Terbutalina - charakterystyka i działanie przy astmie

Terbutalina jest powszechnie stosowanym lekiem w leczeniu astmy. Jak wszystkie leki dostępne na rynku, nie jest zwolniona z ryzyka wywoływania szeregu niepożądanych skutków, które powinny być brane pod uwagę przy podawaniu tego leku. Niewłaściwe jego użycie może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.
Terbutalina - charakterystyka i działanie przy astmie

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

Terbutalina jest lekiem rozszerzającym oskrzela, należącym do grupy leków agonistycznych receptorów adrenergicznych β2. W tym artykule chcemy przybliżyć Ci charakterystykę tego leku i jego działanie. Odnajdziesz tu najważniejsze informacje w tym zakresie.

Terbutalina to organiczny związek chemiczny, który wskazany jest głównie w krótkoterminowym leczeniu astmy.

Lek ten jest jednak stosowany również do zwalczania innych chorób, takich jak niedrożność płuc, czy np. rozedma płuc i przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Terbutalina została zatwierdzona przez FDA w aspekcie stosowania jej u dzieci w każdym wieku. Jest bowiem dostępna w postaci płynnej do stosowania w nebulizacji aerozolowej.

Pewną ciekawostką jest fakt, że jest to środek organiczny, który może wykazać pozytywny wynik na doping. Może też powodować zaburzenia rytmu serca, takie jak migotanie przedsionków, częstoskurcz nadkomorowy i skurcze zewnątrzkomorowe.

W tym artykule przyjrzymy się więc bardziej szczegółowo niekorzystnym skutkom jej stosowania.

Astma – najważniejsze informacje

Niezwykle istotne jest, aby poznać nawet w najogólniejszy sposób główną patologię, wobec której stosuje się opisywaną tu terbutalinę. W ten sposób możemy lepiej zrozumieć mechanizm działania i cechy charakterystyczne wspomnianego leku.

Astma - kobieta używa inhalatora

Astma jest często występującą chorobą górnych dróg oddechowych. Podczas jej występowania, w organizmie oskrzela stają się zwężone i zaatakowane przez stan zapalny.

Spowodowana jest głównie infekcjami wirusowymi oraz bakteryjnymi, niekiedy nawet stresem. W rezultacie, pacjent ma problemy z oddychaniem. Może dojść do sapania, kaszlu albo problemów z brakiem tlenu.

Przyczyny tego stanu nie są jasno określone. Eksperci są zgodni co do tego, że w rozwoju tej choroby mogą brać udział zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne.

Ponadto, narażenie na szereg czynników pogarsza stan astmy. Jednakże, czynniki wyzwalające różnią się w zależności od osoby, podobnie jak nasilenie objawów. Do najczęstszych czynników drażniących i wyzwalających należą:

  • Pyłki, roztocza i sierść zwierząt domowych;
  • Sport;
  • Zimne powietrze;
  • Stres i niepokój;
  • Niektóre środki spożywcze i lekarstwa.

Jednak dzięki dobrze dobranemu leczeniu – z astmą można normalnie funkcjonować. Najsilniejsza odmianą astmy, która często nie reaguje na leki jest astma ciężka steroidoodporna, tzw. astma ciężka. 

Terbutalina – jak działa w naszym organizmie?

Jak wspomniano, terbutalina jest agonistą receptorów adrenergicznych β2, wywierającym znikomy wpływ na receptory α.

Aktywacja receptorów β2 wyzwala między innymi rozszerzenie oskrzeli. Ponieważ płuco zawiera dużą ilość tych receptorów, terbutalina wytwarza silną bronchodilatację, co uzasadnia jej wskazanie do epizodów astmy.

Z drugiej strony należy zauważyć, że lek ten może wyzwolić silną tolerancję u pacjenta, który go stosuje. W badaniach klinicznych wykazano, że dalsze stosowanie agonistów β2 przez okres 12 miesięcy lub dłuższy, może przyspieszyć pogarszanie się stanu układu oddechowego u chorych na astmę.

Należy również wspomnieć, że terbutalina ma też wpływ na serce. Oddziaływuje na układ sercowy, bowiem serce także wykazuje wielość receptorów β2. To dlatego lek ten, jak pozostałe o podobnej charakterystyce – jest kardiostymulantem.

Jednakże terbutalina jest lekiem, który stosuje się do próby odwrócenia nawracających ataków astmy oskrzelowej i ostrego skurczu oskrzeli.

Terbutalina – reakcje niepożądane i skutki uboczne

Podobnie jak wszystkie leki wprowadzane do obrotu, terbutalina nie jest zwolniona z ryzyka wywoływania szeregu działań niepożądanych, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem kuracji tym lekiem.

Terbutalina i oskrzela

Niewłaściwe zastosowanie może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego należy zawsze postępować zgodnie z instrukcjami podanymi przez lekarza i farmaceutę.

Zawsze też powinniśmy komunikować im o wszelkich dolegliwościach, które odczuwasz od początku leczenia danym specyfikiem. Działanie wziewnej formy terbutaliny zaczyna się po około piętnastu minutach i utrzymuje do sześciu godzin.

Jeśli chodzi o działania niepożądane, które są zwykle wywoływane przez stosowanie leków agonistycznych β2, jak to ma miejsce w przypadku terbutaliny, możemy wspomnieć o:

  • drżeniach,
  • bólach głowy i migrenach,
  • zawrotach głowy,
  • dezorientacji,
  • tachykardii i palpitacjach,
  • czy skurczach mięśni.

Inną dolegliwością wywołaną może być też paradoksalnie nadmierny skurcz oskrzeli. Jeśli dojdzie do tego, należy natychmiast podać inny lek rozszerzający oskrzela.

Podsumowanie

Jak już wspomnieliśmy, terbutalina jest powszechnie stosowanym środkiem w leczeniu astmy. Jest to lek rozszerzający oskrzela, który swoją skuteczność zawdzięcza zdolności do stymulowania receptorów β2 znajdujących się w płucach.

Ponieważ jednak receptory te znajdują się również w innych narządach, terbutalina może wywołać inne niepożądane efekty, które, choć oczekiwane, muszą zostać uwzględnione przy rozpoczęciu kuracji tym lekiem.

Lek ten bardzo często sprzedaje się na rynku pod nazwą Bricanylu, którego substancją czynną jest właśnie terbutalina. Środek ten dostępny jest w postaci inhalatora, syropu, tabletek czy ampułek do nebulizacji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • de Productos, F., & Shellshear ID, W. T. (1996). Asma en el adulto. Respir Med.
  • Piva, J. P., Amantea, S., Rosso, A., Zambonato, S., Maia, T. R., & Giugno, K. (1998). Terbutalina endovenosa em criancas. Jornal de Pediatria.
  • American Thoracic Society. (2005). Medicamentos utilizados para tratar la EPOC. Am J Respir Crit Care Med.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.