Big Mac - czyli węglowodany dostępne dla mikroflory

Pewnie myślisz, że Big Mac jest wyłącznie hamburgerem ze znanej na całym świecie sieci fast food. Zaskoczymy Cię! W tym artykule dowiesz się, jaki związek ma owa nazwa z węglowodanami dostępnymi i naszym dobrym samopoczuciem.
Big Mac - czyli węglowodany dostępne dla mikroflory
Daniel Baldó Vela

Napisane i zweryfikowane przez Pielęgniarz Daniel Baldó Vela.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Koncepcja Big Mac, poza słynnym burgerem odnosi się też do węglowodanów dostępnych dla mikroflory, czy też mikrobioty. Powinniśmy bowiem pamiętać, że niezwykle istotne w naszej diecie są węglowodany dostępne dla mikroflory (ang. “microbiota accessible carbohydrates, potocznie Big Mac).

Spożywanie większej ilości Big MAC pomaga we właściwym odżywianiu bakterii, przy wzroście różnorodności i rozwoju. Wiele badań wykazało powiązanie między węglowodanami Big MAC a większą różnorodnością mikrobiologiczną i lepszym ogólnym stanem zdrowia.

Najpewniej zastanawiasz się dlaczego? Na to i inne pytania spróbujemy odpowiedzieć w tym artykule.

Czym jest Big MAC w kontekście węglowodanów ?

Człowiek składa się z tryliona komórek. Jednocześnie w naszym ciele są setki trylionów komórek mikroorganizmów. Tak naprawdę Ty to nie Ty.

-dietetyk kliniczny Justyna Pampuch- 

Big Mac wskazuje na węglowodany dostępne dla mikroflory. Stanowią one niestrawne dla nas polisacharydy, którymi żywi się mikrobiota. Większość z nich odpowiada definicji błonnika rozpuszczalnego.

Znany nam błonnik pokarmowy także odnosi się do grupy tych węglowodanów. Opiera się procesom trawienia i wchłaniania. W ten sposób jest w stanie dotrzeć do nienaruszonego jelita grubego, gdzie jego mikroflora będzie miała okazję go sfermentować.

Owoce i warzywa - big mac

Aby utrzymać odpowiednią jakość i kondycję naszej mikroflory, która stanowi swoisty drugi genom człowieka, wyróżniamy dwie możliwości:

  • Spożywanie żywności fermentowanej.
  • Zwiększenie podaży błonnika pokarmowego w diecie.

Niestety, nie wszystkie włókna są fermentowalne, to znaczy nie wszystkie są dostępne dla mikrobioty. Ta właściwość, że fermentowalność, może być przypisana tylko do tego włókna, które jest rozpuszczalne, wskazuje na zdolność włókna do zatrzymywania wody.

Błonnik rozpuszczalny, oprócz korzyści związanych z jego fermentacyjnością, jest w stanie tworzyć żele, zdolne do spowolnienia absorpcji tłuszczów i cukrów.

Owoce i warzywa są głównym źródłem błonnika rozpuszczalnego w diecie.

Natomiast włókna nierozpuszczalne mogą być fermentowane w bardzo powolnym procesie, bądź wcale. Mimo to, jest to na swój sposób korzystna charakterystyka. Co więcej, ich główną wartością jest bowiem zdolność do oczyszczania jelita, poprzez usuwanie odpadów z jego ścian.

Chociaż nierozpuszczalny błonnik nie jest fermentowalny, jest on korzystny ze względu na jego zdolność do zwiększania objętości kału i przyspieszania tranzytu jelitowego.

Big Mac – dlaczego te węglowodany musza być fermentowalne?

Fermentowalność węglowodanów jest niezwykle istotna. Jest to bowiem jedyna możliwość zachowania zdrowej mikroflory, mającej dostęp do węglowodanów, co umożliwia jej odżywianie.

Bez nich pożyteczne mikroorganizmy nie mogłyby przetrwać i rozmnażać się, a patogeny stałyby się silniejsze.

Jelita i węglowodany - big mac

Ponadto, taka fermentacja jest podstawowym procesem dla mikrobioty, do produkcji substancji takich jak kwasy tłuszczowe o krótkich łańcuchach, które mają pozytywne działanie odżywcze, troficzne, metaboliczne, immunologiczne i przeciwzapalne.

Big Mac i korzyści węglowodanów dla mikroflory

Korzyści płynące z węglowodanów MAC to wszystkie te, które można przypisać zdrowej, wyróżniającej się mikroflorze:

  1. Korzyści dla jelita grubego. Zdrowe mikroorganizmy są w stanie poprawić i ustabilizować integralność bariery jelitowej, jak również poprawić przepływ przez jelito.
  2. Działanie przeciwzapalne. Mikroflora jest zdolna do wytwarzania substancji o dużej mocy przeciwzapalnej. Szczególnie ważny jest kwas masłowy. Należy pamiętać, że przewlekłe zapalenie komórkowe przybliża nas do choroby Alzheimera, nowotworów, cukrzycy, chorób układu krążenia, przedwczesnego starzenia się i otyłości. To tylko niektóre z zagrożeń.
  3. Efekty troficzne. Fermentacja tzw. Big Mac’a jest niezbędna, aby dostarczyć mikroflorze składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe o krótkich łańcuchach i witaminy, wśród których znajdują się: witaminy K, B12, biotyna i kwas foliowy.
  4. Właściwości immunomodulacyjne. Zdrowa mikrobiota jest w stanie stymulować odpowiedź immunologiczną jelit, poprzez wzmocnienie działania niektórych elementów naturalnej obrony organizmu, takich jak: przeciwciała IgA, makrofagi, komórki Natural Killer, komórki T, interferon i interleukiny. Ponadto syntetyzuje składniki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym.
  5. Właściwości neuropsychiatryczne. Zdrowa mikroflora jelitowa i lekko przepuszczalne jelito są kluczem do dobrego zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia.

Które z produktów bogate są w węglowodany z grupy Big MAC?

W ramach Big MAC znajdziemy: skrobię, beta-glukany, fruktooligosacharydy, inulinę, śluzy i pektyny. Poniżej przedstawiamy, jakie produkty spożywcze je zawierają:

Owoce
  • Skrobia oporna: występuje głównie w ryżu, ziemniakach i owsie, które zostały ugotowane i schłodzone. Znajdziemy ją też w słodkich ziemniakach, kasztanach, grochu, soczewicy, bananach, niedojrzałych bananach, gryce i juce.
  • Betaglukan: występuje w drożdżach, zbożach i grzybach. Oprócz wpływu na mikroflorę, wyróżnia się niezwykłą zdolnością modulowania układu odpornościowego.
  • Fruktooligosacharydy i inulina: najbogatsze w tego typu włókna spożywcze są: czosnek, cebula, szparagi i banany.
  • Śluzy: występują one głównie w agar-agar, babce jajowatej, oraz w nasionach chia, a także w nasionach pomidora i lnu.
  • Pektyna: produktami najbogatszym w pektyna są: jagody, porzeczki, mandarynki, cytryny jabłka, pigwy, pomarańcze i winogrona.
  • Celuloza, hemiceluloza, lignina, które występują w całych ziarnach, są włóknami nierozpuszczalnymi i dlatego nie należą do grupy węglowodanów MAC.

Krótko mówiąc, aby utrzymać zdrową mikroflorę, a tym samym cieszyć się stanem pełnego zdrowia, musimy nie tylko dysponować odpowiednią liczbą i różnorodnością pożytecznych mikroorganizmów, ale musimy też o nie dbać. Przede wszystkim węglowodany dostępne, które potocznie nazywamy Big Mac – są do tego najlepszymi sprzymierzeńcami.

Co więcej, MAC mogą modulować skład i funkcje mikroflory, pozytywnie wpływając na nasze zdrowie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Chung WS., Meijerink M., Zeuner B., Holck J., Louis P., et al., Prebiotic potential of pectin and pectic oligosaccharides to promote anti inflammatory commensal bacteria in the human colon. FEMS, 2017.
  • Liu H., Wang J., He T., Becker S., et al., Butyrate: a double edged sword for health? Adv Nutr, 2018. 9 (1): 21-29.
  • Henrion M., Francey C., Le K., Lamothe L., Cereal b glucans: the impact of processing and how it affects physiological responses. Nutrients, 2019.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.