Ryby których nie należy jeść - poznaj powody i niebezpieczne gatunki
Ogólnie wiadomo, że ryby stanowią ważne źródło niezbędnych składników odżywczych. Istnieją jednak gatunki, które mogą przenosić metale ciężkie lub choroby układu pokarmowego. Czy chcesz poznać ryby, których nie należy jeść?
W związku z tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zwraca uwagę, że głównym źródłem toksycznych związków w pożywieniu dla ludzi są ryby i skorupiaki. W szczególności substancje maja negatywny wpływ na zdrowie, a przede wszystkim stanowią istotne zagrożenie dla kobiet w ciąży i karmiących.
Ryby, których nie należy jeść: z jakiego powodu?
Od lat wiadomo, że wiele różnych gatunków morskich, zwłaszcza tych, które występują na ostatnich poziomach łańcucha pokarmowego, może gromadzić metale ciężkie. Chodzi głównie o kadm, ołów i rtęć, pochodzące między innymi z przemysłu górniczego, hodowlanego, rolniczego.
Stężenia dochodzą do tak wysokich poziomów, że niosą ze sobą nawet ryzyko śmierci. Najbardziej znanym przypadkiem zatrucia wynikającym ze spożycia ryb o wysokim poziomie rtęci miało miejsce w Japonii. Do masowego zatrucia doszło w zatoce Minamata we wczesnych latach pięćdziesiątych XX wieku.
Wpływ rtęci na zdrowie człowieka
Według badań opublikowanych w chilijskim czasopiśmie medycznym toksyczność rtęci w rybach wiąże się z jej postacią chemiczną, rodzajem, spożytą dawką i wiekiem osoby, która ja spożyła. Kiedy metal ten uwalnia się do środowiska, przechodzi szereg przemian i uczestniczy w różnych cyklach między atmosferą, oceanem i lądem.
5% rtęci, które trafia do wody (w tym jezior, stawów, terenów podmokłych, ujść rzek i oceanów), to rtęć pierwiastkowa, która następnie gromadzi się w osadach. Żyjące tam bakterie przekształcają ją w metylortęć, która jest następnie ekstrahowana przez robaki, dżdżownice i inne zwierzęta.
Ten rodzaj substancji organicznej ostatecznie połykają ryby i to ona wykazuje największą toksyczność dla organizmów żywych. Jej spożycie może powodować problemy w następujących układach i narządach:
- Układ nerwowy.
- Układ odpornościowy.
- Nerki.
- Układ trawienny.
- Płuca.
- Skóra.
- Oczy.
Przeczytaj także ten ważny artykuł: Ryby – 9 gatunków, których lepiej unikać
Ryby, których nie należy regularnie jeść
Jeśli chodzi o ryby, istnieją gatunki, które mogą żyć ponad 100 lat. Ich potencjał toksyczności rośnie wraz z wiekiem na skutek długiego spożywania i kumulowania tych substancji przez całe życie.
Podobnie, istnieją również duże ryby, które pochłaniają duże ilości toksyn z powodu większego spożycia. Poniżej opiszemy Ci pokrótce ryby, których powinieneś unikać.
Makrela królewska (Scomberomorus regalis)
Makrela królewska to ryba morska o wydłużonym, wrzecionowatym korpusie. Ma spiczasty pysk i szeroki otwór gębowy. Ponadto ma duże oczy, które są otoczone zamkniętym pierścieniem kostnym. Jej ciało pokryte jest małymi łuskami, z jasnozielono-niebieskim grzbietem, bladozielonymi bokami i srebrnym brzuchem.
Zwykle ma 65 centymetrów długości, jednak samce mogą osiągać długość nawet do 2 metrów. Gatunek ten żyje na Oceanie Atlantyckim od Kanady i Massachusetts (Stany Zjednoczone) po São Paulo (Brazylia).
Marlin błękitny (Makaira nigricans)
Jest to rodzaj marlina, który może przekraczać 4 metry długości, choć zwykle mierzy od 1,80 do 3 metrów. Znany jest również pod innymi nazwami, takimi jak „makaira błękitna” lub „marlin niebieski atlantycki” ze względu na kolor na grzbiecie. Jednak w okolicy brzucha ma barwę srebrzystobiałą.
Jego ciało ma wydłużony kształt i posiada dwie płetwy grzbietowe. Jeśli chodzi o górną szczękę, ma kształt miecza. Na ogół ryba ta żyje w subtropikalnych i tropikalnych wodach Atlantyku, w tym na wybrzeżach Wysp Kanaryjskich.
Występuje również na Oceanie Spokojnym i Indyjskim. Samice ważą do 450 kilogramów, a samce nie przekraczają 160 kilogramów.
Gardłosz atlantycki (Hoplostethus atlanticus)
Ta ryba morska występuje we wschodniej i północno-zachodniej części Oceanu Atlantyckiego, południowego Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego. Jej ciało jest owalne i wyraźnie ściśnięte. Z kolei ma dużą głowę, małe oczy i malutkie zęby. Ma ciemnopomarańczowy kolor na tułowiu i czerwony na głowie.
Żyje na głębokościach od 180 do 1500 metrów i jest łowiony jako gatunek przypadkowy za pomocą mieszanych włoków dennych. Gardłosz atlantycki to najdłużej żyjąca znana ryba, której wiek szacuje się na 180 lat.
Dorsz zwyczajny (Gadu morhua)
Dorsz pospolity, zwany także „dorszem atlantyckim” lub „dorszem norweskim”, jest jednym z 60 gatunków ryb wędrownych. Zamieszkuje północno-wschodni Atlantyk, od Morza Barentsa po Zatokę Biskajską, w tym wody Islandii, Grenlandii i Morza Bałtyckiego.
Zwykle ma małe rozmiary, chociaż niektóre okazy osiągają 2 metry długości i ważą do 100 kilogramów. Dorsze żywią się innymi rybami, takimi jak śledzie czy sardynki. Żyje na głębokości 600 metrów.
Tuńczyk wielkooki (Thunnus obesus)
Tuńczyk wielkooki jest jednym z gatunków, w których mogą występować znaczne ilości rtęci. Należy zauważyć jednak, że to samo nie dotyczy tuńczyka śródziemnomorskiego. Odmiana ta jest również znana między innymi jako „opastun”, „tuńczyk wielkooczny”, „patuda”.
Żyje w tropikalnych i subtropikalnych obszarach Atlantyku, Indii i Pacyfiku, ale nie występuje w Morzu Śródziemnym. Osiąga maksymalną wysokość 2,50 metra, ale generalnie osiąga 1,80 metra w wieku około 15 lat.
Przeczytaj także ten ciekawy artykuł: Ryby, które mogą zaszkodzić Twojemu zdrowiu!
Zapamiętaj ryby, których nie należy jeść
Chodzi tu o gatunki, które mogą gromadzić w nadmiarze metale ciężkie, zwłaszcza metylortęć. Należy zauważyć, że są też inne ryby, które ją zawierają, ale jej ilości często nie są znaczące.
Poza tym należy wiedzieć, że najbardziej narażone na te toksyczne substancje są kobiety w wieku rozrodczym, kobiety w ciąży, kobiety karmiące i dzieci poniżej 2 roku życia. W tych grupach negatywny wpływ toksycznych związków na zdrowie jest największy. Oczywiście nie oznacza to, że nie wywierają one szkodliwego wpływu na inne grupy ludności.
Pamiętaj, że spożywanie umiarkowanych ilości niektórych opisanych ryb nie zaszkodzi Twojemu zdrowiu. Możesz więc to zrobić od czasu do czasu, jednak bez popadania w przesadę.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- LICONA, S. P. V., & NEGRETE, J. L. M. MERCURIO, METILMERCURIO Y OTROS METALES PESADOS EN PECES DE COLOMBIA: RIESGO POR INGESTA Mercury, Methylmercury and other Heavy Metals in Fish in Colombia: Risk From Ingestion.
- Chacón, Y. S., Yáñez, J. R., Gómez, H. S., Marín, G. P., & Suárez, F. C. (2016). Evaluación de los Niveles de Mercurio en Productos Pesqueros en Costa Rica, Durante 2003-2013, como insumo para recomendar una ingesta semanal tolerable. Revista Costarricense de Salud Pública, 25(1), 18-32.
- González-Estecha, M., Bodas-Pinedo, A., Guillén-Pérez, J. J., Rubio-Herrera, M. Á., Ordóñez-Iriarte, J. M., Trasobares-Iglesias, E. M., … & Martínez-Astorquizd, T. (2014). Exposición al metilmercurio en la población general; toxicocinética; diferencias según el sexo, factores nutricionales y genéticos. Nutrición Hospitalaria, 30(5), 969-988.
- Llop, S., Ibarlucea, J., Sunyer, J., & Ballester, F. (2012). Current dietary exposure to mercury during pregnancy and childhood, and public health recommendations. Gaceta sanitaria, 27(3), 273-278.
- Lucano-Ramírez, G., Ruiz-Ramírez, S., Palomera-Sánchez, F. I., & González-Sansón, G. (2011). Biología reproductiva de la sierra Scomberomorus sierra (Pisces, Scombridae) en el Pacífico central mexicano. Ciencias marinas, 37(3), 249-260.
- El mercurio y la salud. Organización Mundial de la Salud. 2017
