Neurotyzm: co to jest, jego objawy i leczenie

Neurotyzm prowadzi czasem do katastrofalnych interpretacji. Dlatego ważne jest, aby nauczyć się zasobów, które pomogą kwestionować to ograniczone i przesadne spojrzenie na fakty.

Wiele napisano o osobowości i wszystkich zmiennych, które wpływają na jej rozwój. Każda propozycja teoretyczna kładzie nacisk na inne elementy opisujące osobowość. Jeden z nich dotyczy neurotyzmu.

W końcu, poza doświadczeniem, osobowość wiąże się również z tym, co sprawia, że dna osoba widzi cyfrę 6, a inna cyfrę 9. Osobowość jest złożoną konstrukcją i od lat stanowi bardzo interesujący temat dla psychologii. Opisywano ją i daje się opisuje z perspektywy różnych modeli: m.in. dynamicznego, czynnikowego i biologicznego.

Neurotyzm i osobowość

Zanim przejdziemy do neurotyzmu, powinniśmy zacząć od ogólnego spojrzenia na osobowość. Osobowość jest rozumiana jako mieszanina czynników temperamentalnych (tj. związanych z biologią) i charakterologicznych (związanych ze środowiskiem), które wpływają na sposób, w jaki się zachowujemy.

Jeśli chodzi o zmienne temperamentu, teoria Wielkiej Piątki (5 dużych czynników osobowości) wymienia:

1. Neurotyczność to skłonność do dyskomfortu i impulsywnego zachowania.
2. Ekstrawersja odnosi się do uczestnictwa w sytuacjach społecznych.
3. Otwartość na doświadczenie, czyli ciekawość lub motywację w stosunku do nowych idei.
4. Życzliwość odnosi się do stopnia, w jakim odczuwamy współczucie i okazujemy empatię innym.
5. Odpowiedzialność odnosi się do zaangażowania osoby w realizację celów.

Z tych cech możemy wywnioskować, że neurotyczność wiąże się z pewną dwoistością: to pewna stabilna tendencja do niestabilności. Oznacza to faktycznie, że uważa się ją za stałą cecha osobowości.

Czym jest neurotyzm i jakie są jego objawy?

Neurotyzm charakteryzuje się tendencją do niestabilności emocjonalnej, która może wyrażać się w częstych wahaniach nastroju i lęku. Przejawia się też w orientacji na konflikt, emocjach gniewu, pesymistycznym postrzeganiu sytuacji, poczuciu winy i ciągłym przeżywaniu nerwowości.

Inny powszechny znak neurotyzmu dotyczy poczucia dramatyzmu lub komplikacji. Innymi słowy, chodzi o tendencję do postrzegania prostych sytuacji jako złożone. Wiąże się to również z większą wrażliwością lub podatnością na kryzysowe sytuacje.

W tym kontekście, bardzo często neurotyzm równie łatwo wyraża się psychosomatyczny sposób, w postaci plam lub wysypki na skórze, a także wypadaniem włosów lub dyskomfortem żołądkowo-jelitowym.

Jak radzić sobie z neurotyzmem

Świadomość, że mamy cechy neurotycznej osobowości, powinna zachęcać nas do znalezienia (i zapewnienia) zasobów do radzenia sobie ze stresem. Oto niektóre z zaleceń, które należy wziąć pod uwagę:

Pracuj nad swoimi myślami

Wiele z nich może być zabarwionych uprzedzeniami poznawczymi, które prowadzą nas do interpretowania rzeczywistości w zniekształcony sposób. W ten sposób możemy przeceniać coś, co jest nieistotne lub wziąć coś za bardzo do siebie, gdy tak naprawdę nie ma to z nami nic wspólnego.

Ważne jest, aby nawiązać zdrowy dialog z własnymi myślami i kwestionować ich słuszność. W ten sposób można stworzyć inne alternatywne wersje i uniknąć pułapki błędnego koła.

Naucz się zarządzać swoimi emocjami

W przypadku neurotyzmu emocje często zalewają nasze głowy. Oznacza to, że przepełniają nasze myśli, zapychają umysł i łatwo nas przytłaczają.

Czasami wszystko wydaje się być kwestią życia lub śmierci, bez rozwiązania i wyjścia. Istnieje również tendencja do myślenia katastroficznego.

Dlatego tak ważne jest, aby zacząć pracować z emocjami i nauczyć się je rozpoznawać, kiedy się pojawiają. Musimy zrozumieć sygnał lub przesłanie, jakie niosą, i poszukać odpowiedzi, aby je ukierunkować.

Stosuj techniki samokontroli i relaksacji

W tym punkcie chodzi o nauczenie się hamowania stresującej sytuacji, aby generować bardziej funkcjonalne i adaptacyjne reakcje. Na przykład oddychaj głęboko, zanim zaczniesz działać.

Opracuj zasoby do radzenia sobie ze stresem

Czasami osoby z tendencją do neurotyzmu pozostawiają rozwiązanie konfliktu w rękach innych. Na przykład ktoś, kto jest chory, może nieustannie dzwonić do swojego lekarza.

W tym sensie reakcja staje się bardziej pasywna, zamiast próbować zając postawę proaktywną. Dlatego tworzenie zasobów i narzędzi pozwoli dostosować odpowiedzi do okoliczności, zamiast zawsze wracać do tej samej zasady i reakcji.

Wzmocnienie osoby (lub siebie) oraz wzmocnienie poczucia pewności siebie i własnej skuteczności może nawet sprawić, że neurotyczna osoba poczuje się lepiej i zmniejszy swój dyskomfort. To kluczowa zmian. Zamiast czuć się zależnym od innych, możesz zacząć działać.

Pamiętaj, że nic nie jest ostateczne

Na koniec warto podkreślić, że poznanie aspektów naszej osobowości powinno działać jako punkt wyjścia do poprawy, zmiany jakości naszego życia, pracy nad sobą, zrozumienia siebie oraz rozwoju i postępu. W żadnym wypadku nie musi to być etykieta ani ograniczenie.

Identyfikacja czynników temperamentalnych dotyczących naszej osobowości nie oznacza, że jesteśmy układanką, która idealnie pasuje do siebie. Wręcz przeciwnie, mamy dostęp do niewielkiej części ogromnie złożonej struktury, jaką jesteśmy jako ludzie. Środowisko natomiast kończy dzieło.

W związku z tym kluczowe jest poznanie przede wszystkim czynników ochronnych, które mogą pozwolić nam rozwinąć zdrowe mechanizmy radzenia sobie. Z drugiej strony należy zidentyfikować czynniki ryzyka związane z tym kontekstem. Neurotyzm może prowadzić do niezdrowych zachowań i chorób współistniejących, więc jeśli zidentyfikowano cię jako neurotyczną osobowość, ważne jest, aby nauczyć się radzić sobie ze stresem w zdrowy sposób.