Amnezja ciążowa, czyli zapominalskie przyszłe mamy
Wiele kobiet w ciąży narzeka na kiepską pamięć. Czy to przypadek, czy rzeczywiście istnieje coś takiego jak amnezja ciążowa? Coraz częściej słychać określenie pregnezja, chociaż nie jest to jeszcze oficjalny termin medyczny. Warto jednak bliżej przyjrzeć się temu zjawisku, ponieważ dotyczy ono naprawdę sporej grupy kobiet spodziewającej się dziecka.
Chociaż przeprowadzono już różne badania odnoście wzmożonego zapominania i pogorszenia koncentracji u ciężarnych kobiet, nadal brakuje dowodów badawczych, które jasno potwierdziłyby, że coś takiego jak amnezja ciążowa naprawdę istnieje. Jak to więc jest z zapominaniem u kobiet spodziewających się potomka?
Spośród badań w tym zakresie na szczególną uwagę zasługuje publikacja w magazynie Nature Neuroscience. Wyniki badań dowodzą, że u kobiet w ciąży zachodzą określone zmiany w mózgu, które prowadzą do pogorszenia pamięci, większego niż zwykle roztargnienia i problemów z koncentracją.
Dotyczą one jednak tylko i wyłącznie kobiet, które spodziewają się dziecka. Rozwijają się w czasie ciąży i mogą utrzymywać się nawet do dwóch lat po porodzie. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat pregnezji, czyli amnezji u przyszłych matek, czytaj dalej!
Czy amnezja ciążowa istnieje naprawdę?
Bardzo duży odsetek kobiet w ciąży przyznaje, że w tym okresie są znacznie bardziej roztargnione niż zwykle. Nieustannie szukają telefonu i kluczy, zapominają, co miały kupić w sklepie, przypalają potrawy, spóźniają się na spotkanie w pracy albo na śmierć o nim zapominają, nie koncentrują się na tym, co mówi do nich partner…
To tylko niektóre sytuacje, w których pamięć płata figle przyszłym mamom. Najczęściej nasilają się one w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Nie oznacza to jednak, że nie ma odstępstw od reguły i mogą wystąpić również w pierwszym trymestrze albo w ogóle się nie pojawić.
Amnezja ciążowa to nie jest choroba ani zjawisko oficjalnie uznane przez środowisko medyczne. Mówi się o nim, ponieważ wiele kobiet spodziewających się dziecka narzeka na pogorszenie funkcji poznawczych mózgu w tym okresie.
Naukowcy nadal mają w tej kwestii swoje zdanie. Twierdzą, że mózg kobiety w ciąży nie zmienia się. Owszem, mogą pojawiać się problemy z koncentracją i częstsze zapominanie, ale prawdopodobnie są one związane ze zmianami hormonalnymi występującymi w ciele przyszłej matki.
Co więcej, spadek pamięci w ciąży może być też wynikiem zmiany życiowych priorytetów, czyli większej troski o zdrowie malucha niż o zwykłe, codzienne sprawy albo niedoborem snu, nadmiarem stresu, natłoku obowiązków i wielu innych trosk.
Przeczytaj również: Jak poprawić pamięć i zwiększyć sprawność umysłową?
Zanik szarych komórek u kobiet w ciąży
Może zabrzmi to niepokojąco, ale wyniki badania przeprowadzonego na Uniwersytecie w Deakin (Australia), opublikowane na łamach Medical Journal of Australia, dowodzą, że u ciężarnych kobiet dochodzi do zaniku szarych komórek w mózgu.
Naukowcy dokonali analizy różnych 20 badań, które skupiały się na porównaniu funkcji poznawczych u 709 przyszłych matek i 521 kobiet niebędących w ciąży. Wyniki badania ujawniły, że u kobiet w ciąży funkcje poznawcze mózgu i pamięć były znacznie bardziej osłabione w porównaniu do kobiet niespodziewających się dziecka.
Jednakże, aby ten fakt potwierdzić, potrzeba znacznie większej ilości badań w tym zakresie. Obecnie są one sprzeczne i na ich podstawie nie można wysnuć jednoznacznych i wiarygodnych wniosków.
Zapominanie w czasie ciąży
Jak już powiedziano wcześniej, potrzeba jeszcze wielu badań i eksperymentów, aby potwierdzić lub zaprzeczyć istnieniu zjawiska jakim jest amnezja ciążowa. Spora grupa specjalistów jest jednak zdania, że zaniki pamięci u kobiet w ciąży mogą być wynikiem zmian hormonalnych zachodzących w tym czasie w ich ciele.
Tego typu zaburzenia hormonalne pomagają matce dopasować swój organizm do wymogów płodu, aby ten mógł prawidłowo utrzymać się przy życiu. Zakłada się, że wówczas mózg dokonuje jakby selekcji połączeń neuronowych, aby skupić się wyłącznie na tym, co akurat w tym okresie jest ważne. Koncentruje się więc głownie na emocjach i szybkich odpowiedziach na potrzebach płodu.
Hormony oddziałują na pracę neuronów, dlatego też przyszłe matki miewają kłopoty z prawidłowym przetwarzaniem informacji. Ogólne rozkojarzenie i trudności ze skupieniem uwagi są właśnie wynikiem zmian hormonalnych a nie zmian zachodzących bezpośrednio w mózgu.
Amnezja ciążowa – na czym polega?
Jak widać, nie istnieją konkretne dane, które potwierdziłyby, że kobiety w ciąży i świeżo upieczone matki cierpią na osłabienie pamięci i spadek koncentracji. Wiele pań jednak potwierdza, że tak właśnie jest.
Przeprowadzono również inne badanie, którego wyniki potwierdzają hipotezę, że ciąża wpływa na zdolności poznawcze kobiet oraz ich zdolność do wykonywania niektórych czynności, zwłaszcza tych związanych z pamięcią przestrzenną.
To, że kobiety w ciąży stają się zapominalskie, może być związane z wysokim poziomem hormonów w organizmie. W okresie ciąży drastycznie wzrasta stężenie progesteronu, estrogenu i prolaktyny.
Poniżej wyszczególniamy kilka typowych sytuacji związanych z amnezją ciążową, a są one związane właśnie ze spadkiem pamięci przestrzennej:
- Wkładanie ubrań do pralki, puszczanie jej, a później zapominanie o rozwieszeniu prania.
- Zapominanie kluczy w zamku po otwarciu drzwi.
- Pójście do sklepu i zapominanie, co trzeba kupić.
- Zapominanie o postawionej zupie, zapiekance w piekarniku itp. W efekcie potrawy się przypalają i nie nadają się do spożycia.
- Chęć zrobienia czegoś, o czym za chwilę nie można sobie przypomnieć.
Przeczytaj również: Buraki wspomagają pracę mózgu!
Co robić, gdy dopadnie cię amnezja ciążowa?
Jeśli czujesz, że robisz się coraz bardziej zapominalska, od kiedy zaszłaś w ciążę, nie wpadaj w panikę! Wiele kobiet zmaga się z tym problemem, a zatem nie ma powodów do obaw. Istnieje wiele sposobów, by pomóc swojemu mózgowi. Ponadto osłabienie funkcji poznawczych mija po porodzie bądź po okresie połogu.
Oto kilka pomysłów na to, jak możesz sobie pomóc:
- Notuj wszystkie ważne i mniej ważne rzeczy. Nigdy też nie wychodź do sklepu bez wcześniejszego przygotowania listy zakupów. Ustawiaj przypomnienia w telefonie, a podczas gotowania korzystaj z minutnika. Staraj się nie odkładać spraw na później.
- Poproś o pomoc – nie musisz wszystkiego robić sama. Twój partner i reszta rodziny powinni cię w tym okresie bardzo wspierać.
- Zadbaj o odpoczynek i prawidłową higienę snu. Oczywiście nie jest to łatwe zadanie dla kobiety spodziewającej się dziecka bądź świeżo upieczonej mamy, ale sen jest naprawdę ważny. Powinnaś sobie uświadomić, że twoje zdrowie jest ma większe znaczenie niż wysprzątany dom. Pamiętaj, że podczas snu następuje regeneracja mózgu.
- Codziennie znajdź chwilę tylko dla siebie i zrelaksuj się. Możesz zapisać się na jogę, posłuchać muzyki czy wziąć odprężającą kąpiel.
- Zadbaj o codzienną dawkę ruchu. Codzienny spacer świetnie dotlenia mózg oraz wszystkie pozostałe komórki ciała. A dotleniony umysł jest wydajniejszy i pracuje sprawniej. Ponadto ruch znakomicie wpływa na sylwetkę przyszłej mamy.
- Ćwicz pamięć: układaj puzzle, graj w gry planszowe, rozwiązuj zagadki.
- Stosuj zdrową i prawidłowo zbilansowaną dietę. Zadbaj o to, by znalazły się w niej produkty wspomagające pracę mózgu. Na twoim talerzu nie powinno zabraknąć orzechów, zdrowych olejów roślinnych, zielonych warzyw liściastych ani ryb morskich.
Zakończenie
Jesteś w ciąży i nie potrafisz na niczym skupić uwagi, a pamięć zawodzi Cię na każdym kroku? Zadbaj o siebie, by pogodnie przetrwać ten trudny czas. To tylko amnezja ciążowa, która wkrótce minie. Chociaż lekarze nie uznają jej za rzeczywistą, kobiety potwierdzają, że naprawdę istnieje. A co ty sądzisz na ten temat?
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Sasha J Davies, Jarrad AG Lum, Helen Skouteris, Linda K Byrne and Melissa J Hayden. (2018).
Cognitive impairment during pregnancy: a meta-analysis. https://www.mja.com.au/journal/2018/208/1/cognitive-impairment-during-pregnancy-meta-analysis - ScienceDirect. (2010). Giving birth to a new brain: Hormone exposures of pregnancy influence human memory. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306453010000314
- Shin, N.-Y., Bak, Y., Nah, Y., Han, S., Kim, D. J., Kim, S. J., … Lee, S.-K. (2018). Disturbed retrieval network and prospective memory decline in postpartum women. Scientific Reports, 8(1), 5476. https://doi.org/10.1038/s41598-018-23875-5
- Endocrine Abstracts. (2010). Pregnancy adversely affects ability to recall previously seen spatial locations. https://www.endocrine-abstracts.org/ea/0021/ea0021p325.htm