Czy wiesz, jak stres wpływa na serce?

Czy wiesz, jak stres wpływa na serce?
Karina Valeria Atchian

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Karina Valeria Atchian.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Chociaż dokładne mechanizmy interakcji ciało-umysł wciąż nie są w pełni zrozumiałe wykazano, że stres emocjonalny wpływa na wiele różnych chorób. Odkryj jak stres wpływa na serce.

Czynniki psychologiczne mogą negatywnie wpływać na wiele narządów w ludzkim ciele. Tym razem dowiemy się, jak stres wpływa na serce i cały układ sercowo-naczyniowy. W praktyce zdrowie psychiczne ma wpływ na prawie wszystkie choroby ciała.

Umysł i ciało są w ścisłym związku i nieustannie współdziałają. W przypadku utraty równowagi zwiększają się czynniki ryzyka, co prowadzi do zwiększenia zachorowalności i śmiertelności.

Czym jest stres?

Stres to sposób reagowania organizmu na sytuacje zagrażające lub stanowiące wyzwanie. Ten typ reakcji ma na celu ochronę przed groźnymi problemami. W krótkich okresach sytuacje stresowe nie powinny zagrażać zdrowiu. Ale zamiast tego, jeśli staną się trwałe lub będą zbyt intensywne mogą być szkodliwe.

Jak już wspomnieliśmy, stres może dotyczyć prawie wszystkich chorób ogólnych, także tych, których mechanizm powstawania jest dobrze znany. Na przykład choroba niedokrwienna serca lub cukrzyca, a także migreny, zespół jelita drażliwego i fibromialgia.

Zestresowany pracownik

Stres związany z pracą jest jedną z form tego zaburzenia, które zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Jak stres wpływa na serce i układ sercowo-naczyniowy?

Negatywny związek między stresem a chorobą niedokrwienną serca wykazano prawie 20 lat temu, badając pacjentów z tą chorobą . Później wiele innych dochodzeń potwierdziło to samo. W każdym razie dokładne mechanizmy, za pomocą których zachodzi powiązanie, pozostają nieznane.

Powstało kilka hipotez, według których stres emocjonalny może wywołać ostry zawał mięśnia sercowego, takich jak podwyższone ciśnienie krwi, częstość akcji serca, napięcie naczyń, a nawet zdolność agregacji płytek krwi. Wszystkie są ściśle związane z uwalnianiem neuroprzekaźników.

Znaczący wzrost częstości akcji serca i ciśnienia krwi może prowadzić do wzrostu zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen. W określonych stanach pacjenta, czyli u tych, u których w przeszłości ryzyko było większe może to prowadzić do ostrego zawału serca.

Wszystkie te czynniki dotyczą także pewnych nieprawidłowości w autonomicznym układzie nerwowym. Jest to część neuronalna odpowiedzialna za mimowolne działania, takie jak oddychanie lub bicie serca.

Jeśli dana osoba ma określone czynniki ryzyka, takie jak obecność blaszek miażdżycowych w małych tętnicach, wówczas wydzielina z układu nerwowego może doprowadzić do problemów z tym schorzeniem. Jest to sytuacja, w której blaszka miażdżycowa pęka i utrudnia krążenie przerywając dopływ tlenu do tkanek.

Ponadto należy wyjaśnić, że stresujące sytuacje w życiu codziennym mogą powodować wzrost liczby wypalanych papierosów przez palaczy. W ten sam sposób u niektórych osób powodują pogorszenie diety, a w konsekwencji wzrost poziomu cholesterolu we krwi.

Objawy stresu, który wpływa na serce

Niektórzy ludzie są bardziej podatni na oznaki stresu niż inni, ze względu na swoją osobowość lub z powodu doświadczonych sytuacji. Dla nich bardzo ważne będzie opracowanie mechanizmów, które pozwolą im w zdrowy sposób radzić sobie z wyzwalaczami, które je destabilizują.

Jednym z klasycznych objawów stresu, który wpływa na serce jest kołatanie serca. Są to przyspieszenia bicia serca z tachykardią, która jest jak łomotanie w klatce piersiowej.

Ból w klatce piersiowej może być również przejawem problemu. Nie zawsze jako wstęp do ataku serca, ale raczej jako tępy i podstępny, jak ciągły ucisk oscylujący między ostrymi i spokojnymi okresami.

Wskazówki dotyczące walki ze stresem wpływającym na serce

Rozpoznanie interakcji czynników stresogennych i różnych chorób serca powinno sprzyjać opracowaniu strategii profilaktycznych. Są ludzie, którzy są bardziej narażeni na choroby, które mogą prowadzić do zawału serca lub udaru mózgu.

Zapobieganie incydentom sercowo-naczyniowym może być możliwe, jeśli oprócz diety i ćwiczeń fizycznych zostaną zastosowane techniki zmniejszające stres. Strategie relaksacyjne można zastosować w czasie poważnych problemów emocjonalnych. Z kolei idealnym rozwiązaniem byłoby uniknięcie znanych czynników wywołujących stres.

Ogólnie rzecz biorąc, celem programu zarządzania stresem będzie zmniejszenie wpływu na pacjenta. Stresory nigdy nie zostaną całkowicie wyeliminowane, ale można je ograniczyć w taki sam sposób, w jaki można je powstrzymać i przekształcić w bodźce do poprawy.

Zestresowana kobieta

Należy kontrolować stres, aby zminimalizować ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Kiedy powinniśmy skonsultować się z lekarzem

Nie sposób przewidzieć, ile stresu wpłynie na serce każdej osoby. Mimo to identyfikacja sytuacji problemowych, takich jak np. żałoba, powinna nas ostrzegać o konieczności skorzystania z profesjonalnej pomocy, aby uniknąć negatywnych konsekwencji.

Dodatkowo wskazane jest przyjęcie zdrowych nawyków. Wśród nich znajdziemy zdrową i zbilansowaną dietę, unikanie palenia papierosów i spożywania nadmiaru alkoholu, a także regularną aktywność fizyczną, najlepiej aerobową. Rutyna snu to kolejne narzędzie zmniejszające niepokój.

Ponadto, o ile to możliwe, musimy unikać lub ograniczać te stresujące sytuacje, które możemy zmienić. Wszystko to będzie miało pozytywny wpływ nie tylko na zdrowie Twojego serca, ale także na ogólne samopoczucie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Levenson J., Psychological factors affecting other medical conditions: Clinical features, assessment, and diagnosis, retrieved on 25 Sep 2020, Evidence-based Clinical Decision Support- UpToDate. https://www.uptodate.com/contents/psychological-factors-affecting-other-medical-conditions-clinical-features-assessment-and-diagnosis?search=stress%20psychological&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1
  • Krantz DS, Helmers KF, Bairey CN, Nebel LE, Hedges SM, Rozanski A. Cardiovascular reactivity and mental stress-induced myocardial ischemia in patients with coronary artery disease. Psychosom Med. 1991 Jan-Feb;53(1):1-12. doi: 10.1097/00006842-199101000-00001. PMID: 2011644.
  • Vieco Gómez, German Fernando. “Factores de riesgo psicosocial, estrés y enfermedad coronaria.” Psicología desde el Caribe 35.1 (2018): 49-59.
  • Kop WJ, Krantz DS, Howell RH, Ferguson MA, Papademetriou V, Lu D, Popma JJ, Quigley JF, Vernalis M, Gottdiener JS. Effects of mental stress on coronary epicardial vasomotion and flow velocity in coronary artery disease: relationship with hemodynamic stress responses. J Am Coll Cardiol. 2001 Apr;37(5):1359-66. doi: 10.1016/s0735-1097(01)01136-6. PMID: 11300447.
  • Toffer G., Psychosocial factors in acute myocardial infarction, retrieved on 25 Sep 2020, Evidence-based Clinical Decision Support- UpToDate. https://www.uptodate.com/contents/psychosocial-factors-in-acute-myocardial-infarction?search=stress%20psychological&source=search_result&selectedTitle=3~150&usage_type=default&display_rank=3
  • Estrés: el riesgo cardiovascular es mayor durante el primer año, extraído el 25 Septiembre 2020, de Sociedad Argentina de Cardiología. https://www.sac.org.ar/actualidad/estres-el-riesgo-cardiovascular/
  • Medina, Natalia Tobo, and Gladys Eugenia Canaval. “Las emociones y el estrés en personas con enfermedad coronaria.” Aquichan 10.1 (2010): 19-33.
  • Sánchez Segura, Miriam, et al. “Asociación entre el estrés y las enfermedades infecciosas, autoinmunes, neoplásicas y cardiovasculares.” Revista Cubana de Hematología, Inmunología y Hemoterapia 22.3 (2006): 0-0.
  • Brito Pons, Gonzalo. “Programa de reducción del estrés basado en la atención plena (mindfulness): sistematización de una experiencia de su aplicación en un hospital público semi-rural del sur de Chile.” Psicoperspectivas 10.1 (2011): 221-242.
  • García-Goméz, Ronald G., Patricio López-Jaramillo, and Carlos Tomaz. “Papel del sistema nervioso autónomo en la relación entre depresión y enfermedad cardiovascular.” Revista de neurología 44.4 (2007): 225-233.
  • El estrés provoca un incremento de la tensión arterial, importante factor de riesgo cardiovascular, extraído el 25 Septiembre 2020, de Sociedad Española de Cardiologia. https://secardiologia.es/185-clinica-extrahospitalaria/noticias/932-el-estres-provoca-un-incremento-de-la-tension-arterial-importante-factor-de-riesgo-cardiovascular

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.