Najczęstsze przyczyny stresu w okresie świątecznym
Chociaż okres Bożego Narodzenia często kojarzy się z radością, świętowaniem i więzią rodzinną, w rzeczywistości wiele osób doświadcza w tym czasie dużego stresu, niepokoju i smutku. Dlaczego tak się dzieje? Najczęstsze przyczyny stresu związanego z Bożym Narodzeniem są liczne i różnią się u każdej osoby.
Ogromny wpływ na ten problem ma między innymi nostalgia generowana przez święta, a także obniżenie odpoczynku i ilość wielorakich zajęć. Konieczne jest jednak zidentyfikowanie wyzwalacza i wdrożenie strategii radzenia sobie z przyczyną problemu, zanim doprowadzi do komplikacji zdrowotnych.
Przyczyny stresu w Boże Narodzenie
Przyczyny stresu związanego z Bożym Narodzeniem różnią się w zależności od kontekstu, w jakim znajduje się dana osoba. Prawda jest taka, że święta mają tendencję do zwiększania napięcia, niepokoju i innych nieprzyjemnych emocji.
Wskazuje na to badanie opublikowane w Innovations in Clinical Neuroscience, z którego wynika, że w okresie świąt Bożego Narodzenia następuje wzrost nastrojów dysforycznych, czyli z tendencją do depresji, drażliwości i niepokoju.
Badania sugerują również, że o tej porze roku występuje wzrost przypadków zawałów serca, co jest związane między innymi ze stresem emocjonalnym. Jest to więc kwestia, której nie należy lekceważyć i którą należy zidentyfikować w celu znalezienia najskuteczniejszych rozwiązań. Przyjrzyjmy się bliżej możliwym przyczynom.
1. Nierealistyczne oczekiwania
Większość ludzi ma w związku z Bożym Narodzeniem oczekiwania, które są przesadnie optymistyczne. Zwykle wyobrażenia te związane są z przytulnym, pogodnym domem, zamieszkałym przez szczęśliwą rodzinę, która spotyka się, by dzielić się prezentami i przygotowanym do perfekcji posiłkiem.
Jednak życie jest często tak złożone i chaotyczne, że często nie pasuje do tej konwencjonalnej reprezentacji. Mimo to wielu spodziewa się, że ich doświadczenia będą właśnie takie. Następnie, gdy nierealistyczne oczekiwania się nie spełniają, pojawiają rozczarowanie i frustracja.
Co więcej, wraz z rozwojem mediów społecznościowych staje się to bardziej widoczne, zwłaszcza gdy inni publikują swoje „idealne święta Bożego Narodzenia”. Stwarza to dodatkową presję i obowiązek zorganizowania uroczystości zgodnej z konwencjami społecznymi.
W tym przypadku musimy mieć świadomość, że sposób spędzania Świąt nie musi być zgodny ze społecznymi wyobrażeniami. Dobrze jest dostosować świąteczne zwyczaje i tradycje do nowych i odmiennych okoliczności.
Na przykład, jeśli odwiedziny rodzinne powodują dyskomfort z powodu zwiększonych obowiązków, problemów zdrowotnych, konfliktów między członkami lub z jakiegokolwiek innego powodu, dobrze jest je odwołać i świętować w bliższym gronie i bez zbytniej ostentacji.
Przeczytaj również: Święta Bożego Narodzenia – 11 strategii pozwalających zniwelować stres
2. Organizacja uroczystości
Za wielkimi uroczystościami rodzinnymi stoi ktoś, kto musi wykonać wszystkie wstępne prace związane z organizacją, dekorowaniem, zakupami, gotowaniem itp. Zwykle to matki rodziny doświadczają największego stresu, który się z tym wiąże.
Ponadto zamykanie szkół i wizyta rodziny w domu często zwiększają wymagania. Tak więc, zamiast dobrze się bawić, ludzie są bardziej przytłoczeni i zestresowani.
W takich przypadkach zalecane jest podjęcie następujących działań:
- Przyjęcie świąteczne zaplanuj z odpowiednim wyprzedzeniem.
- Podziel zadania i poproś o współpracę wszystkich członków.
- Poświęć trochę czasu każdego dnia na relaksującą aktywność.
- Unikaj umieszczania w programie zbyt wielu wizyt i imprez towarzyskich.
3. Napięcia rodzinne
Niemal we wszystkich rodzinach dochodzi do konfliktów, które zwykle nasilają się w okresie świąt Bożego Narodzenia.
Często zdarza się, że znajdujemy się w obowiązku dzielenia się z krewnym, z którym nie ma tak dobrych relacji. Powszechne są również konflikty ideologiczne między członkami z powodu różnic pokoleniowych, geograficznych lub osobistych.
Nawet jeśli nie ma oczywistego źródła nieporozumień lub konfliktów, dłuższy okres przebywania w bliskim sąsiedztwie z dużą częścią rodziny może być stresujący. Aby sobie z tym poradzić, najlepiej zachować realistyczne oczekiwania.
Jeśli krewni mają tendencję do kłótni przez cały rok, istnieje duże prawdopodobieństwo, że będą się kłócić również w Boże Narodzenie. Tak więc jednym z rozwiązań jest rozdzielenie obchodów, aby odseparować „walczące strony”. Na przykład odwiedź jedną grupę krewnych w Wigilię Bożego Narodzenia, a drugą w Boże Narodzenie.
Innym zaleceniem jest unikanie kontrowersyjnych tematów podczas wspólnego wieczoru. Zamiast tego można się angażować w zabawne zajęcia – takie jak rodzinne gry planszowe – aby uniknąć rozwijania się niewygodnych rozmów.
Unikaj też nadmiernego spożycia napojów alkoholowych. Zmniejszone zahamowania mogą przyczynić się do niepotrzebnych kłótni.
4. Przebywanie poza domem
Wiele osób zostaje w Święta samotnie, a powodem może być przeprowadzka do miasta z dala od bliskich, rozpad małżeństwa lub separacja rodzinna.
W takich przypadkach nacisk na rodzinę, bycie razem i dobre chwile podczas świąt Bożego Narodzenia może sprawić, że osoby odizolowane poczują się bardzo samotne i przygnębione.
Jeśli tak jest w Twoim przypadku, zalecamy utrzymywanie kontaktu z bliskimi za pośrednictwem rozmów wideo lub wiadomości. Postaraj się też zrobić plany na Boże Narodzenie. Jeśli nie masz z kim dzielić dnia, rozważ wolontariat charytatywny.
Jeśli mieszkasz za granicą, inną opcją jest zorganizowanie spotkania z ludźmi, których znasz, którzy są w podobnej sytuacji lub uczestniczenie w uroczystościach społecznościowych, takich jak kolędy w miejscach publicznych.
5. Problemy finansowe
Wydatki na prezenty, jedzenie i dekoracje mogą również sprawić, że Boże Narodzenie będzie stresującym okresem, szczególnie dla tych, którzy doświadczają problemów finansowych lub bezrobocia.
Pamiętaj, co mówiliśmy o oczekiwaniach na ten sezon. Święta Bożego Narodzenia to tylko kolejna data w kalendarzu i nic nie szkodzi, że w tej chwili nie masz warunków do wymarzonego świętowania.
Z naszej strony zachęcamy do dania sobie możliwości przeżycia Świąt Bożego Narodzenia na swój własny sposób, dostosowując je do swoich osobistych potrzeb i możliwości. Możesz zastosować w praktyce następujące zasady:
- Ustal budżet i trzymaj się go, aby uniknąć nadmiernych wydatków.
- Rozważ prostszą, bardziej ekonomiczną wersję uroczystości.
- Pamiętaj, że nie musisz wydawać pieniędzy, aby dać prezent, możesz też poświęcić swój czas i obecność innym lub dać prezent, który sam zrobiłeś (taki jak kartka bożonarodzeniowa lub rękodzieło).
6. Separacje, rozwody lub niedawne straty
Nieobecność bliskich jest jedną z najczęstszych przyczyn stresu w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Święta mogą być bardzo trudne dla rodziny, która niedawno doświadczyła separacji, rozwodu, przeprowadzki lub śmierci bliskiej osoby.
Przechodzenie przez proces żałoby sprawia, że święta pogłębiają emocjonalne rany. Dlatego daj sobie prawo do tego, żeby odczuwać smutek i samotność.
Wyrażanie uczuć jest w porządku i pamiętaj, że chociaż jest okres świąteczny, nie musisz być cały czas szczęśliwy.
Oczywiście mądrze jest unikać izolacji. Dzielenie się z innymi bliskimi i uczestnictwo w różnych zajęciach może zapobiec temu poczuciu samotności. Podobnie jak uczestnictwo w wydarzeniach społecznych lub charytatywnych.
7. Niezdrowe nawyki żywieniowe
Nawyki żywieniowe w okresie Świąt Bożego Narodzenia również mają wpływ na występowanie stresu. W rzeczywistości nierzadko zdarza się, że niektórzy uciekają się do wysokokalorycznych potraw i alkoholu, aby uspokoić stres i niepokój.
I choć chwilowo te pokarmy zmniejszają uczucie stresu, to później pojawia się efekt odbicia i negatywne emocje mają tendencję do nasilania się.
Spożywanie alkoholu może przekroczyć granicę od „przyjemnej” do „nieprzyjemnej”, ustępując miejsca kacowi, odwodnieniu i poczuciu emocjonalnego dyskomfortu.
Ogólnie rzecz biorąc, najlepiej jest być bardziej świadomym tego, co spożywasz w tej szczególnej porze roku. Zdrowa dieta, pozbawiona ekscesów, jest kluczem do utrzymania ogólnego dobrego samopoczucia.
Przyczyny stresu w Święta – możesz je kontrolować
Chociaż istnieje kilka typowych przyczyn stresu w okresie świątecznym, nie oznacza to, że musisz je przeżywać w taki sposób. Wręcz przeciwnie, istnieje wiele możliwości stworzenia przyjemnych i niezapomnianych chwil niezależnie od okoliczności.
Punktem wyjścia jest uznanie, że nie jest to automatyczne. Wszystko wymaga czasu, wysiłku i inwestycji. Ignorowanie tej rzeczywistości sprawi, że na dłuższą metę będzie to bardziej stresujące.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Sansone RA, Sansone LA. The christmas effect on psychopathology. Innov Clin Neurosci. 2011 Dec;8(12):10-3. PMID: 22247812; PMCID: PMC3257984.
- Kloner R. The “Merry Christmas Coronary” and “Happy New Year Heart Attack” Phenomenon. Circulation [Internet]. 2004 [consultado 8 dic 2022]; 110:3744–3745. Disponible en: https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/01.CIR.0000151786.03797.18
- Barker P. The gift of less Christmas stress. Vet Record [Internet]. 2019 [consultado 8 dic 2022]; 185(23): 736-737. Disponible en: https://bvajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1136/vr.l6952
- Reichenberger J, Schnepper R, Arend AK, Blechert J. Emotional eating in healthy individuals and patients with an eating disorder: evidence from psychometric, experimental and naturalistic studies. Proc Nutr Soc. 2020 Aug;79(3):290-299. doi: 10.1017/S0029665120007004. Epub 2020 May 13. PMID: 32398186; PMCID: PMC7663318.