Niewydolność jajników pierwotna - dowiedz się, jak do niej dochodzi?

Pierwotna niewydolność jajników na ogól ma wpływ na możliwość posiadania dzieci, chociaż nie występuje to we wszystkich przypadkach. Kobieta z tego typu anomalią musi prowadzić zdrowy tryb życia, ale także potrzebuje wsparcia.

Czasami jajniki przestają normalnie działać przed 40 rokiem życia. Ta anomalia, określona jako niewydolność jajników pierwotna, nosi również nazwę przedwczesnej niewydolności jajników. W najbardziej ekstremalnych przypadkach problem ten może rozpocząć się nawet już w okresie dojrzewania.

Zwykle kobiety zaczynają być mniej płodne w wieku około 40 lat. W tym okresie mogą pojawić się pierwsze oznaki menopauzy, takie jak nieregularność w miesiączkowaniu, uderzenia gorąca i podobne objawy. Natomiast mamy do czynienia z nienormalną sytuacją, jeśli to wszystko dzieje się wcześniej, przed osiągnięciem tego wieku.

Czasami niewydolność jajników pierwotna jest mylona z przedwczesną menopauzą, ale nie chodzi tu o tę samą dolegliwość. Kiedy następuje wczesna menopauza, miesiączki kobiety kończą się przed 40 rokiem życia i nie ma już szans na zajście w ciążę.

Natomiast w pierwotnej niewydolności jajników miesiączki nie zanikają całkowicie. Krwawienie pojawia się od czasu do czasu i dlatego istnieje możliwość, że kobieta zajdzie w ciążę, nawet w takim stanie. W większości przypadków nauka nie zna jednak powodów, dla których tak się dzieje.

Czym jest spowodowana niewydolność jajników pierwotna

Szacuje się, że w 90% przypadków nie można ustalić, co powoduje pierwotną niewydolność jajników. Wiadomo, że ta anomalia jest związana z problemami w pęcherzykach, które są małymi woreczkami znajdującymi się w jajniku. Jaja tam biorą swój początek i w nich również się rozwijają.

Czasami pęcherzyki przestają funkcjonować całkowicie przed ukończeniem 40 roku życia. W innych przypadkach natomiast nadal działają, ale w wadliwy sposób. Powoduje to pierwotną niewydolność jajników. Tylko w niektórych przypadkach problem ten jest związany z jedną z następujących, zidentyfikowanych przyczyn:

• Mała liczba pęcherzyków.
• Choroby autoimmunologiczne
• Choroby genetyczne.
• Zaburzenia metaboliczne
• Radioterapia lub chemioterapia.
• Obecność toksyn z powodu palenia papierosów lub narażenia na pestycydy i chemikalia.

Wiadomo również, że istnieją pewne czynniki predysponujące do niewydolności jajników pierwotnej. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim:

• Wcześniejsze przypadki zachorowań w rodzinie. Kobiety, w których rodzinie wystąpiły tego rodzaju anomalie, są bardziej podatne na niewydolność jajników pierwotną.
• Choroby genetyczne. Pierwotna niewydolność jajników występuje częściej u osób z chorobami genetycznymi, takimi jak zespół Turnera lub zespół łamliwego chromosomu X.
• Choroby współistniejące. Szczególnie chodzi to o choroby autoimmunologiczne lub infekcje wirusowe.
• Leczenie raka
• Wiek. Zaburzenie to częściej występuje u kobiet między 35 a 40 rokiem życia, chociaż może również wystąpić w każdym wieku.

Niewydolność jajników – objawy i diagnoza

Objawy pierwotnej niewydolności jajników bardzo przypominają objawy pojawiające się w okresie menopauzy. Obejmują one:

• Nieregularne krwawienia miesięczne. Mogą pojawić się po ciąży, po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych lub po prostu mogą wystąpić spontanicznie przez okres kilku lat.
• Uderzenia gorąca
• Nocne poty
• Problemy z zajściem w ciążę
• Suchość pochwy
• Zmniejszenie pożądania seksualnego.
• Zmiany nastroju, trudności z koncentracją i drażliwość.

W niektórych przypadkach ta anomalia powoduje pewne komplikacje, takie jak bezpłodność, osteoporoza, choroby serca, depresja lub lęk. W najbardziej ekstremalnych przypadkach mogą wystąpić również demencje. Aby postawić diagnozę, przeprowadza się wywiad z lekarzem a także przeprowadza się badanie miednicy.

Bardzo często wykonuje się również takie testy, jak test ciążowy, test hormonu folikulotropowego (FSH), test estradiolowy, test prolaktyny, kariotyp i analiza genów FMR1.

Leczenie

Na ogół leczenie pierwotnej niewydolności jajników koncentruje się na skorygowaniu skutków niedoboru estrogenu. Dlatego powszechnym środkiem jest terapia estrogenowa. Zwykle do podawania estrogenu dodaje się progesteron, aby chronić macicę.

Podczas tej terapii może ponownie wystąpić krwawienie, ale funkcji jajników nie można odzyskać. U młodych kobiet ten sposób zwykle przynosi bardzo pozytywne rezultaty. Natomiast u starszych kobiet istnieją dowody, że może to powodować problemy sercowo-naczyniowe. W każdym przypadku, lekarz powinien ocenić zasadność tego rodzaju terapii.

Kobieta w tych okolicznościach zawsze wymaga wsparcia i zrozumienia. Zrozumienie ze strony partnera jest bardzo ważne dla równowagi emocjonalnej. Podobnie terapia psychologiczna może być dobrym rozwiązaniem, aby lepiej stawić czoła diagnozie i wynikającym z niej konsekwencjom.