Odruch ssania u noworodka: co musisz wiedzieć
Odruch ssania u noworodka jest jedną z najważniejszych umiejętności na początku życia, ponieważ pozwala mu ssać z piersi matki lub z butelki. Zalicza się go do odruchów wrodzonych, które są fizjologicznymi reakcjami w ramach rozwoju psychomotorycznego dzieci.
Do sześciu miesięcy niemowlęta powinny być karmione wyłącznie mlekiem matki lub mieszanką.Wiąże się to z faktem, że dzieci poniżej tego wieku nie mogą trzymać głowy w pionie ani siedzieć na wysokim krzesełku. A zatem podanie im innych pokarmów mogłoby spowodować ryzyko zadławienia.
Ponadto przed ukończeniem szóstego miesiąca niemowlęta nadal mają aktywny odruch wyciskania, który polega na wydalaniu niepłynnego pokarmu poprzez wystawianie języka.
Odruch ssania jest potrzebny noworodkom co najmniej z dwóch powodów. Dzięki niemu gwarantują sobie prawidłowe karmienie płynami i jednocześnie czerpią korzyści z mleka matki. Tutaj powiemy Ci wszystko, co musisz wiedzieć o tym niemowlęcym odruchu.
Na czym polega odruch ssania u noworodka?
Jest to instynktowny odruch, który pojawia się już kilka sekund po urodzeniu, aby zapewnić dziecku przeżycie. Ssanie wymaga integracji czynności sensorycznych i motorycznych, aby zapewnić wystarczającą ilość pokarmu i jego prawidłowe przyswajanie.
W rzeczywistości Elisabeth Inostroza zapewnia w swej pracy, że ten odruch zaczyna się już w życiu wewnątrzmacicznym. Jego rozwój rozpoczyna się w 17-tym tygodniu i doskonali się przez cały okres ciąży, aż do 37-ym tygodniu, kiedy kończy się kształtować.
Cykl ssania
Cykl ssania polega na odciąganiu mleka przez dziecko, które wywija wargi, kierując jest na zewnątrz. Tak ułożone, wraz z policzkami, tworzą uszczelnienie, które zapobiega wyciekom.
Potem przychodzi odruch połykania, który polega na przechodzeniu pokarmu przez gardło i przełyk. Każdemu odruchowi ssaniem towarzyszy odruch połykania i jest to podstawowy krokiem, który dziecko musi skoordynować.
Przez cały ten proces dziecko również oddycha w sposób ciągłe, przerywając je jedynie na 0,5 sekundy, aby pozwolić przejść bolusowi przez gardło.
Rodzaje ssania u noworodka
Inostroza mówi dalej, że istnieją trzy rodzaje ssania związane ze stopniami dojrzałości tego odruchu. Niedojrzałe ssane składa się z 3 lub 5 pociągnięć, po których następuje przerwa, aby dziecko mogło odetchnąć, ponieważ nie jest w stanie jednocześnie ssać i oddychać. Nie ma jeszcze wystarczającej koordynacji.
Pośredni zakres ssania to 6 do 10 pociągnięć, po których następują bezdechy, w których nie ma pełnej koordynacji cyklu ssania. Dojrzałe ssanie natomiast obejmuje od 10 do 30 pociągnięć z małymi przerwami na odpoczynek, ale istnieje dobra koordynacja między ssaniem, połykaniem i oddychaniem.
Można ponadto wyróżnić ssanie odżywcze i nieodżywcze. Odżywcze to takie, które jest aktywowane, gdy usta stykają się z piersią matki lub butelką i służy do karmienia. Natomiast nieodżywcze ma miejsce wtedy, gdy usta dziecka wchodzą w kontakt z czymś innym i aktywuje się odruch ssania.
Jak pobudzić odruch ssania?
Odruch ssania można łatwo pobudzić, umieszczając pierś matki w buzi dziecka, choć można też wykonywać ćwiczenia ustno-twarzowe. Ta sytuacja dotyczy dzieci z dysfunkcjami jamy ustnej, które nie pozwalają na prawidłowy proces ssania.
Ćwiczenia te polegają na masowaniu podniebienia dziecka naciskając dziąsła nad językiem i wykonując ruchy wyprostu i cofania palca. Powinien to być czysty palec i musisz unikać sięgania do dna języka, aby uniknąć odruchu wymiotnego.
Nie przegap również tego ciekawego artykułu: Karmienie piersią i seksualność kobiet
A jeśli u noworodka nie ma odruchu ssania?
Kiedy dzieci nie mają tego odruchu, oznacza to, że mają jakąś anomalię dotyczącą ich rozwoju. Najczęściej jest to zmiana neurologiczna na poziomie rdzenia kręgowego. W takich przypadkach matka powinna szukać profesjonalnej pomocy. Jeśli dziecko nie odżywia się tak, jak powinno, mogą wystąpić zmiany w jego rozwoju.
Wcześniaki lub dzieci z nieprawidłowościami fizycznymi często cierpią na brak tego odruchu. Większość zaburzeń występuje zwykle na poziomie żuchwy i języka.
Zaburzenia budowy jamy ustnej, w których język jest przyczepiony do dna jamy ustnej, mogą bowiem minimalizować odruch ssania. Ten stan nosi nazwę skróconego wędzidełka podjęzykowego. Inne problemy, takie jak rozszczep podniebienia, zbyt duży język, aby mógł ułożyć się w ustach i cofnięta żuchwa również utrudniają ssanie.
Jaki związek ma odruch ssania u dziecka z produkcją mleka u matki?
Odruch ssania uruchamia sygnał wysyłany do mózgu matki, aby wyprodukował prolaktynę – hormon, który z kolei uruchamia produkcję mleka matki. Dzięki temu, po pierwszym karmieniu dziecka piersią przez matkę, mleko nadal jest produkowane.
Chociaż ważne jest również, aby pierś była regularnie opróżniana i wypełniana, aby produkcja mleka przebiegała sprawnie i bez zakłóceń.
Mleko jest produkowane w gruczołach sutkowych każdej piersi. Gruczoły te mają pęcherzyki, puste przestrzenie, które w czasie tego procesu wypełniają się mlekiem. Z kolei ściany tych pęcherzyków zawierają laktocyty, komórki zdolne do produkcji i syntezy mleka.
W odpowiedzi na ssanie dziecka nerwy umiejscowione w piersiach stymulują laktocyty do produkcji mleka. Podczas ssania pęcherzyki zawierające mleko z piersi są ściskane, a mleko przechodzi do kanalików i opróżnia się przez brodawką sutkową, przez którą karmi się dziecko.
Maluch nie tylko ssie z głodu, ale także, aby poczuć się bezpiecznie i spokojnie. Kiedy więc płacze i podaje mu się smoczek, palec lub pierś, a on go przyjmuje, przestaje płakać. Możesz również zobaczyć, jak robi gest ssania podczas snu.
Odkryj również te ciekawe informacje: Karmienie uzupełniające u niemowląt – wytyczne, jak je wprowadzić
Odruch ssania – naturalna i wrodzona reakcja
Odruch ssania to naturalna i wrodzona reakcja każdego noworodka. To zarazem niezbędny akt na początku istnienia dziecka, który zapewnia mu poczucie zaspokojenia – zarówno głodu, bliskości jak i potrzeby bezpieczeństwa. Jeśli więc zauważysz, że Twoje dziecko ma trudności ze ssaniem, skontaktuj się ze specjalistą od karmienia piersią.
Niedojrzałe ssanie nie musi oznaczać końca karmienia piersią. Z czasem, dzięki odpowiednim wysiłkom i fachowej pomocy będziesz mogła karmić piersią swoje dziecko.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Inostroza Elizabeth. DESCRIPCIÓN DE REFLEJOS OROFACIALES, SUCCIÓN NUTRITIVA Y NO
NUTRITIVA EN LACTANTES PREMATUROS Y DE TÉRMINO RECIÉN
NACIDOS. 2013. Universidad de Chile. Disponible en: http://repositorio.uchile.cl/bitstream/handle/2250/116726/INOSTROZA%2C%20LEAL%2C%20NEIRA%2C%20P%C3%89REZ%2C%20VILLARROEL.pdf?sequence=1&isAllowed=y#:~:text=Reflejo%20de%20succi%C3%B3n%3A%20Es%20un,dentro%20de%20la%20cavidad%20oral. - Gomez Marta. Recomendaciones de la Asociación Española de Pediatría. 2018. https://www.aeped.es/sites/default/files/documentos/recomendaciones_aep_sobre_alimentacio_n_complementaria_nov2018_v3_final.pdf
- Alba Lactancia Materna. Fisioterapia para reconducir disfunciones orales en la succión y deglución durante la lactancia materna. Disponible en http://albalactanciamaterna.org/lactancia/tema-2-como-superar-dificultades/fisioterapia-para-reconducir-disfunciones-orales-en-la-succion-y-deglucion-durante-la-lactancia-materna/#:~:text=Estimulaci%C3%B3n%20intraoral%3A,extensi%C3%B3n%20y%20retracci%C3%B3n%20del%20dedo.
- HealthyChildrend. La transición a los alimentos sólidos. 11/19/2020 [Revisado 31/03/2021]. Disponible en https://www.healthychildren.org/Spanish/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Paginas/starting-solid-foods.aspx
- Enrique La Orden Izquierdo. María Carmen Segoviano Lorenzo. Cristina Verges Pernía. (2016). Revisión complementaria: qué, cuándo, cómo. http://scielo.isciii.es/pdf/pap/v18n69/15_revision1.pdf