Zakażenia układu moczowego u dzieci - co musisz wiedzieć?

Zakażenia dróg moczowych, szczególnie w przypadku najmłodszych mogą mieć poważne następstwa dla zdrowia i kondycji nerek. Dlatego konieczne jest trafne rozpoznawanie objawów i szybka konsultacja z lekarzem. Niezbędne będzie wczesne rozpoczęcie leczenia.
Zakażenia układu moczowego u dzieci - co musisz wiedzieć?

Napisany przez Virginia Martínez

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Zakażenia układu moczowego u dzieci są dość powszechnym schorzeniem. Występują, kiedy niektóre z bakterii dostają się do pęcherza i nerek. Niezbędna jest zatem wizyta u lekarza, która pozwoli na szybkie rozpoczęcie kuracji.

W tym artykule dowiesz się, czym są infekcje i zakażenia układu moczowego oraz czym charakteryzuje się ich leczenie. Poznasz też ich najczęstsze objawy. Dziś koncentrujemy się na przypadku dzieci.

Zakażenia układu moczowego u dzieci – charakterystyka, objawy i leczenie

Zakażenia dróg moczowych (ZUM) definiuje się jako obecność lub proliferację drobnoustrojów w organach moczowych, wraz z występującymi objawami. Bezobjawowa infekcja nazywana jest bezobjawową bakteriurią.

Przede wszystkim, musimy rozróżnić kilka występujących rodzajów zakażeń układu moczowego, w zależności od ich umiejscowienia. Wyróżniamy:

  • Ostre zapalenie nerek (dotyczy miąższu nerkowego).
  • Zakażenie dolnych dróg moczowych (zapalenie pęcherza moczowego).

Jeśli chodzi zaś o etiologię choroby, to przyczyną około 80% ostrych, niepowikłanych infekcji dróg moczowych jest Escherichia coli.

Innymi powszechnymi bakteriami zdolnymi do rozwoju zakażeń dróg moczowych u dzieci są: Proteus, Klebsiella, Enterobacteria, Streptococcus i Staphylococcus. U noworodków mogą one również występować w wyniku bakterii Listeria monocytogenes i Enterococcus. 

Jak wspomniano powyżej, zakażenia układu moczowego bardzo często dotykają najmłodszych. Biorąc pod uwagę fakt, że charakteryzują się częstymi nawrotami i potencjalnymi długotrwałymi powikłaniami, konieczne są wizyty u pediatry. Leczenie powinno rozpocząć się możliwie szybko.

Zakażenia układu moczowego u dzieci – powszechnie spotykane objawy

Naturalnie, objawy mogą się różnić w zależności od wieku dziecka. W rzeczywistości trudniej wykrywa się je u noworodków i niemowląt, dzieci do szóstego miesiąca życia. 

Jednakże, objawami wspólnymi dla wszystkich są: obecność gorączki (zwykle powyżej 37°C) i bólu podczas oddawania moczu.

Zakażenia układu moczowego u dzieci

Przyjrzyjmy się najczęstszym objawom:

  • Ból, pieczenie i dyskomfort podczas oddawania moczu.
    Gorączka (powyżej 37°C).
  • Ból w okolicy pęcherza moczowego.
  • Ciemny mocz o nieprzyjemnym zapachu, który może zawierać krew.
  • Drażliwość i wymioty.
  • Złe samopoczucie i dreszcze.
  • Ciągła potrzeba oddawania moczu, nawet przy odrobinie płynów w danym czasie.

Szczególnie w przypadku ostrego zapalenia opon mózgowych objawy zazwyczaj przybierają drastyczniejszą formę. W owych przypadkach pojawiają się wysoka gorączka, jak również zmęczenie, ból i niezdolność do jedzenia, czy wymioty.

Z drugiej strony pamiętajmy, że istnieją pewne czynniki ryzyka związane z pojawieniem się zakażeń dróg moczowych u dzieci. Wśród najczęściej spotykanych, możemy wyróżnić:

  • Problemy w układzie moczowym (np. niedrożność dróg moczowych).
  • Wady i choroby nerek.
  • Refluks pęcherzowo-moczowodowy, zaburzenie powodujące przepływ moczu do nerek i moczowodów.
  • Niewystarczająca higiena.

Diagnoza – jak następuje?

Lekarz na początku przeprowadza badanie fizyczne, następnie wskazując na przeprowadzenie badań i analiz moczu. Te działania pozwalają określić specjalistom potencjalne infekcje i wybrać najlepsze leczenie.

Z drugiej zaś strony, sposób poddania moczu analizie zależy od wieku dziecka. U starszych dzieci wystarczy poprosić o oddanie moczu do sterylnego pojemnika.

Zaś u młodszych, które nadal korzystają z pieluch – zazwyczaj stosuje się zaimplementowanie cewnika w celu uzyskania użytecznej próbki.

Badanie moczu obejmuje: badanie ogólne, czyli ocenę ciężaru właściwego, obecności białka, leukocytów, erytrocytów lub innych nieprawidłowych składników. Ponadto uwzględnia się posiew, czyli badanie bakteriologiczne, które pozwala na wykrycie bakterii i ich identyfikację.

Zakażenia układu moczowego u dzieci – leczenie

W większości przypadków za podstawę leczenia uznaje się antybiotyki. Jednakże, po podaniu antybiotyków lekarz może zlecić wykonanie kolejnego badania moczu, w celu potwierdzenia czy infekcja ustąpiła.

Badanie moczu

Są one leczone antybiotykami. W rzeczywistości, po podaniu antybiotyków, lekarz może zlecić wykonanie nowego badania moczu w celu potwierdzenia, że infekcja ustąpiła. Zapobiega to nawrotom i rozprzestrzenieniu się infekcji na inne części organizmu. 

Jednakże, w cięższych przypadkach zakażeń układu moczowego, dziecko może wymagać hospitalizacji, zwłaszcza jeśli wiekiem nie przekracza 6 miesięcy, bądź jeśli infekcja dotknęła nerek. Hospitalizacja jest też rozwiązaniem jeśli doszło do odwodnienia malucha.

Zakażenia układu moczowego i zalecenia dla rodziców

Przede wszystkim, wraz z pojawieniem się pierwszych objawów, koniecznie winniśmy zabrać dziecko do lekarza w celu zdiagnozowania potencjalnej infekcji.

  • Oczywiście po postawieniu diagnozy musimy postępować zgodnie z instrukcjami specjalisty. Winniśmy więc podawać antybiotyki w podanej ilości, częstotliwości i przez określony czas.
  • Jako rodzice powinniśmy też monitorować częstotliwość oddawania moczu, szczególnie w przypadku małych dzieci. Jeśli są już na etapie, w którym mogą się porozumiewać: zapytajmy ich czy odczuwają ból i dyskomfort przy oddawaniu moczu oraz o częstotliwość tej czynności.
  • Innym ważnym zaleceniem jest zachęcanie dzieci do picia dużej ilości wody. Niezwykle istotne jest nawodnienie organizmu młodego człowieka, szczególnie jeśli zauważymy opisane wyżej objawy. Nie musimy zaznaczać, że powinno się unikać sztucznych napojów gazowanych, czy naparów moczopędnych.
  • W przypadku profilaktyki, to w kontekście dzieci, które nadal maszerują w pieluchach – zadbajmy o częstą wymianę pieluch i utrzymanie higieny dróg moczowych dzieci.
  • Jeśli chodzi zaś o starszaki, które same chodzą już do łazienki: nauczmy ich odpowiednich zachowań i nawyków higieny osobistej.
  • W przypadku dziewczynek warto zasygnalizować im, aby zawsze dokonywały higieny od przodu do tyłu. Bowiem bakterie z odbytu bardzo często przedostają się do dróg moczowych, kiedy ta zasada jest pomijana.
  • Oczywiście zadbajmy o odpowiedniej jakości bieliznę, najlepiej bawełnianą. Powinniśmy unikać materiałów syntetycznych, które utrudniają dopływ powietrza.

Zakażenia dróg moczowych są zazwyczaj łagodne i mogą być łatwo wyleczone antybiotykami. W razie wątpliwości, konsultacja z pediatrą zawsze stanowi najlepsze rozwiązanie. Nie zapominajmy o zachęcaniu do picia dużej ilości wody i dobrych nawykach higienicznych naszych dzieci. 


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.