Angiografia mózgowa: charakterystyka, przygotowanie i ryzyko

Angiografia mózgowa wykorzystuje promieniowanie jonizujące do tworzenia obrazów przepływu krwi w mózgu. Pozwala ocenić takie zmiany, jak obecność tętniaka lub chorobę naczyniowo-mózgową.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Mariel Mendoza.

Ostatnia aktualizacja: 28 lutego, 2023

Angiografia mózgowa to minimalnie inwazyjne badanie obrazowania medycznego. Wykorzystuje cewnik, kontrolę rentgenowską i wstrzyknięcie środka kontrastowego do oceny naczyń krwionośnych w mózgu. Badanie to, ze względu na obecność cewnika, umożliwia połączenie diagnostyki i leczenia w ramach tej samej procedury.

Ocena naczyń krwionośnych w mózgu umożliwia identyfikację nieprawidłowości, takich jak tętniaki, zwężenia i obecność zakrzepów. Wyniki b adania to następnie ocenia radiolog.

Na czym polega angiografia mózgowa?

Angiografia mózgowa nosi również nazwę „arteriografii”. W tej procedurze przez cewnik wprowadza się dożylny środek kontrastowy, który dociera do naczyń krwionośnych w szyi i mózgu. Dzięki obrazom uzyskanym za pomocą promieniowania jonizującego (prześwietlenia rentgenowskiego), umożliwia to wizualizację mózgowego przepływu krwi.

Procedura angiografii mózgowej

Angiografia mózgowa wykorzystuje materiał kontrastowy, zwykle jod, a także promieniowanie rentgenowskie i cewnik. Zabieg rozpoczyna się od ułożenia osoby na stole RTG i unieruchomienia głowy. Czynność serca musi być pod stałym monitoringiem przez cały czas trwania badania, dlatego pacjenta podłącza się do elektrokardiogramu za pomocą różnych elektrod.

W przypadku angiografii mózgowej przed rozpoczęciem procedury można podać środek uspokajający w celu rozluźnienia osoby. Po uspokojeniu wprowadza się cewnik. Zwykle umieszcza się go w pachwinie, ale można to zrobić również w ramieniu.

Cewnik umożliwia wprowadzenie kontrastu do naczyń krwionośnych szyi i głowy. W ten sposób dostarcza obrazów przepływu krwi przez mózg.

W pachwinie stosuje się znieczulenie miejscowe, aby można było wykonać otwór w celu dopasowania cewnika. Cewnik stosowany w angiografii mózgowej to cienka, wydrążona rurka, którą wprowadza się przez tętnicę, przechodząc przez naczynia w okolicy brzucha i klatki piersiowej, aż dotrze do tętnicy szyjnej. Następnie jego położenie potwierdza się za pomocą promieni rentgenowskich.

Gdy cewnik jest prawidłowo umieszczony, przez tętnicę wstrzykuje się środek kontrastowy do naczyń krwionośnych mózgu, a następnie wykonuje się zdjęcia rentgenowskie.

Po zakończeniu procedury obrazowania, igła i cewnik są usuwane, a obszar wprowadzania cewnika jest uciskany przez 10 do 15 minut.

Po ustaniu krwawienia na miejsce wkłucia należy założyć opatrunek uciskowy. Aby uniknąć powikłań, po zakończeniu zabiegu należy przestrzegać wszystkich zaleceń lekarskich.

Przygotowanie i kwestie do rozważenia przed zabiegiem

Przez 4 do 8 godzin przed angiografią mózgową nie wolno jeść ani pić. Ponadto należy powiadomić lekarza w następujących przypadkach:

• Alergia na skorupiaki, substancje zawierające jod lub jakikolwiek składnik środków kontrastowych.
• Podejrzenie ciąży.
• Historia krwawień lub przyjmowania leków przeciwzakrzepowych lub przeciwpłytkowych.
• Każdy stopień upośledzenia czynności nerek.
• Pacjent z cukrzycą (ze względu na możliwe upośledzenie funkcji nerek).
• Alergia na miejscowe środki znieczulające lub znieczulenie ogólne.
• Stosowanie leków steroidowych.
• Karmienie piersią (kobiety karmiące piersią nie mogą karmić piersią, dopóki kontrast nie zostanie całkowicie wydalony – po około 24 godzinach).

Po poinformowaniu lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, dowiesz się, które z nich możesz przyjmować w dniu zabiegu, a które należy odstawić. Należy zawsze postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Po zabiegu

Bezpośrednio po zabiegu angiografii mózgowej można jeść, ale pacjentowi zaleca się odpoczynek przez 12 godzin zanim wróci do wszystkich normalnych czynności. Ze względu na efekty znieczulenia nie należy jechać do szpitala bez opieki drugiej osoby. Idealnie byłoby, gdyby ktoś Ci towarzyszył.

Nogę, w której wprowadzono cewnik do angiografii mózgowej, należy trzymać wyciągniętą przez 4 do 6 godzin po zakończeniu zabiegu, a także monitorować pod kątem krwawienia w ciągu kolejnych 12 godzin.

Czym się charakteryzuje angiografia mózgowa

Obecnie do elektronicznego pozyskiwania obrazów zamiast kliszy rentgenowskiej stosuje się metodę cyfrowej angiografii subtrakcyjnej wewnątrztętniczej mózgu. Pozwala to na manipulowanie obrazami w celu usunięcia kości i tkanek, które normalnie przesłaniają naczynia. To umożliwia uzyskanie obrazu, w którym wyraźnie widać przepływ w naczyniach.

Zagrożenia związane z procedurą angiografii mózgowej

Chociaż powikłania podczas i po angiografii mózgowej są rzadkie, mogą wystąpić niektóre z nich, jak na przykład:

• Reakcja alergiczna na środek kontrastowy.
• Zakrzepy krwi lub krwawienie w miejscu wprowadzenia cewnika (wpływające na krążenie w nodze lub dłoni).
• Uszkodzenie tętnicy przez cewnik (może powodować niedrożność przepływu krwi i chorobę naczyniowo-mózgową).
• Uraz nerek spowodowany użyciem dożylnego środka kontrastowego.

W przypadku wystąpienia objawów takich jak nagły ból, zwiększenie objętości i zmiana koloru kończyny, do której wprowadzono cewnik lub drętwienie kończyny, trudności w mówieniu, zaburzenia widzenia, osłabienie twarzy lub jakikolwiek inny objaw deficytu neurologicznego, należy natychmiast udać się do gabinetu lekarskiego.

Kiedy zaleca się angiografię mózgu?

Angiografia mózgowa umożliwia uzyskanie obrazów naczyń krwionośnych w szyi i mózgu. Badanie wykonuje się, gdy pojawiają się w nich oznaki i symptomy zmian:

• Nieprawidłowe naczynia krwionośne (malformacje naczyniowe powodujące zmieniony przepływ krwi).
• Wybrzuszenie lub występ w tętnicy wtórnej lub osłabienie ściany tętnicy (tętniak).
• Zwężenie tętnic mózgowych (miażdżyca tętnic wpływająca na przepływ krwi do mózgu).
• Zapalenie naczyń krwionośnych w mózgu.
• Identyfikacja lokalizacji zakrzepów krwi w przypadku objawów choroby naczyniowo-mózgowej.
• Leczenie wewnątrznaczyniowe zwężeń wewnątrzczaszkowych, tętniaków i chorób miażdżycowych.

Jest to również przydatne dla:

• Oceny przepływu krwi do guza mózgu.
• Przygotowania leczenia (interwencyjnego zabiegu radiologicznego) przez określone naczynia krwionośne.
• Oceny tętnic głowy i szyi przed operacją.
• Dostarczenia dodatkowych informacji na temat nieprawidłowości, które zostały zwizualizowane w MRI lub tomografii mózgu.

Jest to przydatne badanie obrazowe, chociaż istnieją inne opcje

Angiografia mózgowa jest wymagana w przypadku podejrzenia zmian w naczyniach krwionośnych mózgu i jest przydatna nie tylko w diagnostyce, ale także w leczeniu wewnątrznaczyniowym. Obecnie istnieją jednak mniej inwazyjne metody, takie jak angiografia rezonansu magnetycznego i angiografia tomografii komputerowej, które dają wyraźniejszy obraz.