Szmery sercowe - czym są i jak je interpretować?

Szmery sercowe - czym są i jak je interpretować?
Alejandro Duarte

Przejrzane i zatwierdzone przez: biotechnolog Alejandro Duarte.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

Szmery sercowe mogą być różne. Ich interpretacja będzie zależeć od szeregu cech, które mogą przedstawiać. Te cechy można rozróżnić podczas osłuchiwania pacjenta.

Szmery sercowe są najczęstszym powodem konsultacji w kardiologii dziecięcej. Większość przypadków pochodzi z konsultacji pediatrycznej w podstawowej opiece zdrowotnej. I wtedy pojawiają się pierwsze wątpliwości co do charakteru szmerów. Są one funkcjonalne czy organiczne?

Szmery sercowe są konsekwencją wibracji w przepływie krwi. Wibracje te wytwarzają fale dźwiękowe, które można usłyszeć za pomocą przyrządu zwanego stetoskopem. Niektóre szmery można usłyszeć bezpośrednio przykładając ucho do klatki piersiowej.

Jednak u dziecka bez historii i objawów choroby diagnozę szmerów serca można postawić za pomocą osłuchiwania. Dokładność diagnostyczna zależy w dużej mierze od ostrości słuchu lekarza, który wykonuje badanie.

Szmery sercowe – charakterystyka

Szmery odzwierciedlają wibracje w przepływie krwi, które mogą być spowodowane wieloma przyczynami.Aby poprawnie zinterpretować szmery serca ważne jest, aby być świadomym jak wygląda cykl pracy serca. Należy również zauważyć, że zarówno ruchy oddechowe, jak i zmiany postawy oraz niektóre ruchy mogą dostarczyć ważnych informacji.
Ludzkie serce
  • Lokalizacja w cyklu pracy serca: muszą być zlokalizowane i powiązane z dźwiękami wydawanymi przez serce. W ten sposób rozróżnia się szmery skurczowe, rozkurczowe i stałe.
  • Intensywność: Szmery serca są klasyfikowane według ich intensywności. Chociaż można używać skali 6 stopniowej, najczęściej stosuje się 4 stopniową.
  • Lokalizacja: przydatne jest określenie miejsca maksymalnego natężenia szmeru, ponieważ to właśnie pomoże nam wystawić odpowiednią diagnozę.
  • Promieniowanie: jest to transmisja szmeru z ogniska maksymalnej intensywności na inny obszar.
  • Czas trwania: zgodnie z rozszerzeniem w skurczu i rozkurczu mówi się o krótkich lub długich szmerach.
  • Morfologia: jest to dynamiczny aspekt szmeru.
  • Barwa: charakterystyka dźwięku spowodowana obecnością tonów muzycznych, szorstkich, wydechowych itp.

Klasyfikacja szmerów

Jak wspomnieliśmy, szmery można sklasyfikować według 4 stopniowej skali:

  • Stopień 1/4: słychać z pewnym trudem,
  • Stopień 2/4: słyszalny przez stetoskop podczas badania klatki piersiowej,
  • następnie stopień 3/4: bardzo dobrze słyszalny, intensywny,
  • i na koniec stopień 4/4: towarzyszy mu wyczuwalny dreszcz lub wibracje w ścianie klatki piersiowej.

Szmery sercowe – rodzaje

Szmery skurczowe

Szmery skurczowe pojawiają się podczas skurczu, jak sama nazwa wskazuje. Można je podzielić na 4 typy: pansystoliczne, protosystyliczne, mezostoliczne i telesystoliczne.

Problemy z sercem
Szmery pansystoliczne wypełniają cały skurcz bez zmiany morfologii, która jest prostokątna. Ponadto zwykle znikają z powodu niewydolności zastawek przedsionkowo-komorowych i w większości komunikacji międzykomorowych.

Jeśli chodzi o szmery protosystyliczne to powstają, gdy zastawki przedsionkowo-komorowe są zamknięte i zmniejszają intensywność, aż do całkowite zniknięcia wraz z zamknięciem zastawek półksiężycowatych. Są charakterystyczne dla komunikacji między przegrodami małych mięśni.

Szmery mezostoliczne i telesystoliczne są krótkie. Pojawiają się odpowiednio w środku lub na końcu skurczu. Zazwyczaj są one związane z łagodną patologią zastawki mitralnej.

Szmery rozkurczowe

Są to dźwięki wytwarzane podczas rozkurczu. Każdy szmer rozkurczowy jest patologiczny. Można je sklasyfikować w następujący sposób:

  • Protodiastoliczne: są krótkie i mają coraz mniejszą intensywność. Powstają przez niewydolność zastawek półksiężycowatych.
  • Mezodiastoliczne: mają kształt romboidalny i pojawiają się w środku rozkurczu. Powstają przez zwiększony przepływ przez zastawki przedsionkowo-komorowe.
  • Telediastoliczne: pojawiają się na koniec rozkurczu. Zwykle mają one coraz większą intensywność i są charakterystyczne dla zwężenia zastawki mitralnej lub trójdzielnej.

Szmery stałe

Szmery te powstają w skurczu i kończą w rozkurczu. Występują, gdy dochodzi do połączenia między tętnicą a naczyniem żylnym. Najczęstsze są szmery funkcjonalne lub niewinne.

Tego rodzaju szmery słychać u połowy dzieci. Odsetek ten może wzrosnąć nawet do 80%, jeśli badanie zostanie przeprowadzone w sytuacjach, które zwiększają częstotliwość akcji serca.

Z definicji wykluczają istnienie jakichkolwiek podejrzanych objawów choroby sercowo-naczyniowej. Niektóre z najczęstszych szmerów funkcjonalnych to wibracyjny skurcz Stilla, wyrzut płucny, szmer wyrzutowy aorty i szmer żylny.

Krótko mówiąc, świadomość istnienia szmerów i umiejętność ich wykrycia może być bardzo przydatna. Zazwyczaj występują w dzieciństwie, ale ogólnie nie powodują większych problemów.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Ruiz-Berdejo Iznardi, C. (2015). Soplo sistólico inocente: importancia diagnóstica. Cardiología Pediátrica y Cardiopatías Congénitas Del Niño y Del Adolescente.
  • Tamariz-Martel Moreno, R. (2016). Auscultación cardiaca. Pediatria Integral.
  • Pineda, L. F., & Zea, M. L. (2005). Exploración cardiológica. AEPAP.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.