Chirurgia transplantacyjna kolana - rekonwalescencja
Chirurgia transplantacyjna kolana wymaga od pacjenta odpowiedzialnej rekonwalescencji. Jej trzy główne aspekty to: właściwa pielęgnacja ran, przestrzeganie zrównoważonej diety oraz regularna aktywność fizyczna.
Operacje w obrębie stawów kolanowych, takie jak chirurgia transplantacyjna kolana są zazwyczaj bezpiecznymi procedurami, na ogól prezentującymi bardzo dobre wyniki i spory potencjał.
Aby jednak proces ten zakończył się sukcesem – niezbędne będzie prowadzenie zdyscyplinowanej rekonwalescencji. Niezwykle istotne jest przestrzeganie konkretnych wytycznych, dotyczących odzyskiwania sprawności po przeszczepie.
Nikogo nie dziwi fakt, że chirurgia transplantacyjna wymaga późniejszej solidnej rekonwalescencji i terapii. Szczególnie obejmuje to opiekę nad powstałymi ranami i bliznami, systematyczne przyjmowanie przepisanych leków i regularną aktywność fizyczną.
Pacjent powinien być świadomy, że proces rekonwalescencji zależy w dużym stopniu od jego współpracy. Z pewnością będzie potrzebował wsparcia rodziny, zwłaszcza na etapie opieki domowej. Twoje zaangażowanie pozwoli jednak sukcesem zakończyć proces powrotu do sprawności i zdrowia.
Przede wszystkim obowiązuje powszechna zasada, iż w przypadku zabiegów rekonstrukcyjnych wykonuje się przeszczepy autogenne, czyli pobrane od tego samego pacjenta.
Wykonywane są przy pomocy materiału pobranego z okolicy tego samego stawu. Nie dokonuje się transplantacji np. z drugiego kolana, bowiem może uszkodzić to zdrowy staw.
Chirurgia transplantacyjna kolana – kiedy i dlaczego ją stosujemy?
Istnieje szereg czynników negatywnie wpływających na stan naszego kolana. Wiek jest najczęstszym determinantem złej kondycji kolana, głównie z powodu zużycia chrząstki kostnej, do którego dochodzi na przestrzeni lat.
Często spotykamy też inne czynniki, takie jak otyłość, intensywny wysiłek i sport wyczynowy, czy chociażby praca wymagająca siły fizycznej.
W niektórych przypadkach pogorszenie stanu jest już na tyle znaczne, że wymaga interwencji chirurgicznej. Chirurgia transplantacyjna i przeszczepy pozwalają zastąpić istotnie uszkodzone części kolana – innymi komponentami.
Ten rodzaj operacji trwa zazwyczaj od 2 do 3 godzin. Po zabiegu zaś rozpoczyna się rekonwalescencja. Pacjent wciąż będzie obarczony opatrunkiem i drenażem. Następnego dnia wykonuje się zdjęcie rentgenowskie i jeśli wszystko pójdzie dobrze – formalnie zaczynamy proces rekonwalescencji.
Jedną z metod często stosowanych jest plastyka mozaikowa. Jest to jedna z wielu metod rekonstrukcji uszkodzeń chrząstki stawowej. Polega na przeszczepie bloczków chrzęstno – kostnych z rejonu nieobciążonego danego stawu w rejon pierwotnego ubytku chrząstki.
Zobacz też: Artroskopia kolana – jakie są jej korzyści?
Rekonwalescencja a chirurgia transplantacyjna kolana
Pacjencji, którzy przeszli operację kolana zazwyczaj pozostają w szpitalu przez kolejne 2 do 3 dni. Jak widzisz, nie jest to długi okres. Następnie zaś rozpoczyna się faza rehabilitacji domowej. Ma ona kluczowe znaczenie. Na tym etapie, należy też wyróżnić trzy istotne rodzaje rehabilitacji i opieki. Wymienić można:
- Dbałość o rany pooperacyjne. Głównym celem jest oczywiście zapobieganie infekcjom. Aby ich uniknąć, codziennie powinniśmy zmieniać opatrunek i przyjmować przepisane leki. Ważne jest, aby rana nie była obarczona wilgocią.
- Odpowiednia ostrożna dieta. Zrównoważony jadłospis jest bezsprzecznie ważny w przypadku rekonwalescencji i przyczynia się do jej efektywności. Suplementy diety mogą również okazać się przydatne, kiedy pacjent pozbawiony jest apetytu. Zachęcamy jednak do naturalnych składników odżywczych.
- Regularna aktywność fizyczna. Jest to kluczowy element, zwłaszcza w pierwszych tygodniach rekonwalescencji. Fizjoterapeuta wskaże Ci ćwiczenia do wykonania. Całkowity czas fizjoterapii zależy w dużej mierze od naszej systematyczności i zaangażowania.
Zwracamy szczególną uwagę na aktywność fizyczną. Wskazuje się też na potrzebę spacerów i konkretnych, dedykowanych ćwiczeń. To razem z dietą i lekami pozwoli Ci jak najszybciej wrócić do pełnej sprawności. Na tym przecież zależy nam najbardziej.
Inne, ogólne zalecenia przy rekonwalescencji
Co interesujące, najczęściej mamy do czynienia z leczeniem artroskopowym chrząstki stawowej kolana, co bardzo często nawiązuje do chirurgii transplantacyjnej.
Przyczyny możemy podzielić na ostre i przewlekłe. W przypadku chirurgii kolana zazwyczaj mamy do czynienia z tymi uszkodzeniami, które są skutkiem dużych urazów wysokoenergetycznych głównie sportowych, bądź też urazów przewlekłych.
Istnieje szereg przesłanek i zachowań, które warto wziąć pod uwagę, jeśli marzy nam się szybki powrót do zdrowia. O czym powinniśmy więc pamiętać?
- Pomoc osoby trzeciej. Pierwsze dni tuż po przeszczepie mogą wymagać wsparcia naszych bliskich, którzy pomogą nam w wykonywaniu codziennych czynności.
- Szwy przy ranie. Rana powinna być opatrywana, aż do czasu usunięcia szwów. Zazwyczaj trwa to około 2 tygodni po operacji.
- Systematyczność i zmienność pozycji kolana – czyli ruch. Zalecamy zginanie kolana co 20 minut i zmianę pozycji nóg. Nie powinniśmy też podkładać poduszek pod operowane kolano.
- Pojawiający się dyskomfort w nocy. W tej sytuacji powinniśmy wstać i rozchodzić ból.
- Odpowiednie obuwie. Kluczową rolę ma dobór dobrych butów. Muszą być wygodne i zamknięte, co zapewni niezbędną stabilność i zapobiegnie upadkom.
- Ubieranie się. Ta prozaiczna czynność powinna przebiegać w pozycji siedzącej. Warto pamiętać o problemach ze stabilnością tuż po operacji kolana. Nie ryzykujmy więc gwałtownych ruchów, które mogą skutkować upadkiem.
- Wolne ręce i spokój umysłu. Podczas chodzenia, bardzo wskazane są wolne ręce, czyli nie trzymanie przy sobie zbędnych elementów. Pozwoli to zachować nam równowagę i uratować kolano w razie nieprzewidzianej utraty stabilności.
- Stosowanie środków pomocniczych. Nie zaleca się stosowania chodzików, kul lub lasek, chyba że lekarz wyraźnie wskazał na taką potrzebę.
Przeczytaj również: Operacja łąkotki – jak szybko odzyskać sprawność?
Chirurgia transplantacyjna kolana i znaki ostrzegawcze dla nas
Jak w przypadku każdej procedury pooperacyjnej, transplantacja w obszarze kolana wiąże się również z możliwym ryzykiem i powikłaniami. Poniżej znajdują się główne znaki ostrzegawcze, które powinny dać nam do myślenia.
Jeśli po interwencji chirurgicznej zauważysz jeden z nich bądź więcej: natychmiast udaj się do szpitala i lekarza specjalisty.
- Poważne krwawienie z rany po operacji.
- Stała i bardzo wysoka gorączka.
- Skrajny ból, którego nie można kontrolować za pomocą leków przeciwbólowych.
- Znaczne opuchlizny w kolanie.
- Zmiana koloru skóry, zwłaszcza jeśli staje się ona bardzo czerwona, niebieskawa lub czarnawa.
- Odchylenie kolana i niemożność podparcia stopy po upadku.
Do powikłań dochodzi jednak bardzo rzadko. Przede wszystkim więc musimy pamiętać o wcześniej opisanych tu wskazówkach, które pozwolą nam stanąć na nogi.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Alonso Martínez, A. I. (2014). Cuidados postoperatorios tras Prótesis Total de Rodilla-PTR: Estudio de caso.
- Shelbourne, K. D., & Nitz, P. (1990). Accelerated rehabilitation after anterior cruciate ligament reconstruction. The American Journal of Sports Medicine. https://doi.org/10.1177/036354659001800313
- Carli, F., Clemente, A., Asenjo, J. F., Kim, D. J., Mistraletti, G., Gomarasca, M., … Tanzer, M. (2010). Analgesia and functional outcome after total knee arthroplasty: Periarticular infiltration vs continuous femoral nerve block. British Journal of Anaesthesia. https://doi.org/10.1093/bja/aeq112
- Mistry, J. B., Elmallah, R. D. K., Bhave, A., Chughtai, M., Cherian, J. J., McGinn, T., … Mont, M. A. (2016). Rehabilitative Guidelines after Total Knee Arthroplasty: A Review. Journal of Knee Surgery. https://doi.org/10.1055/s-0036-1579670
- Society, K. K. (2012). Guidelines for the Management of Postoperative Pain after Total Knee Arthroplasty. Knee Surgery & Related Research. https://doi.org/10.5792/ksrr.2012.24.4.201