Co to jest cystoskopia? Ryzyka i korzyści

Cystoskopia to zabieg, który trwa od około 15 do 60 minut i pozwala uzyskać wiele informacji o pęcherzu i cewce moczowej. Wyjaśniamy, na czym polega.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Diego Pereira.

Napisany przez Carmen Martín

Ostatnia aktualizacja: 09 czerwca, 2023

Cystoskopia stanowi bardzo często stosowaną procedurę w urologii. Pozwala zarówno na diagnostykę, jak i leczenie niektórych patologii pęcherza moczowego i cewki moczowej. Polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową rurki, która na końcu ma małą kamerkę.

Dzięki temu narzędziu można obserwować wnętrze pęcherza. Ponadto można wprowadzić inne instrumenty w celu wykonania biopsji tkanek lub usunięcia czegoś, co powoduje niedrożność.

Problem polega na tym, że podobnie jak wiele innych podobnych procedur, wiąże się z pewnym ryzykiem. Dzisiaj wyjaśnimy wszystko, co musisz wiedzieć o tej procedurze, dlaczego się ją stosuje i jakie możliwe powikłania się z nią wiążą.

Na czym polega cystoskopia?

Cystoskopia stanowi jedną z procedur najczęściej stosowanych przez urologów, zarówno w diagnostyce jak i w leczeniu niektórych chorób pęcherza moczowego i cewki moczowej.

Polega na wprowadzeniu do pęcherza przez cewkę moczową rurki małego kalibru. Ta z kolei ma na końcu małą kamerę, która umożliwia bezpośrednią wizualizację ścian cewki moczowej, pęcherza moczowego, prostaty i ujść moczowodów.

Zdaniem specjalistów Mayo Clinic to jedna z najbardziej przydatnych technik w diagnostyce chorób pęcherza moczowego. Na przykład może pomóc zdiagnozować raka, zapalenie pęcherza moczowego lub obecność kamieni. Pomaga również ustalić przyczynę częstych infekcji dróg moczowych.

U mężczyzn może nawet wykazać przerost prostaty. Jest to sytuacja, w której prostata znacznie zwiększa swój rozmiar. To powoduje, że wywiera nacisk na cewkę moczową, która zwęża się tak, że cystoskop nie może przez nią przejść.

Ponadto procedurę można stosować w leczeniu wielu patologii, ponieważ przez rurkę można wprowadzić inne narzędzia. Na przykład kleszcze, których używa się do usunięcia małego guza lub do pobrania małej próbki tkanki do biopsji.

Rodzaje rurek do cystoskopii

Cystoskopię wykonuje się przez wprowadzenie rurki o długości około 40 centymetrów (16 cali) i średnicy około pół centymetra. Ta rurka nazywa się „cystoskopem”. Pierwotnie był to znacznie prostszy pusty przewód.

Jednak dzięki postępowi nauki ma teraz o wiele więcej narzędzi i instrumentów. Istnieją dwie główne odmiany cystoskopu: elastyczny i sztywny.

• Elastyczny cystoskop powoduje mniejszy dyskomfort dla pacjenta. Ponadto umożliwia szybszą analizę pęcherza moczowego.
• Sztywna rurka, choć bardziej niewygodna, pozwala natomiast uzyskać wyraźniejsze obrazy wnętrza pęcherza moczowego.

Elastyczna rurka nie pozwala też na wprowadzenie innych narzędzi. Dlatego jeśli chodzi o leczenie lub wykonanie bardziej złożonych zabiegów podczas cystoskopii, zaleca się użycie sztywnej rurki.

Jak przebiega cystoskopia?

Aby wykonać cystoskopię, lekarz musi najpierw przeprowadzić badanie fizykalne pacjenta. Badanie to można wykonać w gabinecie lekarskim lub na sali operacyjnej. Wybór lokalizacji zależy głównie od tego, czy stosuje się znieczulenie ogólne, czy nie.

Pacjent będzie leżał na plecach z rozłożonymi nogami i zgiętymi kolanami. Jeśli używany jest elastyczny cystoskop, możliwe jest wyprostowanie nóg. Często zamiast znieczulenia ogólnego stosuje się lżejszą sedację lub znieczulenie miejscowe.

Gdy cystoskop jest na miejscu, przepuszcza się przez niego sól fizjologiczną, aby wypełnić pęcherz. Zwykle badanie trwa krótko, od 15 do 60 minut. W każdym razie czas może się różnić w zależności od tego, jaki jest cel i metoda zabiegu. W przypadku użycia sztywnego cystoskopu, zwykle trwa dłużej.

Możliwe zagrożenia

Cystoskopia jest badaniem inwazyjnym, ponieważ polega na wprowadzeniu ciała obcego do organizmu. Z tego powodu może wystąpić wiele komplikacji. Jedną z najczęstszych jest ból lub dyskomfort po zabiegu.

Podobnie, podczas oddawania moczu może wystąpić lekkie krwawienie lub pieczenie. Chociaż rzadziej, może również powodować infekcję dróg moczowych, zwłaszcza jeśli pacjent podlega jakimkolwiek czynnikom ryzyka, takim jak inne choroby współistniejące lub podeszły wiek.

Z tego powodu należy skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpi gorączka lub ból trwa dłużej niż dwa dni. To samo dotyczy przypadku obfitego krwawienia lub niemożności oddania moczu po badaniu.

Jak przygotować się do cystoskopii

Cystoskopia jest stosunkowo prostą procedurą. Jednak przed jej wykonaniem należy wziąć pod uwagę szereg aspektów i kwestii. Wyjaśniono je w poniższych sekcjach.

Przed zabiegiem

Przed udaniem się na cystoskopię lekarz może zmodyfikować leczenie pacjenta lub dodać pewne środki. Na przykład może być konieczne wcześniejsze przyjęcie antybiotyków. Zmniejsza to ryzyko zakażenia podczas zabiegu.

Często zaleca się zaprzestanie przyjmowania leków przeciwzakrzepowych na kilka dni przed badaniem. Z drugiej strony wskazane jest, aby przyjść na konsultację z pełnym pęcherzem. Może być konieczne pobranie próbek moczu do analizy laboratoryjnej.

Podczas testu

Zabieg czasami wykonuje się w znieczuleniu lub sedacji, choć w niektórych przypadkach stosuje się jedynie środki miejscowo znieczulające. Jeśli tak jest, zachowasz przytomność podczas testu i możesz poczuć wprowadzanie cystoskopu.

Jednakże, ze względu na miejscowe środki znieczulające, obszar będzie odrętwiały. Podczas badania obserwuje się zarówno wnętrze cewki moczowej, jak i pęcherz moczowy. Wypełnienie solą fizjologiczną pozwala lepiej uwidocznić jego wnętrze. Lekarz widzi obrazy wyświetlane na ekranie w czasie rzeczywistym.

Czego można się spodziewać po cystoskopii

Po badaniu pacjent musi pozostać na sali wybudzeń przez co najmniej jedną, a maksymalnie kilka godzin, zwłaszcza jeśli zastosowano sedację lub znieczulenie ogólne. Należy odczekać, aż ustąpią efekty znieczulenia.

Ponadto, ze względu na sól fizjologiczną wprowadzoną do pęcherza moczowego, zwykle zaleca się oddanie moczu bezpośrednio po zabiegu. Dzięki temu obserwuje się, czy pojawia się jakikolwiek dyskomfort lub komplikacja.

Następnie zaleca się picie wody i przyjmowanie środków przeciwbólowych w celu złagodzenia ewentualnych dolegliwości. Zaleca się również ciepłe, wilgotne okłady na cewkę moczową w celu złagodzenia stanu zapalnego i bólu.

O czym mogą świadczyć wyniki?

Cystoskopia może dostarczyć wskazówek dotyczących różnych patologii. Na przykład podczas procesu można zaobserwować polipy, obszary zwężeń, wady rozwojowe lub nietypowe zmiany. Prosta obserwacja niektórych z nich może posłużyć do diagnostyki choroby.

Ponadto, ponieważ za pomocą tej techniki można uzyskać biopsję, można ją wykorzystać do analizy, czy chodzi o proces nowotworowy. W takich przypadkach wyniki są opóźnione wystarczająco dużo czasu, aby laboratorium przeanalizowało próbki.

Cystoskopia jest bardzo przydatną procedurą

Ogromną zaletą cystoskopii jest to, że oprócz diagnostyki, można ją wykorzystać do natychmiastowego leczenia niektórych patologii. Ponadto jest to dość bezpieczny zabieg, o niskim ryzyku powikłań.