Niewydolność szyjki macicy: objawy i komplikacje

Niewydolność szyjki macicy jest trudna do zdiagnozowania, szczególnie u pierworódek. Ważne są regularne kontrole u lekarza.

Niewydolność szyjki macicy to problem powodowany zbyt wczesnym rozszerzaniem się jej podczas ciąży. Zasadniczo przebiega to bezobjawowo. Stan ten prowadzi do przedwczesnego porodu lub poronienia.

To normalne, że szyjka macicy poszerza się na początku porodu, w odpowiedzi na skurcze. W przypadku niewydolności, poszerzenie pojawia się w trzecim trymestrze ciąży, bez bólu i bez skurczy.

Anomalia ta może zostać wykryta jedynie cw czasie iąży. W innych warunkach macica wygląda normalnie. U kobiet, które miały ten problem podczas jednej ciąży, zapewne nawróci on podczas kolejnej.

Objawy niewydolności szyjki macicy

Niewydolność szyjki macicy nie daje objawów na początku ciąży. U niektórych kobiet pojawia się lekkie krwawienie pomiędzy 14 a 20 tygodniem. Może ono trwać kilka dni lub tygodni.

U niektórych kobiet w trzecim trymestrze ciąży mogą wystąpić objawy takie jak:

• Zmienione upławy z pochwy.
• Uczucie parcia w miednicy.
• Nietypowe bóle pleców.
• Lekkie skurcze mięśni brzucha.

Przyczyny

Naukowcy nie ustalili jeszcze konkretnej przyczyny niewydolności szyjki macicy. Jednak znane są pewne czynnik zwiększające ryzyko zapadnięcia na tę anomalię. Oto niektóre z nich:

• Ciąża mnoga. Niewydolność szyjki macicy częściej dotyka kobiet spodziewających się kilkorga dzieci.
• Rozerwanie szyjki macicy przy poprzednim porodzie.
• Przejście LEEP (elektrokonizacji szyjki macicy), czyli zabiegu zapobiegającego rakowi macicy.
• Zaburzenia w obrębie tkanki łącznej. Obejmuje anomalie takie jak zespół Ehlersa-Danlosa.
• Wrodzone wady macicy. Mowa o indywidualnych anomaliach.
• Uszkodzenie szyjki macicy.
• Ekspozycja na dietylostylbestrol, czyli lek hormonalny. Jeśli matka kobiety przyjmowała ten lek podczas ciąży, ryzyko niewydolności szyjki macicy wzrasta.

Kobiety, które przeszły przez poronienia, szczególnie przed czwartym miesiącem, także są bardziej narażone na ten problem.

Niewydolność szyjki macicy: diagnostyka

Diagnostyka niewydolności szyjki macicy jest skomplikowana, szczególnie jeśli chodzi o pierwszą ciążę. Gdy lekarz podejrzewa tę anomalię, zaleca wykonanie odpowiednich badań.

Oto niektóre z nich:

• USG transwaginalne. Badania to mierzy długość szyjki macicy i kontroluje występowanie ewentualnych anomalii. Jeśli szyjka ma mniej niż 25 milimetrów, mówi się o niewydolności.
• Badanie miednicy. To badanie wizualne i manualne, którego celem jest ustalenie czy worek owodniowy i błony płodowe są na swoim miejscu.
• Badania laboratoryjne. Przeprowadza się je w przypadku podejrzenia infekcji. W tym celu pobiera się próbkę płynu owodniowego i analizuje ją pod mikroskopem.

Niewydolność szyjki macicy: leczenie

W przypadku stwierdzenia niewydolności szyjki macicy, podejmuje się leczenie w celu uniknięcia poważnych konsekwencji. Celem jest opóźnienie porodu. Poniżej przedstawiamy metody leczenia.

Podawanie progesteronu

Badanie przeprowadzone przez holenderskich lekarzy wykazało, że podawanie progesteronu zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu i poronienia, gdy kobieta ma krótką szyjkę macicy. Progesteron podaje się w zastrzykach lub dopochwowo.

Opierścienienie szyjki macicy

Opierścienienie szyjki macicy to procedura chirurgiczna, podczas której zamyka się szyjkę macicy szwami. Usuwa się pomiędzy 36 a 38 tygodniem, gdy poród jest bezpieczny – w 37 tygodniu kończy się ciąża. Czasami szwy zdejmuje się przy porodzie.

Pessar kostkowy Dr. Arabin

Metoda ta polega na otoczeniu i zamknięciu szyjki macicy specjalnie zaprojektowanym pierścieniem. Nie wymaga to zabiegu chirurgicznego. Technika ta jest bardzo skuteczna, gdy matka ma szyjkę macicy w kształcie litery “V”. Brakuje jednak zadowalających badań na ten temat.

Wypoczynek

Odpoczynek w łóżku i oszczędzanie miednicy opóźniają poród. Może to być częściowy lub całkowity wypoczynek. Czasami matce wolno tylko wstawać w celu pójścia do toalety. Może być to bardzo męczące, ale skuteczność tej metody została potwierdzona.

Czynniki ryzyka i komplikacje

Najbardziej ewidentny czynnik ryzyka to uszkodzenie szyjki macicy. Jeśli kobieta przeszła jakiś uraz lub zabieg chirurgiczny tej partii, zachodzi zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia niewydolności szyjki macicy.

Inne czynniki ryzyka to wady wrodzone, choroby tkanki łącznej i ekspozycja na dietylostylbestrol. U wielu kobiet dochodzi jednak to tego problemu bez konkretnej przyczyny.

Ustalono, że kobiety pochodzenia afroamerykańskiego nieco częściej doświadczają tej anomalii. Najczęstszym powikłaniem jest przedwczesny poród lub poronienie.

Pamiętaj o badaniach okresowych

Nie da się ustalić czy kobieta zagrożona jest niewydolnością szyjki macicy, dopóki nie zajdzie w ciążę. Utrudnia to diagnostykę i wczesne rozpoznanie problemu.

Należy zatem pamiętać o regularnych wizytach u lekarza w czasie ciąży. Trzeba mówić mu o wszelkich objawach, nawet jeśli nie wydają się poważne i zadawać pytania co do wątpliwości. W ten sposób obniża się ryzyko wystąpienia problemów.