Ogród przyjazny owadom zapylającym - jak go stworzyć?
Ogród przyjazny owadom zapylającym to dobry projekt dla szkoły, dla społeczności lub po prostu jako inicjatywa osobista. Można go umieścić w rozmaitych miejscach: w osiedlowym parku, na szkolnym dziedzińcu, w przydomowym ogrodzie, a nawet w oknie.
W ten sposób pomagamy naszej planecie. Takie działanie przynosi korzyści również roślinom, ptakom i owadom, które otrzymują pożywienie (nektar i pyłek) oraz schronienie. Czytaj dalej, a podpowiemy Ci, jak stworzyć ogród przyjazny owadom zapylającym.
Ogród przyjazny owadom zapylającym – słowem wstępu
Zanim wyjaśnimy, jak można stworzyć ogród przyjazny owadom zapylającym, ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać te gatunki i sposoby ich wabienia.
Owady
Ponieważ owady uważamy za szkodniki, gdy tylko je zobaczymy, myślimy o tym, jak wyeliminować je z ogrodu poprzez oprysk jakimś preparatem. Choć niektóre rzeczywiście są szkodliwe, powinniśmy wiedzieć, że wiele gatunków – wręcz przeciwnie – jest bardzo pożytecznych.
Przechodzą one z jednego kwiatu do drugiego i zbierają pyłek, aby się nim pożywić. Po drodze pozostawiają cząstki, które umożliwiają zapylenie roślin. Wśród najczęściej występujących wymienić można:
- Pszczoły: najbardziej znane w kategorii owadów zapylających. Na świecie istnieje ponad 20 000 gatunków pszczół, choć wiele z nich jest zagrożonych wyginięciem. Odżywiają się one pyłkiem i nektarem i nie tylko pomagają w zapylaniu, ale także produkują miód.
- Motyle: klasyfikuje się je w rzędzie Lepidoptera. Należą do stworzeń zapylających, ale tylko niektóre rośliny – zwłaszcza te, w których składają jaja, aby ich gąsienice mogły na nich później żerować.
- Biedronki: są jaskrawo ubarwione. Oprócz zapylania pomagają również zwalczać szkodniki, takie jak mszyce i przędziorki.
- Bzygi (Syrphidae): często są mylone z pszczołami lub osami, ale odróżniają się od nich dużymi oczami i raczej małymi czułkami. Według badań są one ważne dla niektórych gatunków w ekosystemach rolniczych.
Ptaki
Kolibry należą do głównych stworzeń zapylających. Ich szybki lot i jasne kolory sprawiają, że są one bardzo atrakcyjne dla oka. Ponadto badania wskazują, że istnieją inne gatunki ptaków żywiących się nektarem. Należy do nich między innymi pełzacz miodny (Coereba flaveola).
Nietoperze
Niektóre nietoperze zostały zidentyfikowane jako zwierzęta zapylające. Zapylają one zarówno gatunki roślin nieowocowych (M. mutisiana Kunth), jak i gatunki roślin owocujących; na przykład orzech pequi lub souari pochodzący z Brazylii i szeroko spożywany w dorzeczu Amazonki przez tradycyjne społeczności.
Inne stworzenia zapylające: ssaki
Jak się okazuje, małe ssaki również odgrywają ważną rolę w procesie zapylania. Należą do nich małpy, gryzonie (wiewiórki) i ostronosy.
Może zainteresuje Cię również artykuł: Użądlenie pszczoły: jak należy się zachować?
Jak stworzyć ogród przyjazny dla owadów i innych stworzeń zapylających
Aby stworzyć ogród przyjazny owadom zapylającym, musimy pomyśleć zarówno o roślinach, jak i zwierzętach, a także o dostępnej przestrzeni i zasobach, jakie możemy wykorzystać. Jest kilka spraw, które należy wziąć pod uwagę, więc do dzieła!
Przyjrzyj się przestrzeni, jaką dysponujesz
Najważniejsze kwestie na początek. Musimy nauczyć się obserwować otoczenie, tak jak robią to przyrodnicy. Należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Jakie zwierzęta często odwiedzają to miejsce lub są typowe dla tego obszaru?
- Jakie rośliny preferują te gatunki?
- W jakich godzinach i na jak długo się pojawiają?
- Po której stronie jest więcej słońca czy cienia?
- Jakie inne rośliny występują w okolicy?
Ogród przyjazny owadom zapylającym – sporządź plan
Po uzyskaniu odpowiedzi na te pytania powinniśmy sporządzić plan lub mapę wskazującą, gdzie rośliny powinny być zlokalizowane, w zależności od tego, czy lubią być w słońcu, w cieniu. Dużo zależy od przestrzeni, jaką dysponujemy oraz od rodzaju stworzeń zapylających, które chcemy zwabić.
Warto wiedzieć, że ogród kwiatowy można zaprojektować na różne sposoby. Możemy na przykład wykorzystać przestrzeń, wykonując ogród pionowy, lub z wykorzystaniem donic na balkonach. Należy jednak uważać, jeśli w domu są osoby uczulone na pszczoły.
Zadbaj o żyzną glebę
Niezależnie od tego, gdzie zamierzasz sadzić – w gruncie czy w doniczkach – gleba musi być odpowiednia dla roślin. Idealna jest ziemia bogata w materię organiczną. Istnieją jednak gatunki preferujące gleby piaszczyste, które zatrzymują mało wody. Inne rośliny z kolei rosną dobrze w glebie gliniastej.
Konieczna jest znajomość tych szczegółów, aby zagwarantować zdrowy wzrost roślin.
Gatunki endemiczne
Aby przyciągnąć do naszego ogrodu zwierzęta zapylające, konieczne jest wybranie roślin, które najbardziej im odpowiadają. Najlepiej jednak pomyśleć o gatunkach typowych dla danego terenu, gdyż są one łatwiejsze w utrzymaniu dzięki temu, że są przystosowane do warunków panujących w danym środowisku.
Ogród przyjazny owadom zapylającym: różne gusta
Jeśli chcesz przyciągnąć do swojego ogrodu konkretny gatunek, powinieneś posadzić roślinę, którą zwierzę to lub owad lubi najbardziej, czyli jego ulubione pożywienie. W odniesieniu do tego punktu należy wziąć pod uwagę następujące informacje:
- Pszczoły lubią polne kwiaty, najlepiej, jeśli pochodzą z danego regionu.
- Werbena, malwa, begonia, rajski ptak, są wymieniane wśród roślin przyciągających kolibry.
- Motyl monarcha preferuje trojeść mleczną oraz inne rośliny takie jak nagietek i stokrotka.
- Biedronki są przyciągane m.in. przez anyż, kolendrę, koperek, koper włoski oraz pietruszkę.
- Bzygi i muchówki wybierają nektar z aromatycznych kwiatów takich jak rumianek i tymianek.
Najważniejsze, aby mieć w ogrodzie różnorodność roślin, dzięki czemu ogród będzie kwitł w różnych porach roku. Dzięki temu owady zapylające zawsze będą miały dostępne źródło pożywienia.
Woda i inne jedzenie
Zwierzęta oprócz nektaru czy pyłku roślin potrzebują również wody. Ponadto mogą one być przyciągane przez inne pokarmy, na przykład słodki napój czy nasiona.
Zapewnij siedlisko przyjazne dla owadów zapylających
Niektóre większe rośliny z mocnymi gałęziami są idealne na ptasie gniazda. Możesz użyć kamyków do stworzenia schronienia dla owadów, takich jak biedronki. W międzyczasie skrzynki szczelinowe mogą być wykorzystywane przez motyle do chronienia swoich poczwarek lub przez pszczoły do tworzenia uli.
Ogród przyjazny owadom zapylającym – inne propozycje
Aby nasz ogród był bardziej przyjazny dla owadów zapylających, możemy zastosować się do następujących zaleceń:
- Pogrupuj rośliny zgodnie z ich wymaganiami świetlnymi.
- Nie używaj pestycydów ani innych substancji do odstraszania szkodników; lepiej jest używać produktów naturalnych.
- Unikaj umieszczania w pobliżu sztucznego oświetlenia, będzie dezorientować pszczoły, nawet w nocy.
- Nie pal śmieci ani nie rozpalaj ogniska lub grilla w ogrodzie.
Przeczytaj również artykuł: Slow gardening – coraz bardziej rozpowszechniony trend
Ogród przyjazny owadom zapylającym – dlaczego warto go stworzyć?
Istnieje ogromna ilość badań stwierdzających, że obecnie redukcja stworzeń zapylających stała się jednym z największych wyzwań środowiskowych naszej planety.
Badania wskazują również, że istnieje kilka przyczyn tego zjawiska. Wśród nich wymienić można:
- Zanieczyszczenie.
- Wylesianie.
- Stosowanie pestycydów.
- Ekspansja upraw.
- Hodowla bydła.
- Wprowadzanie gatunków egzotycznych.
Może to mieć konsekwencje nie tylko dla równowagi ekosystemów, ale także dla samej żywności. Chociaż niektóre uprawy, takie jak ryż i kukurydza, są zapylane przez wiatr, zdecydowana większość zależy od owadów lub ptaków. Rośliny te to na przykład:
- Fasola.
- Pomidory.
- Dynia.
- Jagody.
- Jabłka.
- Kakao.
- Kawa.
Oczywiście taka sytuacja odbija się także na gospodarce. Według artykułu opublikowanego w meksykańskim czasopiśmie poświęconym różnorodności biologicznej szacuje się, że w krajach takich jak Stany Zjednoczone wartość owadów zapylających wynosi około 400 miliardów dolarów rocznie.
Są więc powody, by stworzyć ogród przyjazny owadom zapylającym i walczyć o zachowanie tych gatunków. Bez tych stworzeń bowiem ani ludzie, ani zwierzęta nie będą w stanie odpowiednio się wyżywić. Nie można też będzie cieszyć się wyjątkowym zapachem i kolorem kwiatów. Naprawdę warto zadbać o te niezastąpione stworzenia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Coro Arizmendi, M. (2009). La crisis de los polinizadores. CONABIO, Biodiversitas, volumen 85, pp. 1-5.
- Cuta-Pineda, J. Barbosa-Camargo, S. & Ramos-Montaño, C. (2020). Aves asociadas a cafetales en el Valle de Tenza: panorama y recomendaciones para asegurar la prestación de servicios ecosistémicos brindados por las aves. Tunja, Boyacá: Universidad Pedagógica y Tecnológica de Colombia.
- Díaz, B., Maza, N., Castresana, J., & Martínez, M. (2020). Los sírfidos como agentes de control biológico y polinización en horticultura. Buenos Aires, Argentina: Instituto Nacional de Tecnología Agropecuaria.
- Meléndez Ramírez, V., Chablé Santos, J., & Selém, C. (2020). Polinización y polinizadores amenazados en desaparecer. Salas Bioagrociencias, Volumen 13(2), pp. 109-119.
- Peres Coelho, C., Oliveira, P., & Ruiz Martín, J. (2013). Los murciélagos como vector de polinización del Pequi (Caryocar brasiliense Camb. Caryocaraceae), un recurso clave en las comunidades tradicionales brasileñas. Chronica naturae, volumen 3, pp. 38-48.
- Rebolledo Contreras, M. (2021). Polinización de Mucuna mutisiana (Kunth) D.C. por murciélagos Glossophaga soricina y Glossophaga longirostris (Phyllostomidae: Glossophaginae) en el Bosque Seco Tropical (BsT) al norte de Colombia. Revista Unicauca, volumen 16(1), pp. 77-99.
- Stefanescu, C., Asís, J. D., Baños-Picón, L., Cerdà, X., Marcos García, M. A., Micó, E., Ricarte, A., & Tormos, J. (2018). Diversidad de insectos polinizadores en la península ibérica. Ecosistemas, volumen 27(2), pp. 9-22.