Bakterie powodujące próchnicę - poznaj je!
Bakterie powodujące próchnicę to mikroorganizmy tworzące płytkę nazębną. Zasadniczo wygląda ona jak biały osad na zębach, z czasem jednak zamienia się w ubytek odsłaniający zębinę.
Proces ten składa się z kilku etapów, podczas których działają różne bakterie. Na początku najaktywniejsze są bakterie Streptococcus mutans, następnie dominują Lactobacillus i Bifidobacterium.
Chociaż mikroorganizmy występują w jamie ustnej u każdego, u osób zdrowych nie ma tych wywołujących próchnicę. U pacjentów z uzębieniem w dobrym stanie dominują bakterie Streptococcus sanguinis.
Czytaj teraz: Higiena jamy ustnej dzieci
Próchnica
Próchnica niszczy tkankę zęba wskutek działania kwasów produkowanych przez bakterie tworzące płytkę nazębną. Ta ostatnia to warstwa złożona z powodujących próchnicę bakterii.
Istnieją różne rodzaje próchnicy:
- Zębów: to najczęstszy typ występujący na powierzchnia zęba. Pojawia się zarówno u dorosłych jak i u dzieci.
- Międzyzębowa: pojawia się w przestrzeniach międzyzębowych i trudno ją wykryć.
- Korzeni: występuje u dorosłych, szczególnie u osób starszych i powoduje odsłonięcie korzenia zęba przez dziąsło.
- Wtórna: pojawia się przy wypełnieniach czy koronach założonych w ramach leczenia ubytków.
Bakterie powodujące próchnicę
Bakterie Streptococcus mutans występują najliczniej w płytce nazębnej i zwykle to one powodują próchnicę. To bakterie gram dodatnie, beztlenowe, sferyczne. Należy do grupy mikroorganizmów rozwijających się w otoczeniu o niskim pH.
Bakterie te są przenoszone z osoby na osobę. W zaawansowanych przypadkach próchnicy towarzyszą im mikroorganizmy takie jak S. salivarius, S. parasanguinis i S. constellatus. Ich namnażaniu się można zapobiec utrzymując odpowiednią higienę jamy ustnej.
W niektórych przypadkach próchnicy nie pojawiają się bakterie S. mutans, ale S. sobrinus, S. oralis i S. salivarius. Gdy powstanie już ubytek, obserwuje się obecność różnych typów Lactobacillus, z przewagą L. gasseri i L. ultunensis.
Czytaj teraz: Próchnica zębów – co to jest i jak powstaje?
Inne bakterie
Inne bakterie powodujące próchnicę to Actinomyces, które są głównie obecne przy próchnicy korzeni. Nie jest jednak do końca znana ich rola w rozwoju choroby. Bakterie te to jedne z pierwszych kolonizujących jamę ustną dzieci.
Bifidobacterium to bakterie beztlenowe, które można znaleźć też w jelitach. B. dentium, S. inopinata (B. inopinatum) i P. denticolens (B. denticolens) obecne są w jamie ustnej pacjentów z zaawansowaną próchnicą.
Prevotella to inne beztlenowe bakterie znajdujące się w jamie ustnej. Wywołują parodontozę i infekcje miazgi zęba. Nie wiadomo jednak jaką rolę odgrywają w próchnicy. W jamie ustnej zdrowych osób obserwuje się duże ilości bakterii Veillonella.
Jak zwalczać bakterie powodujące próchnicę?
Pewne czynniki służą rozwojowi bakterii powodujących próchnicę. Pierwszy z nich to nadmiar węglowodanów, słodkich napojów, słodyczy i wypieków w diecie. Im więcej ich spożywamy, tym większe ryzyko pojawienia się próchnicy.
Produkty bogate w skrobię, takie jak chleb czy ziemniaki, również przyczyniają się do rozwoju próchnicy. Znaczenie ma forma ich spożywania. Lepiej jeść je raz dziennie niż często małymi porcjami. Warto też nauczyć się łączyć je odpowiednio z innymi produktami.
Przede wszystkim jednak kluczowa jest higiena jamy ustnej. Zaleca się szczotkować zęby godzinę po każdym posiłku. Do tego warto korzystać z nici dentystycznej, płukanki z fluorem i odwiedzać dentystę raz w roku.