Procedura litotrypsji: co to jest i kiedy jest wykonywana?
Procedura litotrypsji to zabieg dość często stosowany przez lekarzy. Jest to jedna z opcji terapeutycznych stosowana w przypadku występowania kamieni nerkowych (zwanych także litosem). Są to twarde złogi minerałów i soli, które tworzą się w nerkach.
Problem polega na tym, że kiedy te kamienie poruszają się w drogach moczowych i rozszerzają je, powodują silny ból. Są również związane z niedrożnością dróg moczowych. Procedura litotrypsji ma na celu fragmentację tych kamieni.
Chodzi o to, aby pacjent mógł je łatwiej wydalić. Istnieją różne sposoby wykonywania tej techniki i pewne ważne aspekty, które należy wziąć pod uwagę przed jej zastosowaniem. Dlatego w tym artykule wyjaśnimy wszystko, co warto wiedzieć o tej procedurze.
Procedura litotrypsji – jak przebiega zabieg?
Litotrypsja, jak wspomnieliśmy we wstępie, jest zabiegiem medycznym stosowanym w leczeniu kamieni nerkowych. Jak wyjaśnia artykuł z Serrate & Ribal Urology Institute, słowo to pochodzi z greki i łaciny. Lithos oznacza „kamień”, a terere oznacza „zmiażdżyć”.
Kamienie nerkowe są przypadłością często występującą w ogólnej populacji. Z tego powodu procedura litotrypsji stała się bardzo przydatną i szeroko stosowaną techniką. Polega na rozdrobnieniu kamieni w nerkach lub wzdłuż dróg moczowych, aby ułatwić ich wydalanie z moczem.
W tym celu wykorzystuje się pozaustrojowo i nieinwazyjnie fale uderzeniowe lub laser. Stosowane urządzenie nazywa się litotrypterem w przypadku fal uderzeniowych. Zabieg jest bezbolesny i nie wymaga manipulacji w ciele pacjenta.
Do tego stopnia, że zwykle wykonuje się go w warunkach ambulatoryjnych i bez znieczulenia. Inne uzupełniające testy, takie jak ultradźwięki i prześwietlenie, służą do zlokalizowania dokładnej pozycji kamieni.
Rodzaje litotrypsji
Istnieją różne metody litotrypsji. Dwa główne typy to pozaustrojowa litotrypsja falą uderzeniową (ESWL) i litotrypsja laserowa (FURSL).
Obie techniki pomagają rozdrobnić kamienie w obrębie drogi nerkowej. Jednak ważne jest, aby się z nimi zapoznać, aby wiedzieć, który z nich jest bardziej wskazany w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Wpływ ma również liczba i rodzaj obecnych kamieni.
Pozaustrojowa litotrypsja falą uderzeniową
Pozaustrojowa litotrypsja falą uderzeniową, jak sama nazwa wskazuje, do rozbijania kamieni wykorzystuje fale uderzeniowe. Maszyna jest litotrypterem. Odpowiada za kierowanie fal do miejsca, w którym znajdują się kamienie.
Korzystne jest to, że fale te wpływają tylko na kamienie. Innymi słowy, nie uszkadzają skóry, mięśni ani żadnej innej tkanki. Wykonanie zabiegu trwa około godziny.
Litotrypsja laserowa
Litotrypsja laserowa polega na wprowadzeniu małej elastycznej rurki, zwanej endoskopem, przez drogi moczowe. Endoskop ma na końcu kamerę, która pozwala lekarzom zobaczyć wnętrze przewodów.
Kiedy lokalizują kamień, używają lasera bezpośrednio na kamieniu, aby rozbić go na fragmenty. Ta technika jest szybsza niż pozaustrojowa litotrypsja falą uderzeniową i trwa pół godziny.
Jednak fakt konieczności wprowadzenia instrumentów może generować większy dyskomfort u pacjenta. Podobnie jak w przypadku poprzedniego zabiegu, pacjent może wrócić do domu tego samego dnia po zabiegu.
Jak skuteczna jest litotrypsja?
Procedura litotrypsji jest szeroko stosowaną techniką, ponieważ jest uważana za bezpieczną i skuteczną. Według badań opublikowanych w Oman Medical Journal wskaźnik powodzenia wynosi około 88%, w odniesieniu do kamieni występujących w moczowodzie. W przypadku kamieni nerkowych odsetek ten jest nieco niższy i wynosi 74 %.
Ponadto bardzo niewielu pacjentów skarży się na powikłania, takie jak infekcje dróg moczowych. W innym artykule National Kidney Foundation stwierdza się, że 70-90% osób poddanych litotrypsji nie ma kamieni w kolejnych miesiącach.
Jednak możliwe jest, że w niektórych przypadkach fragmenty mogą być nadal zbyt duże, aby się wydostać. W takich okolicznościach lekarz może w razie potrzeby powtórzyć procedurę.
Przeczytaj również: Jak dbać o nerki i pęcherz moczowy?
Procedura litotrypsji – przygotowanie do zabiegu
Zanim lekarze wykonają litotrypsję, muszą znać historię pacjenta i przebyte leczenie. Ponadto zwykle wykonują szereg badań uzupełniających. Chodzi o to, aby spróbować zlokalizować kamienie i poznać ich wymiary przed ich fragmentacją.
W tym celu lekarze mogą wykonać dożylny pielogram. Jest to test podobny do prześwietlenia rentgenowskiego, który do zlokalizowania kamieni wykorzystuje kontrast. Mogą również przepisać badanie ultrasonograficzne.
W dniach poprzedzających litotrypsję pacjent może być zmuszony do zaprzestania przyjmowania niektórych leków, w szczególności przeciwzakrzepowych, ponieważ zwiększają one ryzyko krwawienia podczas wydalania kamieni.
Znieczulenie ogólne nie zawsze jest konieczne. Istnieje wiele przypadków, gdy lekarze wykonują tę procedurę w znieczuleniu miejscowym lub regionalnym w warunkach ambulatoryjnych. Jednak niektórzy pacjenci pozostają hospitalizowani w celu monitorowania możliwości występowania powikłań.
Litotrypsja – jak wygląda zabieg?
Te dwa rodzaje litotrypsji są podobne, ale mają istotne różnice. W obu przypadkach pacjent zwykle leży w znieczuleniu lub bez. Sama procedura nie jest bolesna, ale wydalanie fragmentów już tak.
Niektóre z nich mogą powodować niedrożność dróg moczowych. W takich przypadkach konieczne jest wykonanie endoskopii przez moczowód w celu ich usunięcia. W sporadycznych przypadkach może też wystąpić krwawienie, gorączka, a nawet infekcja.
Dużą różnicą, o której należy pamiętać, jest to, że w litotrypsji laserowej konieczne jest wprowadzenie endoskopu przez drogi moczowe pacjenta. Może to być bardziej niewygodne i nieprzyjemne.
Rekonwalescencja
Po zabiegu pacjent zwykle musi odpocząć w szpitalu przez co najmniej godzinę. Czas ten może ulec wydłużeniu w przypadku zastosowania znieczulenia. Konieczne jest sprawdzenie, czy dana osoba jest stabilna i czy nie ma żadnych komplikacji.
W kolejnych dniach, jeśli lekarze zastosowali pozaustrojową litotrypsję falą uderzeniową, pacjent może wrócić do pracy. W przypadku zastosowania lasera rekonwalescencja jest wolniejsza, ponieważ zabieg z użyciem endoskopu jest inwazyjny.
Jak wspomniano powyżej, po zabiegu prawdopodobnie wystąpi ból lub krew w moczu. Krwiaki często występują również na skórze, w miejscu oddziaływania fal uderzeniowych. Dlatego zaleca się odpoczynek, przyjmowanie środków przeciwbólowych i konsultację w przypadku jakichkolwiek problemów lub znaków ostrzegawczych.
Zobacz też: Jak działają nerki?
Styl życia i profilaktyka
Kamienie nerkowe mogą być spowodowane wieloma czynnikami. Na ich występowanie mają wpływ określone czynniki, a częstość występowania jest bardzo wysoka.
Jednym z nawyków, które mogą przyczynić się do zmniejszenia ich występowania, jest picie większej ilości płynów. Osoby, które często na nie cierpią, powinny również zmienić swoje nawyki żywieniowe.
Lekarze zalecają, aby jeść mniej białka zwierzęcego i sodu spożywanego w jedzeniu. W każdym razie to do lekarza należy wydanie zalecenia na podstawie stanu każdego pacjenta i ustalonych przyczyn powstawania kamieni.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Al-Marhoon, M. S., Shareef, O., Al-Habsi, I. S., Al Balushi, A. S., Mathew, J., & Venkiteswaran, K. P. (2013). Extracorporeal shock-wave lithotripsy success rate and complications: Initial experience at Sultan Qaboos University Hospital. Oman Medical Journal, 28(4), 255–259. https://doi.org/10.5001/omj.2013.72
- Litotricia: preparación, procedimiento, recuperación y efectos secundarios | Fundación Nacional del Riñón. (n.d.). Retrieved March 20, 2021, from https://www.kidney.org/atoz/content/lithotripsy
- La litotricia, una solución indolora para eliminar cálculos renales – Instituto de urología Serrate & Ribal. (n.d.). Retrieved March 20, 2021, from https://www.urologiaserrateribal.com/publicacion/la-litotricia-una-solucion-indolora-eliminar-calculos-renales/
- Marcellán, FJ Ruiz, L. Ibarz Servio, and D. Salinas Duffo. “Litotricia extracorpórea por ondas de choque.” FMC-Formación Médica Continuada en Atención Primaria 8.1 (2001): 53-60.
- Pereira-Arias, Jose Gregorio, et al. “Estado actual de la litotricia extracorpórea por ondas de choque en la litiásis urinaria.” Arch. Esp. Urol 70.2 (2017): 1-24.
