Narcystyczne zaburzenie osobowości — jak odkryć ukrytą osobowość?

Rozmowa z osobą zdominowaną przez narcystyczne zaburzenie osobowości przypomina raczej monolog, w którym narcyz skupia na sobie całą uwagę.

Osoba zdominowana przez narcystyczne zaburzenie osobowości skrywa tę cechę osobowości pod fasadą. Mówiąc dokładniej, jest to ktoś, kto domaga się uwagi i wyniosłości, ale w bardzo subtelny sposób. Na pierwszy rzut oka prezentuje się w jeden sposób, ale potem, gdy trochę lepiej poznasz tę osobę, łatwiej dostrzec, że zawsze musi ona być w centrum uwagi.

Narcystyczne zaburzenie osobowości łatwo jest pomylić z towarzyskością i ekstrawersją i dać się oczarować pierwszemu. Jednak za tym „pseudo” bezpieczeństwem kryje się niska samoocena narcyza. Jak więc rozpoznać ukrytego narcyza? Zobaczmy!

Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?

Po pierwsze, warto zauważyć, że narcystyczne zaburzenie osobowości jest często trudne do zdiagnozowania, ponieważ osoby, które na nie cierpią, zwykle nie są w stanie rozpoznać swojego problemu. Nawet kiedy rozpoczynają terapię, często dewaluują swojego terapeutę. Jednak zaburzenie to zwykle objawia się w późnym okresie dojrzewania (około 20 roku życia). Z biegiem lat staje się coraz bardziej wyraźny.

Szczególnie podkreśla to społeczeństwo, w którym żyjemy, ceniące ludzi z poczuciem wyższości i władzy. Według podręczników diagnostycznych osobę z narcystycznym zaburzeniem osobowości można zidentyfikować na podstawie następujących cech:

• Mają na pierwszy rzut oka ogromne poczucie własnej wartości. Powiększają wszystkie swoje działania.
• Ponadto mają tendencję do wykorzystywania relacji międzyludzkich. Dlatego nie są zbyt empatyczni.
• Zwykle wydają się aroganccy, ważniejsi, z aurą majestatu. Są dobrzy w „sprzedawaniu” swojego dobrego wizerunku.
• Ponadto często uważają, że mają więcej praw i są uprawnieni do szczególnych przywilejów.
• Martwią się o swój wizerunek i wygląd.
• Często ustalają zasady, których inni muszą przestrzegać – ale w ich przypadku je łamią.
• Czasami mogą okazywać współczucie, ale tylko po to, by zakulisowo osiągnąć własne cele.
• Zwykle są nieelastyczni i nie są dobrymi słuchaczami.
• Często mają fantazje o wielkości i sukcesie. Są ambitni.
• Wyraźnie widać jak się czują i czego chcą.

Jak rozpoznać ukrytego narcyza?

Ukryty narcyz przedstawia się tak, jakby nie był narcyzem, ale potajemnie lub skrycie szuka uwielbienia i podziwu u innych. Niektóre oznaki, które mogą wskazywać, że masz do czynienia z takim typem osobowości, są następujące:

• Mają skłonność do okazywania fałszywej, a może nawet przesadnej pokory.
• Ukryty narcyz wierzy, że jest wyjątkowy, i że powinien mieć relacje tylko z tymi ludźmi, „którzy spełniają jego standardy”.
• Często rozpoczynają rozmowę, pytając, jak się czujesz, ale szybko przerywają i przenoszą uwagę na siebie. Każdy dialog staje się monologiem.
• Osoby takie zwykle nie akceptują łatwo możliwości popełnienia błędu. Jeśli tak, mają tendencję do zrzucania winy na innych, tak że ich błąd jest przedstawiany jako „oczywista naturalna konsekwencja”.
• Przez większość czasu nie dbają o przestrzeganie zasad, tak jak nie dbają o konsekwencje ich łamania.
• Ukryty narcyz jest często niewrażliwy na potrzeby innych. Wykazuje także aurę wyższości.

Wskazówki dotyczące radzenia sobie z ukrytym narcyzem

Ukryty narcyz może być bliżej, niż myślisz. Problem polega na tym, że może Tobą manipulować lub kontrolować Cię. Dlatego ważne jest, aby znaleźć strategie, które pozwolą na dobry, zdrowy związek. Niektóre z zaleceń są następujące:

• Wyznaczać granice. Nie pozwól, aby tego typu osoby przesadziły ze swoimi prośbami i zawsze najpierw dbaj o swoje potrzeby.
• W przypadku krytyki należy ją wypowiadać z dyplomacją i z dużym taktem, ponieważ są to osoby szczególnie wrażliwe i bardzo łatwo biorą wszystko do siebie.
• Często są to ludzie manipulujący, których jedynym pragnieniem jest zdobycie tego, czego chcą. Dlatego musisz unikać poddawania się ich wpływom. Nigdy nie pozwól, żeby narcyz zaszczepił Ci poczucie winy.
• Aby uniknąć konfrontacji, nie daj się wciągnąć w porównywanie. Jednak bez względu na to, czy jest to partner, przyjaciel, czy szef, bardzo ważne będzie dbanie o swoją samoocenę, aby nie wierzyć w żadne twierdzenia lub poniżające uwagi, które może robić osoba z narcystyczną osobowością.
• Tego typu osobowości są zazwyczaj życzliwe dla tych, którzy pomagają im osiągnąć ich cele lub, w miejscu pracy, dla podwładnych, którzy wykazują lojalność. Z tego właśnie powodu, jeśli to twój szef ma narcystyczne zaburzenie osobowości, najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest pokazanie mu, że jesteś po jego stronie. Tylko wtedy zaznasz względnego spokoju.

Zadbaj o równowagę między „zdrowym” a „niezdrowym” narcyzmem

Oczywiste jest, że pewna doza egocentryzmu i narcyzmu jest pozytywna, stanowi nawet element życia. Pozwala docenić, kochać i szanować siebie, a także postawić na pierwszym miejscu własne potrzeby i pragnienia. Kiedy jednak osoba staje się całkowitym egocentrykiem, powstają konflikty, które mogą zrujnować wiele relacji. Brak wrażliwości na innych, brak wdzięczności i okazywania uczuć często są powszechną walutą osób cierpiących na tego typu zaburzenie osobowości.

Dlatego jeśli znajdziesz się w związku z kimś, kto ma szkodliwy poziom narcyzmu, bardzo ważne jest, aby jasno określić pewne granice lub zachować bezpieczną odległość, aby uniknąć złego samopoczucia i nie przyglądać się biernie, jak twoja samoocena jest „deptana”.