzi między wszystkimi jej członkami.

Szkoła – tradycyjna czy specjalna?

Jeśli tradycyjna szkoła ma w swojej ofercie zajęcia integracyjne, nie ma żadnych przeszkód, aby posłać do niej swoje dziecko z zespołem Downa. Taka integracja z dziećmi o różnym stopniu rozwoju jest bardzo wskazana dla obu stron. Zdrowe dzieci uczą się otwartości na odmienność, a upośledzone – szybciej i zdrowiej się rozwijają.

Kontakty z rówieśnikami pozytywnie wpływają na umacnianie poczucia własnej wartości dziecka oraz zaspokajają potrzeby społeczne młodego człowieka.

Jeśli chodzi o zdolność do nauki, dzieci z zespołem Downa muszą iść swoim własnym rytmem. Niestety są one w jakimś stopniu upośledzone intelektualnie i po prostu nie są w stanie robić postępów na równi ze swoimi zdrowymi rówieśnikami.

Jednak dzięki odpowiedniemu przygotowaniu nauczycieli i chęci wspierania dziecka przez rodziców, niektóre zaległości można nadrabiać pracując z maluchem w domu. Pamiętajmy jednak, że dzieci z tym zespołem genetycznym przechodzą przez poszczególne etapy życia dłużej i na swój własny sposób.

Sport i zabawy

Dziecko z zespołem Downa, zresztą jak każde inne, uwielbia poznawać świat, bawić się śmiać i spędzać czas aktywnie i kreatywnie. Także i ono ma swoje wielkie talenty i szczególne umiejętności.

Również i takie dzieci są w stanie rozwinąć jakąś umiejętność na poziomie eksperckim. W rzeczywistości w tym temacie nie ma absolutnie żadnych ograniczeń. Podstawą są jednak ćwiczenia i konsekwentne doskonalenie tych talentów.

1. Umiejętności artystyczne

Malowanie, rysowanie, śpiew, taniec… są świetnym narzędziem do rozwijania u dziecka inteligencji emocjonalnej dzieci z zespołem Downa.

Koniecznie zapisz więc swoją pociechę na zajęcia, które mogą sprawić jej wielką radość, a jednocześnie wspomóc jej rozwój. Nauka poprzez zabawę to najlepszy sposób na dobre wychowanie dziecka!

2. Sport a dziecko z zespołem Downa

Zajęcia sportowe również przynoszą wiele korzyści dzieciom opóźnionym w rozwoju. Rozwijają kondycję fizyczną, uczą zachowania się w grupie, a także pomagają wykształcić prawidłowe zachowania związane z wygrywaniem i przegrywaniem.

Szczególnie zalecanymi sportami dla twojego dziecka są:

• Pływanie
• Piłka nożna
• Gimnastyka rytmiczna
• Koszykówka
• Tenis stołowy
• Sztuki walki

3. Gry i zabawy

Każde dziecko potrzebuje rozrywki. Spędzanie czasu na zabawie to jeden z fundamentów zdrowego rozwoju człowieka w okresie dzieciństwa. Również dziecko z zespołem Downa powinno spędzać pewną część dnia na grach i zabawach. Jeśli odpowiednio je dobierzesz, znacząco przyspieszysz jego rozwój.

Dziecko z zespołem Downa – jaka dieta jest dla niego najlepsza?

U dzieci z tym zespołem cech genetycznych na każdym etapie rozwoju należy zadbać o prawidłowo zbilansowaną dietę. Już na samym początku należy wykazać się cierpliwością, gdyż maluch może długo uczyć się, jak prawidłowo pić mleko matki bądź robić to z butelki. Jednak odpowiednia stymulacja sprawi, że dziecko szybko zaadaptuje się do nowej formy odżywania.

Na kolejnych etapach rozwoju po prostu trzeba zadbać o to, by dieta była zbilansowana i bazowała na wszystkich grupach żywności.

Generalnie dzieci z zespołem Downa mają wrodzone predyspozycje do otyłości. Dzieje się tak, ponieważ są niższe od rówieśników i przeważnie mają mniej aktywności fizycznej na co dzień. Stąd też należy przywiązywać wagę do tego, by ich posiłki były zdrowe i niezbyt kaloryczne.

Zdrowie dzieci z zespołem Downa

Innym problemem zdrowotnym powszechnym u dzieci z zespołem Downa są kłopoty ze słuchem oraz wzrokiem. Często występuje u nich zaćma, krótkowzroczność czy zez.

Mogą się u nich często pojawiać problemy z żołądkiem, gdyż wiele z nich przychodzi na świat z wrodzonymi wadami jelit.

Chociaż dzieci z zespołem Downa mogą cierpieć na wiele różnych chorób, nie należy zbytnio się martwić. Wszystkie z nich można obecnie kontrolować i nie zagrażają one życiu. Wystarczy, że maluch będzie pod opieką dobrego lekarza, a na pewno będzie rozwijał się prawidłowo.

Najistotniejszym czynnikiem jest zapobieganie rozwojowi chorób oraz zapewnienie dziecku troskliwej opieki. Jeśli jesteś więc mamą lub tatą dziecka z zespołem Downa, dbaj o swoją pociechę jak najlepiej. Nie traktuj jej jak chorego, ale zapewnij stałą opiekę lekarską, aby w razie czego móc szybko i sprawnie reagować.

Podsumowując

Chociaż wychowanie dziecka z zespołem Downa może być naprawdę wielkim wyzwaniem dla wielu rodzin, w rzeczywistości nie jest ono skomplikowane. Jest to po prostu proces nieco odmienny od tego, który jest nam dobrze znany.

Pamiętaj, że nie ma wyzwania, któremu duża dawka miłości i zrozumienia nie dałaby rady. Mamy nadzieję, że powyższe wskazówki będą ci pomocą i zmienią twoje spojrzenie na kwestię wychowania upośledzonego dziecka. Ma ono przecież szansę na zdrowe i szczęśliwe życie. Zrób wszystko, by mu to umożliwić!